Του Νίκου Καρούζου
Ένα από τα ιστορικά χωριά της Κρήτης είναι και ο Προφήτης Ηλίας, πρώην Κανλί Καστέλι, όπως ονόμαζαν οι Τούρκοι όταν το κατέλαβαν το 1647.
Οι Χριστιανοί Βενετοί και οι Κρητικοί πολιόρκησαν και σκότωσαν πολλούς, και το τούρκικο αίμα χύθηκε στο ποτάμι γι αυτό έλεγαν οι Τούρκοι Κανλί Καστέλι, δηλαδή ματωμένο Καστέλι.
Μια άλλη τραγική ημέρα του χωριού, το 1822 το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής, οι χριστιανοί του χωριού ήταν στην εκκλησία και δύο παππάδες, πατέρας και γιός, τελούσαν την ακολουθία εκείνη τη μέρα, όταν τρεις Τούρκοι μπήκαν στην εκκλησία και σκότωσαν 30 άνδρες και τραυμάτισαν 5 μεταξύ των οποίων και 2 γυναίκες. Ο νέος παππάς έφυγε από το παράθυρο του Ιερού.
Κι άλλες λαμπρές σελίδες για το χωριό, το 1897 έγινε μια μάχη, 100 αγωνιστές και μόνο 40 όπλα και 200 γυναίκες πάλεψαν 5 ώρες με 400 Τούρκους, και πάλι το τούρκικο αίμα έγινε ποτάμι.
Και μετά από τόσα ηρωικά γεγονότα του χωριού, θα ήθελα να τιμήσουν τους νεκρούς και να ονομάσουν εθνική γιορτή τη Μεγάλη Παρασκευή, διότι το χωριό οφείλει να τιμήσει τους ήρωες που έδωσαν τη ζωή τους για να γίνει αργότερα ο Προφήτης Ηλίας το πλουσιότερο χωριό της Κρήτης και με πάρα πολλούς μορφωμένους και πλούσιους αγρότες και ένα μεγάλο μπράβο σε όλους τους χωριανούς που κρατάνε πολύ ψηλά ζωντανό το χωριό.