Είναι αδυσώπητα σκλη-ρή η μοίρα του θανάτου, αφού αυτός αποτελεί τον μοναδικό κυρίαρχο και εξουσιαστή της ζωής μας. Απέναντι σ’ αυτή τη μονοπωλιακή παντοδυναμία και τον ανέλεγκτο δεσποτισμό, ο άνθρωπος σ’ όλες τις εποχές στέκεται άοπλος και αδύναμος. Όσες προσπάθειες κι αν κατέβαλλε να απαλλάξει τον συνάνθρωπό του από την οφειλή αυτή, που απροειδοποίητα είναι υποχρεωμένος να εξοφλεί σ’ ένα υψηλό ή χαμηλό σκαλοπάτι της κλίμακας της ζωής του, δεν τα κατάφερε.
Στον πόνο, τη συντριβή, τους στεναγμούς και τα δάκρυα στέκεται ανελέητος και σκληρός, άτεγκτος και ανάλγητος. Παραμένει έτσι απαθής και αδιάφορος στην ψυχική αποκαθήλωση και ερειπωμένη ψυχικά προσωπικότητα του ανθρώπου. Το ευθύβολο όπλο τού αιφνιδιασμού, βρίσκεται πάντοτε σε εγρήγορση, μακριά από τις βουλές του ανθρώπου.
Η ιατρική στον τομέα της έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα σχετικά με την ποιότητα της ζωής του ανθρώπου, αλλά η απόσταση ζωής και θανάτου παραμένει πάντα η ίδια. Και τελικά δεν είναι ο θάνατος εκείνος που δημιουργεί τη λύπη στους επιγενόμενους, αφού αποτελεί ανεπιθύμητο αλλά και αναγκαστικό επισκέπτη.
Το άνοιγμα και τη συσσώρευση του πόνου τα προκαλεί η προσωπικότητα εκείνου που φεύγει και το κενό που αφήνει πίσω της. Χωρίς αμφιβολία στην κατηγορία αυτή ανήκει η αείμνηστη Κατερίνα. Γενέθλιος τόπος της είναι η κωμόπολη των Αρχανών, χώρος μικρός και περιορισμένος για να την κρατήσει. Την κέρδισε η επιστήμη, που την απέσπασε από κει για να την ανυψώσει στα πιο ψηλά βάθρα της. Σπούδασε φιλοσοφικές και κοινωνικές επιστήμες για να συνεχίσει και να πάρει μεταπτυχιακό και διδακτορικό δίπλωμα, να εργαστεί ως καθηγήτρια και στη συνέχεια ως Πρύτανης του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου. Τα σκαλοπάτια αυτά ανέβηκε “ιδίοις ποσίν” με πάντα διακριτό και ζηλευτό ρόλο.
Εκτός από την επιστήμη, την κέρδισαν οι συνειδήσεις των ανθρώπων και των σπουδαστών της. Ο μειλίχιος χαρακτήρας της, το άμεμπτο ήθος της, η επιστημονική της εμβρίθεια, η μετριοπάθεια και αφοσίωσή της στην οικογένειά της και την επιστήμη, αποτελούσαν στοιχεία που την συνόδευαν σ’ όλο το μήκος της ζωής ης. Η απώλειά της βύθισε στο πένθος την οικογένειά της, τους συγγενείς, τους φίλους, τους συνεργάτες και τους ανθρώπους που την είχαν γνωρίσει.
Έφυγε αλλά άφησε πίσω της αναμμένη τη λαμπάδα του παραδείγματός της στο οικογενειακό, επιστημονικό και κοινωνικό κηροπήγιο. Το φως αυτό, ας ζεστάνει τις καρδιές των δικών της με τον παρηγορητικό του ρόλο. Ο άντρας της, γνωστός πανεπιστημιακός καθηγητής, κύριος Μιχάλης Κασσωτάκης, δέχτηκε το δυνατό και αναπάντεχο αυτό χτύπημα με τη βαρύτητα που έχει στην κλονισμένη υγεία του. Ο ίδιος μπορεί ανακουφιστικά να ακουμπήσει το παράπονό του στο κρητικό δίστιχο που τον εκφράζει απόλυτα για να πει
Θε’ μου απούκαμες τη γη
Το πιο ‘μορφο περβόλι
Μη θες από τα μάτια μου
Να την ποτίζεις όλη
Μαζί με όλους τους άλλους την αποχαιρετά και η Πνευματική Εστία Οροπεδίου Λασιθίου, με την ευχή να είναι αιώνια η μνήμη της και αδιατάραχτος ο ύπνος στην κατοικία των “ευφραινομένων” όπου βρίσκεται.
* Ο Γιώργος Παναγιωτάκης είναι συγγραφέας – ιστορικός ερευνητής