«Μια κουταλιά για τη μαμά, μια για το μπαμπά, φάε τη δύναμή σου, αν το φας θα σου πάρω παγωτό…».
Δεν είναι λίγες οι φορές, που γονείς και φροντιστές λόγω της ανησυχίας τους για επαρκή σίτιση των παιδιών χρησιμοποιούν άμεσους ή εμμέσους τρόπους πίεσης για το πόσο θα φάνε. Η πίεση που ασκείται στα παιδιά μπορεί να έχει πολλές μορφές: «δωροδοκία», παραπλάνηση, απειλή, παρακαλετό και διαπραγμάτευση. Οι τακτικές αυτές μπορεί να φέρνουν βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα, ανακουφίζοντας παροδικά τους μεγάλους. Τι γίνεται όμως στην πράξη;
Με τακτικές πίεσης ή απόσπασης προσοχής, προκειμένου να ασκήσουμε έλεγχο στην ποσότητα που θα καταναλωθεί από το παιδί, τού διδάσκουμε βουβά να αδιαφορεί για τα εγγενή σήματα πληρότητας και ικανοποίησης που του δίνει το σώμα του. Στην πράξη, το παιδί αποσυνδέεται από την έμφυτη σοφία του σώματός, δεν απολαμβάνει το φαγητό του και οδηγείται σε τροφικές ανισορροπίες.
Ένα μικρό παιδί έχει περισσότερο αναπτυγμένο σε σχέση με τους μεγάλους το ένστικτο της επιβίωσης όσο και το αίσθημα του κορεσμού της πείνας. Τα μωρά κλαίνε όταν πεινάνε, ανοίγουν το στόμα τους αναζητώντας τροφή και σταματούν να θηλάζουν όταν έχουν χορτάσει. Ερευνητικά έχει φανεί ότι το παιδί στην προσπάθειά του να αισθανθεί αυτόνομο κατά τη σίτιση, περιορίζει την ποικιλία τροφίμων που καταναλώνει, αναπτύσσοντας τροφική επιλεκτικότητα.
Αποφασίζουμε για το «τί» και το «πού» θα φάει το παιδί και του δίνουμε την ελευθερία να ελέγξει το «πόσο» και «πώς». Παρουσιάζουμε τις επιλογές για το «τι» του σερβίρουμε και το αφήνουμε – μέσα σε αυτό το οριοθετημένο πλαίσιο – να επιλέξει: θα φάει, με το πιρούνι, το κουτάλι ή με τα χέρια; Αυτή η αίσθηση «εξουσίας» που του δίνουμε, καταστέλλει την εναντίωση και το φυσικό αρνητισμό του.
Μέσα από την ελευθέρια που παρέχουμε στο παιδί ώστε να πειραματιστεί, να εξερευνήσει, να επιλέξει και να απορρίψει, το παιδί προοδεύει, αναπτύσσει αυτονομία και εμπιστοσύνη στον εαυτό του, με αποτέλεσμα να εξελίσσεται σε έναν υγιή ενήλικα που απολαμβάνει τη σχέση του με το φαγητό. Άλλωστε, οι διατροφικές επιλογές του παιδιού δεν θα είναι πάντα υπό τον έλεγχό των γονιών.
Στόχος μας είναι η προώθηση μιας υγιούς σχέσης με το φαγητό μέσα από θετικές εμπειρίες στα γεύματα. Γιατί αυτή η σχέση, μας συντροφεύει για πάντα.
Υ.Γ.: Οι συστάσεις του άρθρου έχουν ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι διαταραχές σίτισης πρέπει να δουλεύονται σε άλλο πεδίο με ειδικούς.
*Η Ειρήνη Π. Καμαρίτη είναι σύμβουλος διατροφής με εξειδίκευση στην παιδική διατροφή