Ποιος ο άγιος και ποια η ιστορική του διαδρομή. Άγιος Αθανάσιος Γ᾽ ο Πατελλάρος, (1590-1654). Οικουμενικός Πατριάρχης από την Αξό Μυλοποτάμου.
Σπούδασε Αρχαία Ελληνική Φιλολογία, Φιλοσοφία και Θεολογία. Εκάρη μοναχός στο Σιναϊτικό Μετόχι του Χάνδακα.
Ανέβηκε όλες τις βαθμίδες της ιεροσύνης. Εξελέγη Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης και Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης.
Άσκησε σημαντικό ιεραποστολικό έργο στη Ρωσία και η ρωσική Εκκλησία τον ανακήρυξε Άγιο.
O τάφος του είναι πηγή αγιάσματος και ιαμάτων και το σκήνωμά του διατηρείται άφθαρτο στο Χάρκοβο της Ουκρανίας στον ιερό ναό της Αγίας Τριάδας.
Εκατομμύρια πιστών προσέρχονται για να προσκυνήσουν το σκήνωμά του. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Νεόφυτος Πατελλάρος, ο πρώτος Μητροπολίτης Κρήτης, ήταν ανιψιός του.
Τμήμα του ιερού λειψάνου του μετακομίστηκε στη γενέτειρα του στις 21 Αυγούστου 1993. Από τότε, κατά την ημέρα αυτή, καθιερώθηκε η εορτή της μετακομιδής των λειψάνων του στην Αξό Μυλοποτάμου.
*Ο Γιώργος Παναγιωτάκης είναι συγγραφέας-Ιστορικός ερευνητής