Είσαι τόσο νέος όση είναι η πίστη κι η ελπίδα σου.
Είσαι τόσο γέρος όση είναι η αμφιβολία κι η απελπισία σου
(λαϊκή σοφία)
Το να νικάς τον ευατό σου είναι η πρώτη και πιο λαμπρή απ’ όλες τις νίκες
Το να νικιέσαι από τον εαυτό σου είναι το χειρότερο και αισχρότερο απ’ όλα
(Πλάτωνας)
Στο φόβο, πόνο κι ελπίδα μοιράζεται η ζωή του κάθε ανθρώπου. Όλοι οι άνθρωποι νέοι και γέροι, πλούσιοι και φτωχοί, φοβούνται, πονούν κι ελπίζουν. Φοβούνται τα φυσικά απρόοπτα: σεισμούς, καταιγίδες, πλημμύρες, πυρκαγιές, επιδημίες κ.ά. Φοβούνται τα κοινωνικά δεινά: Φτώχεια, κλοπές, εγκλήματα, εκμετάλλευση, φθόνο, πολέμους κ.ά.
Περισσότερο όμως φοβούνται και πονούν τα φυσικά αναπόφευκτα: αρρώστιες, γεράματα και θάνατο. Όλα αυτά που φοβούνται οι άνθρωποι προξενούν πόνους γιατί τραυματίζουν ή τελειώνουν τη ζωή μας σ’ αυτό τον κόσμο.
Φοβούνται και πονούν οι άνθρωποι όχι μόνο γι’ αυτούς αλλά και για τα παιδιά τους, τους συγγενείς, τους φίλους και την κοινωνία που ζουν. Πάντα όμως υπάρχει η ελπίδα που δεν εγκαταλείπει ποτέ τον άνθρωπο, πως θα βρεθεί τρόπος να ξεφύγει από τους κινδύνους και τα βάσανα. “Εφόσον αναπνέω ελπίζω” έλεγαν οι Λατίνοι “Dum spiro spero”.
Ο φόβος κι ο πόνος βασανίζουν όλους τους ζωντανούς οργανισμούς. είναι όμως άγρυπνοί φρουροί τους και δίδουν δύναμη να πολεμηθούν και να νικηθούν οι εχθροί. Στη συλλογική ζωή ο φόβος και πόνος μεταδίδονται τυφλά από τον έναν στον άλλον και προξενείται επικίνδυνος πανικός. Οι πολυμαθείς άνθρωποι φοβούνται και πονούν περισσότερο από τους αμαθείς γιατί προβλέπουν τις συμφορές που έρχονται.
Τις κλιματολογικές αλλαγές κι επιδημίες του σημερινού κόσμου είχαν προβλέψει ερευνητές, επιστήμονες. Ο παραβιασμός της φύσης φέρνει καταστροφές. Οι ίδιοι επιστήμονες προειδοποιούν πως αν δεν αλλάξουν πορεία και νοοτροπία οι άνθρωποι, κινδυνεύει η ζωή στον πλανήτη μας στα προσεχή 100 χρόνια.
Ο κοροναϊός, η καινούργια επιδημία και πληγή, τρομοκράτησε τους λαούς της γης. Γκρέμισε τα χρηματιστήρια, περιόρισε τις μετακινήσεις, έκλεισε σχολεία και θέλει τους ανθρώπους στα σπίτια τους. Δεν θέλει σχέσεις, ασπασμούς και πανηγύρια. Δεν θέλει χορούς και καρναβάλια.
Φόβος, πόνος και δάκρυα η ζωή των ανθρώπων σήμερα. Κλείνονται στον εαυτό τους κι απομακρύνονται από τους άλλους. Η ψυχή πονεί περισσότερο από το σώμα. Απ’ αυτήν αναβλύζουν τα δάκρυα. Τα δάκρυα και τα κλάματα είναι αντιδράσεις σε καταστάσεις που συγκλονίζουν και συντρίβουν.
Ο πόνος είναι ο μεγάλος παιδαγωγός. Είναι ο δρόμος της αυτογνωσίας. Κατεβάζει τον άνθρωπο στα βάθη της ύπαρξής του. Τον αναγκάζει να επιστρέψει στον εαυτό του. Σε όλες τις παραδόσεις των λαών θεωρείται βασικό μέσο διαπαιδαγώγησης.
Τα γερατειά έχουν τους περισσότερους φόβους και πόνους. Πολλοί γέροι παραδίδονται σ’ αυτούς κι εγκαταλείπουν τα πάντα. Είναι μεγάλο λάθος αφού ο φόβος και ο πόνος είναι σύντροφοι όλων των ηλικιών. “Αν σηκωθείς ένα πρωινό και δεν νιώθεις κανένα πόνο να ξέρεις πως έχεις πεθάνει (ρωσικό απόφθεγμα).
Το γέλιο αντίθετα με τον πόνο στρέφει τον άνθρωπο προς τα έξω όπου ζητά την προσοχή των άλλων. Με το γέλιο ξεπερνούμε και διώχνουμε κάθε πίεση και άγχος που έχουμε μέσα μας. Ελέγχουμε μια κατάσταση. Έχουμε ελπίδα. Η ελπίδα δεν είναι υπέρβαση της λογικής και των προβλημάτων μας.
Ο φόβος και ο πόνος πανικοβάλλουν τους δειλούς ανθρώπους. Αδυνατούν να τους δαμάσουν και να τους ελέγξουν. Πνίγονται κι εκεί που με λίγη προσπάθεια μπορούν να σωθούν. Οι γενναίοι τους ελέγχουν. Δεν τους αφήνουν να παραλύσουν τις ηθικές και τις σωματικές τους δυνάμεις. Τους αντιμετωπίζουν με θάρρος και πίστη στην αγάπη του Θεού.
Οι δειλοί τα περιμένουν όλα από την ελπίδα χωρίς προσπάθειες και θυσίες δικές τους. Είναι οι φανατικοί πελάτες των στοιχημάτων και λαχείων. Είναι οι δούλοι της μοιρολατρείας και τύχης. Οι κακοτυχίες καταβάλλουν τις δειλές ψυχές. Οι γενναίοι τις υποτάσσουν. Η ελπίδα σε θέλει μαχητή, αγωνιστή και πεισματάρη. Όλοι έχουμε τις ελπίδες μας. Μ’ αυτές ζούμε και αναπνέουμε. Είναι το οξυγόνο της ψυχής. Χωρίς αυτές πεθαίνουμε από ασφυξία.
Η πραγματική ελπίδα διασυνδέεται πάντα με την πίστη και την αγάπη. Με την πίστη ο άνθρωπος δίνει υπόσταση σε αυτά που ελπίζει κι ελέγχει τα πράγματα που δεν βλέπει. Με την αγάπη ελευθερώνεται και γίνεται θυσία για τους άλλους. Βαδίζει συνεχώς προς την κορυφή και τον Σταυρό. Μ’ αυτούς τους πνευματικούς θησαυρούς ο άνθρωπος δεν φοβάται τίποτα. Αυτοί οι θησαυροί είναι πάνω από φόβους και πόνους, πάνω από τη ζωή και το θάνατο.
Η Εκκλησία, η Μάνα του λαού μας, με την Αγία και Μεγάλη Σαρακοστή, τη Μεγάλη Εβδομάδα, το Σταυρό και την Ανάσταση, μας δείχνει το δρόμο της μεταμόρφωσής μας. Αυτός ο δρόμος είναι πορεία σωματικής και πνευματικής άσκησης για να ανεβούμε στο Γολγοθά. Εκεί στην κορυφή θα σταυρώσουμε τον κακό εαυτό μας. Τον φθονερό, φιλάργυρο, φίλαρχο, άσωτο και εγωιστή που μας κάνει ακοινώνητους και μας αιχμαλωτίζει στην επίγεια κόλασή μας μακριά από τους ανθρώπους.
Εκεί πάνω στο Σταυρό, μαζί με το Χριστό, θα σταυρωθεί ο εαυτός μας για να αναστηθεί μαζί του. Θα αναστηθεί η αγάπη μέσα μας για να κάνουμε θυσίες για τους άλλους κι όχι εγκλήματα. Αυτή η υπέρβαση θα ζωντανέψει τα θεϊκά αισθήματα της καρδιάς μας. Επιείκεια, κατανόηση, συγχώρηση, έλεος και αγάπη. Αυτά τα αισθήματα βοηθούν να κοινωνούμε με τους άλλους και να βρίσκουμε τη δική μας χαρά στα δικά τους πρόσωπα.