Στην τελική ευθεία προς τις εκλογές οι αντίπαλοι βάζουν τα δυνατά τους για να εξασφαλίσουν την ψήφο των εκλογέων, οι οποίοι θα βρεθούν και πάλι – ενώπιον της κάλπης συνθλιβόμενοι στην τανάλια του μικρότερου κακού – ψηφίζοντας το μη χείρον!
Ο συνειδητός πολίτης δεν μπορεί τούτη τη φορά να μην ανησυχήσει για την ουσιαστική ανεπάρκεια της πολιτικής μας πραγματικότητας, δεν γίνεται να μην ψυχανεμιστεί και ο πιο απλός ακόμη την κρισιμότητα της στιγμής και από πίσω τον εθνικό κίνδυνο. Κάποτε η Ελλάς ανήκε στη Δύση.
Σήμερα κινδυνεύει να βρεθεί στη… δύση! Στο εξωτερικό έχουμε κηρυχθεί περίπου σε ανυποληψία. Για την οικονομική κρίση δεν χρειάζεται περιγραφή. Η κρίση είναι καθολική. Είναι κρίση ηθική. Οι πολιτικές και κοινωνικές αξίες έχουν φθαρεί.
Η ανομία και η ατιμωρησία κυριαρχούν. Η καταδίκη και η απόρριψη των πολιτικών και πολιτικής εν γένει καταλήγει στο σαρωτικό «όλοι ίδιοι είναι» και στην προσπάθεια επανεκλογής δεν εξαιρείται κανείς από τους βουλευτές, που εντελώς αδικαιολόγητα παραμένουν αμετακίνητα σταθεροί στους τριακόσιους.
Η μειωμένη αξιοπιστία των πολιτικών ταγών δεν οφείλεται μόνο στις κραυγαλέες ανακολουθίες μεταξύ λόγων και έργων, αλλά περισσότερο στην περιφρόνηση της κοινής λογικής, της υποτίμησης της νοημοσύνης των πολιτών, που κατά την ειρωνική έκφραση του Θουκυδίδη παραμένουν «θεατές των λόγων και ακροατές των έργων». Φαίνεται πως η μακροχρόνια παραμονή στην εξουσία προκαλεί μια απατηλή πολιτική αυτοπεποίθηση, μια αυταρέσκεια, μια αλαζονεία και την αντίληψη ότι ο απλός πολίτης είναι άβουλος, άκριτος, ευκολόπιστος σε όσα λένε, αποσιωπούν ή διαστρέφουν.
Κατά τα άλλα ο λαϊκισμός και η αποθέωση της λαϊκότητας, συχνά σε βάρος των θεσμών: «όχι θεσμοί, μονάχα ο λαός» είχε πει το 1989 ο Ανδρέας Παπανδρέου. Ο λαός θεοποιείται, η κρίση του θεωρείται αλάνθαστη και η «παντοδυναμία» αδιαμφισβήτητη όταν εκφράζεται στις κάλπες.
Η λαϊκή ψήφος θεωρείται κριτήριο αξίας, αλήθειας, δικαίου. Και στις κομματικές αναμετρήσεις στη Βουλή ή στα ΜΜΕ όποτε ο κυβερνητικός περιέρχεται σε δύσκολη θέση, ανασπά τον παραλογισμό, σαν το σπαθί του Μεγάλου Αλεξάνδρου: «εμάς ψηφίζει ο λαός». Οι λαϊκιστές επιδιώκουν να λειτουργούν ως αντηχεία του λαού, ως εκφραστές της λαϊκής βούλησης – ιδιαίτερα οι επαγγελματίες της πολιτικής.
Αλλά στην περίπτωση των πολιτικών που κατέρχονται στη «διακονία» του λαού, με την εσωτερική αξία ή απαξία τους, η ευθύνη δεν είναι μόνο του λαού που εκλέγει, αλλά και των προσώπων και των μηχανισμών που προωθούν τους υποψηφίους με τις γνωστές μεθόδους για να εκλεγούν από ένα κατάλληλα χειραγωγούμενο λαό, που συνηθίζει μετά τις εκλογές να αυτοχαρακτηρίζεται «κοψοχέρης». Εδώ δεν κρίνω άσκοπο να παραθέσω ένα λατινικό επίγραμμα (σε μετάφραση Μενέλαου Παρλαμά):
Μην πιστεύεις ανοήτως στα λόγια˙ όχι με τ’ αυτιά μα με τα μάτια βλέπε˙ γιατί τ΄αυτιά ‘ναι της ψευτιάς, τα μάτια της αλήθειας η πόρτα – δίκαια λένε.
Τώρα που για μια στιγμή στις εκλογές η εξουσία περνά στα χέρια των πολιτών και η κρίση τους αποτελεί απόφαση καταξιωμένη και τελεσίδικη, ας εφαρμόσουμε τη χρυσή συμβουλή του Δημοσθένη και κρίνοντας από τα έργα τους, όσους αξίζουν τον έπαινο να τους τιμήσουμε, όσους αδικούν να τους τιμωρήσουμε – τηνικαύτα δε απ’ αυτών των έργων κρίνοντας, τους μεν αξίους επαίνου τιμάν, τους δε αδικούντας κολάζειν. Η τιμωρία των ενόχων τοποθετείται στο κέντρο της ευνομούμενης πολιτείας.
Τέλος, «η ελευθερία σου δίνει τη δυνατότητα επιλογής. Δημοκρατία δεν είναι σοσιαλισμός ή καπιταλισμός. Είναι το δικαίωμα να διαλέγεις. «Ο καπιταλισμός πρέπει να κατέβει από το μυαλό στην καρδιά. Ο σοσιαλισμός πρέπει να ανέβει από την καρδιά στο μυαλό», αφορισμός του Θανάση Κανελλόπουλου.
Αυτά και καλή ψήφο.