Η Κρήτη είναι ένα από τα σπουδαιότερα νησιά του κόσμου με γλυκύτατο κλίμα. Είναι στο μέσον της Μεσογείου μεταξύ των Ηπείρων Ευρώπης, Αφρικής και Ασίας. Είχε μεγάλες κι ένδοξες πόλεις, Γόρτυνα, Φαιστό και Κνωσό με δημοκρατικό πολίτευμα. Η λέξη θάλασσα είναι κρητική λέξη. Όταν Αχαιοί και Δωριείς ήρθαν στην Ελλάδα τη θάλασσα την ονομαζαν αλς-αλός=αλμυρό νερό.
Στο τέλος υιοθέτησαν την κρητική θάλασσα. Υπήρξε εποχή, όπως λέει ο Όμηρος, που η Κρήτη είχε 90 πόλεις με το στόλο της κυριαρχούσε στο Αιγαίο. Είχε αναπτύξει ένα από τους μεγαλύτερους πολιτισμούς της αρχαιότητας.
Σ’ αυτόν τον πολιτισμό αναφέρεται ο Όμηρος όταν ομιλεί για κάποιον χρυσό αιώνα. “Ο Αριστοτέλης τονίζει πόσο λαμπρή είναι η θέση της Κρήτης που επέτρεψε στο Μίνωα ν’ αναπτύξει την παντοκρατορία στο Αιγαίο. Ο 16ος και 15ος αιώνας είναι “Χρυσούς αιώνας” της Κρήτης. Ο Θουκυδίδης γράφει: Το πρώτο πρόσωπο που γνωρίζομε εκ παραδόσεως ότι εδημιουργησε στόλο, κυριάρχησε στο Αιγαίο και πάταξε την πειρατεία, είναι ο Μίνωας.
Η ευδαιμονία έχει ως προϋπόθεση την ελευθερία και
η ελευθερία τη γενναιότητα
(Θουκυδίδης)
Οι έμποροι της Κρήτης ταξιδεύουν σ’ όλα τα λιμάνια του κόσμου μεταφέροντας πολιτισμό και προϊόντα. Οι ρίζες του ευρωπαϊκού πολιτισμού είναι η Κρήτη (Υπερτίμου και εξάρχου πάσης Ευρώπης) έχει σχέση μ’ αυτό. Ο πλούτος, οι απολαύσεις κι η πολίτες μαζί με τους εμφύλιους, κατέστρεψαν την ζωτικότητα της Κρήτης κι έγινε εύκολη λεία των εχθρών της. Λαμπρά έπη της κρητικής μυθολογίας είναι του Δαίδαλου και του γιου του Ίκαρου, του Θησέα και της Αριάδνης.
Λέγεται ότι ο Λυκούργος της Σπάρτης κι ο Σόλωνας της Αθήνας βρήκαν στην Κρήτη το πρότυπο των νόμων τους. Τα ευρήματα της Τροίας από του Σλήμαν και τα κοσμήματα ήσαν από το Μινωικό πολιτισμό.
Οι Κρήτες είναι φιλόξενοι και καλόκαρδοι, αλλά άγριοι πολεμιστές γι’ αυτούς που θέλουν να την υποδουλώσουν. Η Κρήτη υποδουλώθηκε στους Ρωμαίους το 69π.Χ. κι έκαμαν πρωτεύουσα τη Γόρτυνα. Το 395μ.Χ. ο Μέγας Θεοδόσης χώρισε το Ρωμαϊκό κράτος σε Ανατολικό και Δυτικό. Η Κρήτη έγινε επαρχία του Ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους με πρωτεύουσα τη Γόρτυνα. Το 828 μ.Χ. οι Άραβες κατέστρεψαν τη Γόρτυνα, κυρίευσαν την Κρήτη κι έκαμαν πρωτεύουσα το Χάνδακα. Το 961 ελευθερώθηκε από τον Νικηφόρο Φωκά.
Ακολούθησε η Βενετοκρατία 1204-1669 και η Τουρκοκρατία 1669-1898. Το 1913 ενώθηκε η Κρήτη με την Ελλάδα.
Στον Αλβανικό πόλεμο 1940-41 η Κρήτη έλαβε μέρος με την 5η μεραρχία. Όταν οι Κρήτες πληροφορήθηκαν την έλλειψη μάλλινων στο μέτωπο, οργάνωσαν μεγάλη σταυροφορία. Όγκοι μάλλινων έγιναν πουλόβερ, κασκόλ και σκεπάσματα.
Ένα μικρό μέρος ήρθε στις αποθήκες του Πειραιά. Τα υπόλοιπα σάπιζαν στις αποθήκες της Κρήτης. Διοικητής τότε στην Κρήτη ήταν ο στρατηγός Τσολάκογλου, διοικητής αργότερα του αλβανικού μετώπου. Είναι αυτός που με τους υποστράτηγους Μπάκο και Δεμέστιχα και τον Μητροπολίτη Ιωαννίνων Σπυρίδωνα, υπέγραψαν την συνθηκολόγηση με τους Γερμανούς. Το έπος του 40 συγκλόνισε τον κόσμο. Ήταν η πρώτη νίκη των συμμάχων κατά του άξονα.
Η Ελλάδα η πατρίδα μας ταπείνωσε την Ιταλία στα βουνά της Αλβανίας. Η σύμμαχός της Γερμανία ήρθε σε βοήθεια και χτύπησε τη Μακεδονία και Θράκη στις 6 Απριλίου 1941). Οι κάτοικοι των Αθηνών και των άλλων ελληνικών πόλεων ξεχύθηκαν στους δρόμους κι έψαλαν “τη υπερμάχω”.
Οι στρατιώτες μας στη Μακεδονία και Θράκη πολεμούν γερμανικές δυνάμεις 10/πλασιες από τις δικές τους και πολεμικά μέσα 100 φορές περισσότερα και τελειότερα. Πολεμούσαν μέχρι 15 Απριλίου. Τα κατορθώματά τους έγιναν θρύλοι. Όταν διαλύθηκε το μέτωπο της Αλβανίας οι σωματάρχες ζήτησαν από την κυβέρνηση Κορυζή να επιτρέψει την συνθηκολόγηση.
Μετά τον θάνατο του Μεταξά, ο βασιλιάς ανέθεσε στον Κορυζή την πρωθυπουργία. Ο Κορυζής πήγε στο βασιλιά και παρακάλεσε να δεχτεί την παραίτησή του. Ο βασιλιάς αρνήθηκε. Ο Κορυζής ήρθε στο σπίτι κι αυτοκτόνησε. 19 Απριλίου 1941, έγινε μεγάλο συλλαλητήριο στην Αθήνα και ζητούσε όπλα να πολεμήσει. Στις δύσκολες εκείνες ώρες κανείς δεν δεχότανε να γίνει πρωθυπουργός.
Τελευταία (21 Απριλίου) δέχτηκε ο Εμμ. Τσουδερός που στις 23 Απριλίου βασιλιάς και πρωθυπουργός φεύγουν για την Κρήτη. 29 Απριλίου 1941, η Ελλάδα υπο γερμανική κατοχή. Πρωινές ώρες εκείνης της μέρας, 300 ευέλπιδες με δύο καΐκια έφτασαν στο Κολυμπάρι Χανίων. Επέμεναν να’ ρθουν στην Κρήτη να πολεμήσουν.
Ενωρίτερα είχαν φτάσει στην Κρήτη και 5.000 νεοσύλεκτοι από τα κέντρα εκπαίδευσης Ναυπλίου, Τρίπολης και Καλαμάτας. Στην Κρήτη είχαν φτάσει πολλές χιλιάδες Άγγλοι, Αυστριακοί και Νεοζηλανδοί στρατιώτες για να τους δοθεί χρόνος να φύγουν στην Αίγυπτο, όχι για να πολεμήσουν. Δέκα χιλιάδες κατάφεραν απ’ αυτούς να περάσουν στην Αίγυπτο. Οι υπόλοιποι ήταν δύσκολο γιατί οι Γερμανοί ήλεγχαν τα κρητικά παράλια.
Πήραν εντολή από τον Άγγλο πρωθυπουργό Τσώρτσιλ να πολεμήσουν μαζί με τους Κρητικούς. Αυτό ήταν αποτέλεσμα του διαβήματος του πρωθυπουργού Τσουδερού. Η μάχη εναντίον της Κρήτης άρχισε 20 Μαΐου 1941.
Η ιδιαίτερη πατρίδα μας ήταν το μόνο ελεύθερο διαμέρισμα της Ευρώπης. Η διαταγή του Χίτλερ για την κατάληψη της Κρήτης εκδίδεται 25 Απριλίου με σκοπό να χρησιμοποιηθεί το νησί βάση των Γερμανών εναντίον της Αγγλίας στην Αν. Μεσόγειο. 6.30 το πρωί έχομε σφοδρούς βομβαρδισμούς στα Χανιά. Μετά από μια ώρα πέφτουν οι πρώτοι αλεξιπτωτιστές.
Στο Ρέθυμνο και Ηράκλειο οι αλεξιπτωτιστές θα πέσουν μετά το μεσημέρι. Οι Γερμανοί ρίχνουν το βάρος στο αεροδρόμιο Μάλεμε. Βασική αιτία που έπεσε το αεροδρόμιο του Μάλεμε στα Χανιά που ήταν η αρχή της πτώση της Κρήτης ήταν η έλλειψη αντιαεροπορικών πυροβόλων. Άφθονο όμως τέτοιο υλικό υπήρχε στο Μενίδι, μικρού βεληνεκούς, επομένως άχρηστο για την υπεράσπιση των Αθηνών.
Αυτή τη μονάδα θα μπορούσε να μεταφέρει ένα πλοίο στην Κρήτη, για να σωθεί το αεροδρόμιο κι η Κρήτη. Το Μάλεμε έπεσε αμέσως τη δεύτερη μέρα κι αμέσως άρχισε η προσγείωση μεγάλων δυνάμεων κι έτσι νίκησαν. Χωρίς το Μάλεμε θα νικούσαν; Τη μάχη με τους αλεξιπτωτιστές την έδωσαν κατά 80% οι άλλοι άνθρωποι με όπλα τις βέργες και τα μαχαίρια. Στους απλούς ανθρώπους της γειτονιάς του χωριού και της πόλης στηρίχτηκε ο αγώνας της “Μάχης της Κρήτης”. Σ’ αυτόν τον ξεσηκωμό βγήκαν μπροστά ηγετικές φυσιογνωμίες. Στο προσκήνιο κι η Εκκλησία μας.
Ιεράρχες, παπάδες, καλόγεροι, πολέμησαν τους Γερμανούς. Η “Μάχη της Κρήτης” είναι η μεγάλη νίκη των συμμάχων κι η μεγάλη ήττα των Γερμανών. Η Κρήτη χάθηκε ομως διασώθηκαν ύψιστοι στρατιωτικοί σκοποί των συμμάχων. Η “Μάχη της Κρήτης” συγκλόνισε τους λαούς. Η ιαπωνική εφημερίδα “Χρόνος” του Τόκιου δημοσίευσε άρθρο που προκάλεσε βαθύτατη εντύπωση σ’ όλο τον κόσμο.