Το έτος 1979 συνέβησαν δυο σημαντικά. Πρώτα-πρώτα έκλεισα εγώ τα δέκα -κι η φοράδα στο αλώνι άφησε φύσα ηχηρή που ακούστηκε ως τη … Μέκκα -χάριν ομοιοκαταληξίας τη θυμήθηκα αυτή κι αστειεύτηκα πριν γίνω σοβαρή και η μνήμη μου ξυπνήσει σα θεριό ορμητική.
Το έτος 1979 εντάχθηκε η χώρα μου στην κοινότητα την ευρωπαϊκή που είχε τότε ενότητα μόνο οικονομική. Άνοιξαν τότε οι κρουνοί κι άρχισε να ρέει ορμητικό το μόνο άξιο λόγου αγαθό, το χρήμα.
Όλοι οι ποιητές μαζί, πλέξανε τότε στίχους στη στιγμή και … με τις πρώτες σταγόνες της βροχής, αρχίσανε να απαγγέλλουν και οι σαπωνοποιοί με φωνή σαν πραματευτή.
Χρήμα θέλει και ο νιος
χρήμα θέλει και ο γέρος
«Χρήμα! » ακούς σε κάθε μέρος
Χρήμα πόσο είσαι γλυκό!
Χρήμα θέλει ο Γερμανός
χρήμα και Βέλγος
χρήμα και ο Ιταλός;
Μα… Μαμά!
Χρήμα θέλω και εγώ!
Μακριά απ’ το φτωχό!
Σκύψε, γλείψε, υποκλίσου
και μετά αναρωτήσου:
Χρήμα θέλει κι ο Πρωθυπουργός
και ο κάθε υπουργός;
Χρήμα κι ο αρχιμανδρίτης
και της γης κάθε κοπρίτης;
Χρήμα θέλει κι ο παπάς;
Και τι γίνεται με μας;
Θέλω χρήμα για να ζήσω
δε με νοιάζει να πλουτίσω
και λίγο πριν να τα τινάξω
κάθε νόμο που δέχτηκα
εγώ θα τον αλλάξω!
Ως και τη δεκαετία του εβδομήντα, το μόνο ελάττωμα που καταλόγιζαν στο νεοέλληνα ήταν πως, δεν ήθελε αφεντικά, πως ήθελε να είναι ο ίδιος αφεντικό του εαυτού του.
Και ήρθε το ΠΑΣΟΚ να φέρει αλλαγή στο Μεσαίωνα της Νέας Δημοκρατίας – μοιχεία ίσον έγκλημα αφού, είναι εβραίο-χριστιανική εντολή, μόνο τα κοριτσάκια με σχολική ποδιά αφού, ο παπάς λέει πως είναι μιαρά, κάθε εφοριακός και Πάπας και τόσα άλλα που, θα έπρεπε να είχαν αλλάξει από αιώνες, αν υπήρχε ποτέ αντιπροσώπευση Πολιτών.
Και πώς είναι δυνατόν να υπάρξει αντιπροσώπευση Πολιτών αφού, δεν υπάρχουν Πολίτες αλλά μόνο πιστοί και οπαδοί που, επειδή δεν έχουν ταυτότητα, κολλούν δίπλα στο ”ελληνορθόδοξος” και το ”πασόκος” ή το ”νεοδημοκράτης” κι ολοκληρώνονται ως άνθρωποι;
Ωστόσο… η αποποινικοποίηση της μοιχείας, η κατάργηση της σχολικής ποδιάς των κοριτσιών, οι αντικειμενικές αξίες και τα λοιπά δεν ήταν η πυρίτιδα. Ο Αντρέας, που ήτανε χρόνια στα … εξωτερικά τα ‘φερε και στο χωριό του όταν γύρισε.
Πυρίτιδα θα ήταν, αν τολμούσε να τα βάλει με τον παπά.
Και τόλμησε.
Και ήτανε κι ασπρόμαυρες οι πιο πολλές τηλεοράσεις και μαύρισαν οι οθόνες στα καθιστικά – από τη μια το ράσο κι απ’ την άλλη το ζιβάγκο μαύρο κι αυτό- και, τουλάχιστον, για μια εβδομάδα εφιάλτες κάθε βράδυ και κλάμα τα μικρά παιδιά.
Και τι έγινε;
Κανένας δεν ενδιαφέρθηκε, το ζήτημα έκλεισε χωρίς ν’ αλλάξει τίποτα.
Κι ο Αντρέας, αντί να ξυρίσει τον παπά, κούρεψε την ελληνική γλώσσα, υποτίμησε την ελληνική δραχμή, τραυμάτισε την ελληνική αξιοπρέπεια.
Η υποτίμηση της δραχμής ήταν το τελικό χτύπημα στην αξιοπρέπεια των Ελλήνων. Δεν είναι πια Έλληνες, είναι… πασόκοι διότι…
Άνοιξαν ξαφνικά κάτι κρουνοί κι άρχισε να ρέει ορμητικό αυτό το μόνο άξιο λόγου αγαθό: το χρήμα.
Μόνο ο Ο.Τ.Ε. αναβαθμίστηκε, εκσυγχρονίστηκε κι έπαψαν οι αγγελίες “Πωλείται Νούμερο στην Κυψέλη”. Μόνος του ο Θεοφάνης Τόμπρας πάλεψε αλλά, όπως φάνηκε μετά, δε συμφώνησε να γεμίσει ο οργανισμός με υπεράριθμους, χάλασε τα σχέδια του αρχηγού και των στενών του συνεργατών, ξηλώθηκε και πέθανε φτωχός και ξεχασμένος.
Η χώρα σίγουρα ανέπτυξε ταχύτητα αλλά στην κατηφόρα δεν απαιτείται κάτι ιδιαίτερο, βγάζεις το χειρόφρενο και δε χρειάζεται ούτε ν’ ακουμπίσεις το γκάζι.
Τρελή πορεία στο γύρο του θανάτου μ’ έναν ημιθανή κρονόληρο στο τιμόνι πήρε η χώρα κι ήταν έτοιμος, με το ένα πόδι ήδη μέσα στο λάκκο, υπήρχε ακόμα πιθανότητα όχι μόνο ελπίδα, αν δεν άρχιζαν την ύπουλη και δειλή μάχη της λάσπης οι αφιονισμένοι αντίπαλοι μέσω του τύπου τους.
Μια-δυο εφημερίδες, ένα-δυο δημοσιογράφοι, απ’ τα χέρια του Χάρου τον τραβήξανε, πιο θρασύ από πριν, πιο θρασύ από ποτέ.
Απρόσκοπτος συνέχισε τις διανομές και να κι άλλοι διορισμοί και ήταν τόσο πολλά και τόσο απίστευτα που, τ’ ομολογώ, ξεχνάω εδώ πολλά αλλά αφού, το κείμενο αυτό το κοινοποιώ, είναι φανερό ότι επιδέχεται κάθε πρόσθεση-διόρθωση.
“Οι Προβληματικές” φαίνεται εύστοχος ως τίτλος αφού, μπορεί ίσα να αναφέρεται σε πολλές διαφορετικές ομάδες, καταστάσεις, εποχές ….
Οι προβληματικές βιομηχανίες, οι ιδιωτικές αφού, το Κράτος αν ποτέ είχε κάποια, την είχε και προ πολύ βουλιάξει.
Οι βιομήχανοι, λοιπόν, είχαν ανάγκη από ενίσχυση, βοήθεια – όχι επίδομα- εκατοντάδες εκατομμύρια για να … σωθούν.
Και γίνεται το “Χρηματιστήριο Αθηνών” σαν ταινία γουέστερν χωρίς σερίφη ή σαν Μαφία χωρίς νονό. Απλοί άνθρωποι ήταν τα θύματα, οι περισσότεροι … “innumerate” – απ’ το “illiterate” που σημαίνει “αναλφάβητος” και το αντίστοιχο στους αριθμούς που δηλώνουν κάποια αξία και, ως τότε, είχαμε ακούσει τη λέξη “δις” μόνο ως ένδειξη ότι το ρεφρέν κάποιου τραγουδιού επαναλαμβάνεται δυο φορές.
Ο μέσος άνθρωπος που, το μηνιαίο εισόδημα του δεν ξεπερνούσε τις 60.000-70.000 δραχμές, δεν είναι δυνατόν να υπολογίσει ότι ένα δισεκατομμύριο δραχμές ήταν σαν πενήντα αξιοπρεπή σχολεία και εκατό πάρκα και τρία νοσοκομεία και …
Μεγαλύτερη απάτη -στην οποία δε συμμετέχει απλώς αλλά την καθοδηγεί ο ίδιος ο υπουργός οικονομικών- πρέπει να έχει μερικούς αιώνες να συμβεί σε χώρες του δυτικού ημισφαιρίου.
Οι Αραβικές χώρες δεν υπολογίζονται αφού, έχουν πουληθεί-ξεπουληθεί στη Δύση – μπορεί να υπάρχουν κοιτάσματα πετρελαίου στη χώρα σου αλλά , χωρίς την τεχνογνωσία να τα αντλήσεις, επεξεργαστείς και διανέμεις, είναι χρήσιμα μόνο για να … πλύνεις τα πόδια σου.
Ο διψασμένος δεν αναρωτιέται σε ποιον ανήκει η πηγή, ο πεινασμένος δε νοιάζεται ποιος είναι αυτός που του πετάει το κομμάτι ξερό ψωμί.
Είναι αλήθεια ότι τότε βάλαμε κι ένα χρωματιστό – μόνο γκρι, καφέ και μαύρο φορούσαμε ακόμα όλοι, ακριβώς όπως οι πρώτοι-πρώτοι Αλβανοί που ήρθαν μετά, όταν εμείς είχαμε πια ξεχάσει πώς ήμασταν μόλις μερικά χρόνια νωρίτερα και νομίζαμε ότι και τα βαφτιστικά μας ήταν της Lacoste.
Πρώτα, όπως είναι το σωστό, εξυπηρετήθηκαν οι μεγάλοι πελάτες. Το ΣΟ στο ΠΑΣΟΚ σημαίνει “σοσιαλιστικό”, δηλαδή ντεμί, όποτε το βολεύει το γυρίζει από δω κι όποτε το βολεύει από κει.
Ιδεολογία, όχι παίζουμε…
Πρέπει να αναγνωριστεί ότι, το ΠΑΣΟΚ μένει σταθερό στην ιδεολογία του.
Κάνει το ίδιο ακριβώς δυο δεκαετίες μετά – μπορεί να μην υπάρχει πια ούτε οικοτεχνία αλλά υπάρχουν εκατομμύρια … πώς να τα πεις τώρα αυτά που, συμμετέχουν στην απάτη, μένουν πανί με πανί και ψηφίζουν τους ίδιους ξανά;
Κάποια λέξη πρέπει να υπάρχει, δε μπορεί … “Ανθρωπάρια” απ’ τα μειωμένα ωράρια; “Ανθρωπίδια” από τα βακτηρίδια, “ανθρωπόβια” από τα μικρόβια … Αναμφισβήτητος ο λεκτικός πλούτος της Ελληνικής;
Πολλοί νόμιζαν τότε – όπως και τώρα- ότι τα… λεφτά είναι ανάπτυξη οπότε, κανείς δεν ανησύχησε τι θα γινόταν όταν τέλειωναν.
Διότι τα λεφτά, γενικά, δεν τελειώνουν ποτέ. Αν τέλειωναν, δε θα είχαν μεγαλύτερη αξία απ’ τη ζωή –που τελειώνει η τιμημένη, όσο κι αν λιβανίζουν οι παπάδες.
Η Κρήτη, λένε, έλαβε τα πιο πολλά ως … ευχαριστήριο δώρο – όχι επειδή είχε εκλέξει εκπροσώπους αλλά επειδή δεν είχε ψηφίσει τον αντίπαλο, τη Νέα Δημοκρατία. Ο ύψιστος πατριωτισμός που, δεν είναι βέβαια μόνο της Κρήτης, μην αδικήσουμε την υπόλοιπη χώρα.
Πάντως, η Κρήτη … αναπτύχθηκε.
Σήμερα η πιο σοβαρή πηγή εσόδων του νησιού πρέπει να είναι, το χασίσι –που επιστρέφεις και στη Φύση- κι αν συνεχίσει ν’ αναπτύσσεται κι αν τη σηκώνει και το κλίμα, θα φυτέψει και την παπαρούνα και θα έχουμε κι εμείς τον δικό μας Εσκομπάρ.
Ωστόσο … το ΠΑΣΟΚ δεν έχει καμιά σχέση με την Ελλάδα, με σένα και με μένα. Το ΠΑΣΟΚ είναι μόνο ο αντίπαλος της Νέας Δημοκρατίας που, επίσης, δεν είναι τίποτα, παρά ο αντίπαλος του ΠΑΣΟΚ.
Και δεν υπάρχει τίποτε άλλο.
Ο κομμουνιστής, επειδή τότε υπήρχε ακόμα κάπου ως καθεστώς, ήταν αυτός που με LEVIS, NIKE, Marlboro και CoCa-Cola φώναζε ”ΕΞΩ ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ” – τότε ήτανε σπυρί, μετά έγινε μπιμπίκι. Τώρα ο εθνικός στόχος είναι το ΠΑΣΟΚ να παραμείνει στην εξουσία και η Νέα Δημοκρατία να επιστρέψει.
Η χώρα μπορεί να πάει να πνιγεί-όπως κι εγώ κι εσύ.
Έχουν περάσει τέσσερα χρόνια, το τρακτέρ έχει παλιώσει, το 4×4 αγροτικό είναι πια παλιό μοντέλο, με το σεξ δεν έχει αλλάξει τίποτα σπουδαίο -μπορεί να μη σε χώνουν στη στενή αλλά πάλι, ως μοιχός θα τα χώσεις κι, ως μοιχαλίδα, θα πάρεις μία απ’ τα ίδια.
Ο τουρίστας δεν πήγε σε κανένα άλλο μέρος αφού, κανείς δε φρόντισε για νέους δρόμους ή μικρά αεροδρόμια, τρένα ή όποια ασφαλή πρόσβαση αλλού, εκτός απ’ τους δυο-τρεις γνωστούς προορισμούς, τεσσάρων χρονών ρούχο -ακόμα και Lacoste- δεν το ξαναφοράς, τα κοριτσάκια που σκίσανε τις σχολικές ποδιές, είναι τώρα νεαρές άνεργες γυναίκες, οι βιοτεχνίες που έραβαν τις σχολικές ποδιές έχουν διαλυθεί, τα μαγαζιά που τις πουλούσαν έχουν κλείσει, εκατοντάδες χιλιάδες σχολικές ποδιές σαπίζουν σε αποθήκες γιατί κανείς δεν είχε προ-ενημερωθεί.
Όλη η ΑΛΛΑΓΗ ήταν όπως στις αμερικανικές ταινίες, SURPRISE! Όλες οι ανακοινώσεις της αλλαγής γίνονταν μερικές ώρες πριν απ’ την εφαρμογή τους. Για να εντυπωσιαστεί ο ψηφοφόρος, έπρεπε να καταστραφούν παραγωγικοί άνθρωποι και να κλονιστούν υγιείς επιχειρήσεις.