Ο Γεώργιος Φραντζής δίνει το πιο ακριβές χρονικό αφήγημα της τούρκικης αλώσεως μετά από διεργασίες και προετοιμασίες ετών από την πλευρά των Οθωμανών. Οι τελευταίες 54 ημέρες μιας σκληρής πολιορκίας όταν οι κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης έπεφταν στη μανία της λεηλασίας των βαρβαρικών στιφών δεν είναι μονάχα η επέτειος της μνήμης στις 29 Μαΐου 1453, η μαύρη Τρίτη για τον Ελληνισμό, αλλά κάθε προσπάθεια καταρράκωσης του έθνους μας από αλλόθρησκους. Ο Χριστιανισμός ανέκαθεν πρεσβευτής της αγάπης και της ειρήνης είναι το στόχαστρο.
Η επίθεση είχε στην πραγματικότητα ξεκινήσει ένα χρόνο πριν όταν στις 26 Μαρτίου 1452 ο Σουλτάνος Μεχμέτ Β΄ άρχισε να καταστρέφει ναούς απέναντι από την Πόλη και με χίλιους εργάτες έχτισε το Rumeli Hisar, το τείχος που απέκλεισε τους Κωνσταντινοπολίτες από τον υπόλοιπο κόσμο έως τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς οπότε είχε μόλις ολοκληρωθεί. Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ΙΑ΄
Παλαιολόγος διορατικά σκέφτηκε να επιτεθεί πρώτος, ωστόσο μια μερίδα αξιωματούχων, ιερέων και κατοίκων της Κωνσταντινούπολης τελικώς τον απέτρεψε. Δεν θα μάθουμε ποτέ ποια θα ήτανε η έκβαση, εάν ο αυτοκράτορας είχε ακολουθήσει την αρχική του απόφαση, όμως η τύχη της Πόλης είχε προ πολλού κριθεί. Οι Βυζαντινοί Παλαιολόγοι από την αυτοκρατορία της Νίκαιας επιστρέφουνε στη Βασιλεύουσα το 1261 έχοντας ανακτήσει μονάχα την πρωτεύουσα, τα γύρω νησιά της Μικράς Ασίας, όλη τη Θράκη και μέρος της Μακεδονίας.
Η Σύνοδος στη Φερράρα – Φλωρεντία (1438-1439) έμελλε να οδηγήσει σε μια κρυστάλλινη ένωση στην Αγία Σοφία στις 12 Δεκεμβρίου 1452 όταν οι Οθωμανοί Τούρκοι έχουνε στήσει τον μηχανισμό της πολιορκίας από το προηγούμενο καλοκαίρι. Το ένα καράβι που όντως έστειλε ο Πάπας έφτασε με καθυστέρηση στην πολιορκημένη πρωτεύουσα των Ορθοδόξων στην Ανατολή και οι κάτοικοι μάλλον έμειναν αβοήθητοι απέναντι στα τούρκικα σπαθιά.
Ο κύβος είχε ριφθεί ήδη από το 1204 όταν οι Σταυροφόροι κατέστρεψαν την Κωνσταντινούπολη με όχημα τη λαφυραγωγία και τη λυσσαλέα εκδίκηση. Το Σχίσμα του 1054 δίχασε όχι μόνο τις δυτικές συνειδήσεις, αλλά κυρίως τα παπικά πρωτεία για την κηδεμονία της χριστιανοσύνης.
Ο Μεγάλος Λογοθέτης Γεώργιος Φραντζής (1401-1478) είναι ένας από τους πιο υψηλόβαθμους Έλληνες αξιωματούχους ο οποίος επέζησε της δεύτερης Αλώσεως της Πόλης του 1453 καθώς διέφυγε στο Μυστρά. Αργότερα έγινε μοναχός στη Μονή Ταρχανιτών και στην Κέρκυρα συγγράφει το Χρονικό της Αλώσεως, ένα ιστορικό σύγγραμμα σε αρχαΐζουσα γλώσσα, την πιο πολύτιμη πηγή για τα λυπηρά συμβάντα των τελευταίων ετών της πρωτεύουσας του Νέου Ελληνισμού.
Σήμερα που η χώρα μας βάλλεται σε επίπεδο συνείδησης και αντιστροφής της αλήθειας, το κείμενο του Γεωργίου Φραντζή έρχεται να μας τονίσει ποιοι ήμασταν και πώς να πορευόμαστε ως κυρίαρχος λαός. Ούσα μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Centre for Byzantine, Ottoman and Modern Greek Studies στην Αγγλία στο University of Birmingham στο μάθημα της ιταλικής λογοτεχνίας για τον Umberto Eco και με αφορμή το μεσαιωνικό μυθιστόρημα
Το Όνομα του Ρόδου, ο καθηγητής μας τόνισε πως η Κωνσταντινούπολη είναι πάντα το επίκεντρο του διεθνούς πολιτισμού για το Μεσαίωνα. Η Τουρκάλα συμφοιτήτριά μου αντέδρασε λέγοντας πως το όνομα της Πόλης είναι Istanbul εδώ και αιώνες για να λάβει την πληρωμένη απάντηση από τον Ιταλό καθηγητή ότι την Κωνσταντινούπολη την κατέκτησαν οι βάρβαροι λαοί το 1453 – κανείς ποτέ δεν έπαψε να θυμάται τον μεσαιωνικό πολιτισμό με τη Βυζαντινή Ιστορία της Βασιλεύουσας και να την υπερασπίζεται έως τον 21ο αιώνα.
*Η Γ. Τσατσάνη είναι φιλόλογος-συγκριτολόγος