Ο Απ. Παύλος χαρακτήριζε τους αρχαίους Έλληνες τους πιο θρήσκους κι ευλαβείς όλου του ειδωλολατρικού κόσμου. “Κατά πάντα ως δεισιδαιμονεστέρους υμάς θεωρώ” (πραξ. 17,22). Οι ιστορικοί Ηρόδοτος, Θουκυδίδης και Ξενοφώντας, εξαιρούν τη θρησκευτικότητα των αρχαίων Ελλήνων που θυσιάζονται για τα ιερά και όσια της πατρίδας.
Στους νόμους της κάθε πολιτείας υπήρχαν διατάξεις που απαγόρευαν στους πολίτες ν’ ανέρχονται στ’ αξιώματα αν δεν έπαιρναν μέρος στη δημόσια θρησκευτική ζωή. Στις αποικίες που δημιουργούσαν το πρώτο μέλημά τους ήταν ν’ ανεγείρουν ναούς και βωμούς και να μεταφέρουν το “Ιερό Πυρ από τη γενέτειρα Γη. Όταν ήρθε ο Χριστιανισμός, ο σπόρος που έσπειραν οι Απόστολοι κι οι συνεργάτες τους, βρήκε αγαθή Γη στις καρδιές των προγόνων μας και καρποφόρησε.
Οι Έλληνες πρώτοι δέχτηκαν το Χριστιανισμό κι η Ελλάδα έγινε, το περιβόλι του Χριστού με τους πολλούς αγίους και μάρτυρες. Για να κρατήσει την πίστη της η Ελλάδα, έχυσε ποταμούς αιμάτων στους διωγμούς και στην τουρκοκρατία αργότερα. Η Εκκλησία της ιδιαίτερης πατρίδας μας, Κρήτης, έχει να επιδείξει μεγάλο αριθμό αγίων με πρώτο τον Απόστολο Άγιο Τίτο. Η παράδοση των Ελλήνων, της αρχαίας, μεταγενέστερης και νεώτερης ιστορίας, είναι παράδοση ευλάβειας και σεβασμού στο Θεό.
Στη φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων διακρίνομε νοσταλγία για τον άγνωστο Θεό. Έλειπε όμως η κοινωνία του Θεού. Η Θέωση. Με τις άκτιστες ενέργειές του, ο Θεός δημιούργησε και συντηρεί τον κόσμο. Φωτίζει τον άνθρωπο με τις φωτιστικές του ενέργειες. Τον αγιάζει με τις αγιαστικές του ενέργειες. Τον Θεώνει με τις θεωτικές του ενέργειες. Αυτές οι ενέργειες είναι άκτιστες του Θεού. Είναι κι αυτές Θεός χωρίς να είναι η ουσία του Θεού.
Ο άνθρωπος έχει την εικόνα του Θεού μέσα του γ’ αυτό πάντα ανζητά το πρωτότυπό του. Αυτά τα μυστήρια της ζωής μας και του κόσμου μπορούμε να τα ζήσομε οπουδήποτε με την πίστη και προσευχή μας. Ευκολότερα όμως μπορούμε να τα ζήσομε στο Άγιος Όρος. Η αγιώνυμη Πολιτεία του Αγίου Όρους με τις 20 Μονές είναι η μεγάλη ευλογία της Ορθοδοξίας. Αυτή η Πολιτεία συνεχίζει την ιστορία της ένδοξης Ρωμανίας. Αυτό αποκάλυψε στους Δυτικούς ο Βυζαντινολόγος Στήβεν Ράνσιμαν. Πολλοί ερευνητές ασχολήθηκαν με το Άγιον Όρος και το ‘καμαν γνωστό σ’ όλο τον κόσμο.
Οι Έλληνες έχουν δημιουργήσει συλλόγους “φίλων του Αγίου Όρους” κι ο Στήβεν Ράνσιμαν το δικό του στην Αγγλία. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας όπως διασώζεται στα μοναστήρια μας κι ιδιαίτερα στην Αγιώνυμη Πολιτεία βιώνεται: Το κοινοβιακό πνεύμα με την εκτημοσύνη, κοινοκτημοσύνη και κοινοχρησία, που είναι μια διαρκής επανάσταση εναντίον κάθε κατεστημένου. Έτσι, εκεί βιώνεται η πραγματική ανεργία, αγάπη κι υπέρβαση του θανάτου.
Εκεί βιώνεται ο πραγματικός κομμουνισμός με το κοινοβιακό και κοινωνικό πνεύμα. Η ζωή της Αγιώνυμης Πολιτείας δεν στηρίζεται σε κοινωνιολογικές θεωρίες, ούτε έγινε μ’ επαναστάσεις, αλλά με τη βίωση του Αγίου Πνεύματος και την αναγέννηση των προσώπων.
Η απελευθέρωση του Αγίου Όρους από την τουρκική σκλαβιά έγινε από τις Ελληνικές δυνάμεις, 2 Νοεμβρίου 1912. Έγινε δεχτή από τους αγιορείτες. Η απελευθέρωση όμως δεν σημαίνει και την ένταξη του Όρους στην ελληνική επικράτηση. Απαιτήθηκε χρόνος, πολυμέτωπος αγώνας, διαπραγματεύσεις και διεθνείς συνθήκες, για να οριστικοποιηθεί η ένταξη στην ελληνική επικράτεια.
Το Μάιο του 1913 υπεγράφη συνθήκη ειρήνης, στο Λονδίνο μεταξύ της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και των συμμάχων Βαλκανικών χωρών, Ελλάδας, Βουλγαρίας, Μαυροβουνίου και Σερβίας. Με τη συνθήκη αυτή, οι σύμμαχοι εμπιστεύονταν τις μεγάλες δυνάμεις ν’ αποφασίσουν για την τύχη των νησιών του Αγίου, πλην της Κρήτης και του Αγίου Όρους.
Μεγάλες δυνάμεις: Γερμανία, Αυστρία, Γαλλία, Μ. Βρετανία, Ιταλία και Ρωσία. Συνήλθαν σε συνδιάσκεψη στο Λονδίνο όπου προτάθηκε η ανεξαρτησία του Αγίου Όρους. Αυτόνομη και ουδέτερη πολιτεία. Οι Αγιορείτες αντέδρασαν. Δεν δέχτηκαν την αυτονομία. Με το “ιερό τους ψήφισμα” 3 Οκτωβρίου 1913 (16 Οκτωβρίου με το νέο ημερολόγιο) που το υπόγραψαν οι καθηγούμενοι και προϊστάμενοι των Ιερών Μονών, ενώπιον της εικόνας της Θεοτόκου “Άξιον Εστί” απόρριψαν την ανεξαρτησία.
Το ιερό τους κείμενο υπεγράφη στις Καρυές μέσα στον Ιερό Ναό του Πρωτάτου και διακήρησσε την απόφαση να θεωρείται το Άγιον Όρος αναπόσπαστον τμήμα της Ελληνικής Επικράτειας με αυτοδιοίκηση. Αποκρούει ως ολεθρία την ουδετεροποίηση ή συγκυριαρχία ή συμπροστασία. Ευχαριστεί τα Ορθόδοξα κράτη για το ευσεβές ενδιαφέρον τους, αλλά τους ικετεύει να μη γίνουν ποτέ ένοιχοι ολέθρου του Αγίου Όρους.
Η Ελληνική Πολιτεία συμπεριέλαβε στην επικράτειά της την Αγιώνυμη πολιτεία, ως αυτοδιοίκηση το τμήμα με τις υποχρεώσεις που ορίζει το Σύνταγμα. Τη διατήρηση του αρχείου προνομιακού καθεστώτος των χιλίων χρόνων (εφημ. “ΤΟ ΒΗΜΑ” 20-10-13). Η Αγιώνυμη Πολιτεία ανήκει στην Ελληνική Επικράτεια αλλά έχει οικονομική ανεξαρτησία κι αυτοδιοίκηση με πολλά προνόμια. Οι ανιστόρητοι “προοδευτικοί” θέλουν την κατάργησή του.
Αυτές οι ενέργειες είναι θείες, είναι κι αυτές Θεός. Μ’ αυτές τις ενέργειες ενώνεται ο Θεός μ’εμάς κι εμείς μ’ Αυτόν. Ενωνόμαστε λοιπόν με το Θεό με τις ενέργειές του κι όχι με την θυσία Του. (Η “Θέωση ως σκοπός της ζωής του ανθρώπου”, Αρχιμ. Γεωργίου καθηγουμένου Γρηγορίου Αγ. Όρους 2010).
Η Αγιώνυμη Πολιτεία, το περιβόλι της Παναγίας μας, συμπαραστέκεται ταπεινά στην ορθόδοξη εκκλησία μας. Είναι τόπος αγιασμού και κατά Θεόν ησυχίας. Απολαμβάνει την ευλογία της Θέωσης και ζει την κοινωνία του Θεού. Έχει έντονη την εμπειρία του φωτός και χάριτος του Θεού, γι’ αυτό και πολλοί άνθρωποι προπαντός νέοι τρέχουν στο Όρος με τα προσκυνήματά τους για να ενισχυθούν και αναγεννηθούν εν Χριστώ.
Για να καταλάβουν και τι είναι Ορθοδοξία. Ο Χαρίλαος Φλωράκης επισκέφθηκε το 1995 το Άγιον Όρος μαζί με φίλο του ένα δημοσιογράφο και την προσωπική φρουρά, που την παρακάλεσα και άφησε τα όπλα στην Ουρανούπολη. Στις Μονές που ξεναγήθηκε δεν έκανε το σταυρό του. Βρήκε όμως πολύ νόστιμα τα νηστίσιμα. Μίλησε με σεβασμό για το άβατο του Αγίου Όρους και τους νόμους του. Στο βιβλίο του προσκυνητή στη Μονή Σιμωνόπετρας έγραψε με πολύ σεβασμό.
Στη συνέντευξη στο τέλος είπε: Περίμενα να βρω γέρους μοναχούς και είδα νέα παιδιά σπουδαγμένα. Συνάντησα και συναγωνιστές μοναχούς και θυμηθήκαμε τα παλιά. Όταν τον ρωτούσαν κι εσύ Χαρίλαε στο Όρος; Απαντούσε: Μακάρι να ‘χα πάει νωρίτερα, κι εγώ θα ‘μουν καλύτερα αλλά κι ο τόπος.