Δεκαοκτάχρονος ντελικανής έφτασα στην πόλη του Ηρακλείου στις αρχές της Δεκαετίας του εξήντα (1960) για να λάβω μέρος στις Γενικές εξετάσεις για την εισαγωγή μου στην ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ.
Η στάθμευση των υπεραστικών λεωφορείων ήταν στη λεωφόρο Βασιλέως Κωνσταντίνου, τη σημερινή λεωφόρο Δικαιοσύνης, στο ύψος όπου σήμερα λειτουργεί ένα κατάστημα Χρυσοχοΐας παραδίπλα του τότε Ζαχαροπλαστείου Ραφτόπουλου.
Κατέβηκα από το λεωφορείο, αλλά δεν γνώριζα κανένα και φυσικά δεν ήξερα και σε ποιο δρόμο της πόλης υπάρχει το κτήριο της Παιδαγωγικής Ακαδημίας.
Οι κουβέντες όμως του λαού πάντα αποδεικνύονται σοφές και στην προκειμένη περίπτωση «Ρωτώντας πας στην πόλη».
Έτσι δίπλα στο πρακτορείο υπήρχε τότε το κατάστημα του κ. Κώστα Μαντωνανάκη, σημερινού ιδιοκτήτη πολλών ξενοδοχειακών μονάδων και εκεί ρώτησα για το δρομολόγιο, που έπρεπε να ακολουθήσω για να φτάσω στη Λεωφόρο Ακαδημίας, όπου στεγαζόταν και το πνευματικό ΔΙΑΜΑΝΤΙ της πόλης του Ηρακλείου. Βέβαια τότε δεν υπήρχε η σημερινή Καινούρια Πόρτα, άλλα μια μικρή είσοδος και έξοδος στο σημείο όπου σήμερα λειτουργεί εντός της στοάς μια καφετέρια στη γωνία προς το Δημοτικό Παρκινγκ.
Ο δρόμος αυτός οδηγούσε στην Πλατεία Κύπρου, όπου ήταν τότε η στάθμευση των υπεραστικών λεωφορείων της Πεδιάδας και αλλαχού.
Βαδίζοντας ανηφορικά συναντούσες στην αριστερή σου πλευρά τη Γεωργική Υπηρεσία, σημερινό Δημοτικό σχολείο, και λίγο πιο πάνω δεξιά υπήρχε, βαδίζοντας πλέον τη Λεωφόρο Ακαδημίας, το 4ον Αστυνομικό Τμήμα Ηρακλείου, εκεί όπου σήμερα παραπλεύρως λειτουργούν γραφεία Δ/νσης πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Στο δρόμο αυτό έξω από το Αστυνομικό τμήμα λειτουργούσε ένα περίπτερο, από το οποίο όλοι οι σπουδαστές της Ακαδημίας προμηθεύονταν τα διάφορα απαραίτητά τους. Στα 60 μέτρα δεξιά μας υψωνόταν το δίπατο κτήριο της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ηρακλείου επί της ομωνύμου λεωφόρου.
Το όνομα του δρόμου εδόθη προφανώς προς χάριν της λειτουργούσης Ακαδημίας. Πολλοί δε συσχετίζουν την ονομασία και με την Ακαδημία του Πλάτωνα, επειδή κι εκεί σπούδασαν και δίδαξαν μερικοί σπουδαίοι επιστήμονες της κλασσικής και της Ελληνιστικής περιόδου.
Με όποιο δικαιολογητικό και αν εδόθη το όνομα δεν παύει να λέγεται Ακαδημία και όταν ένα ίδρυμα φέρει αυτόν τον τίτλο, εννοούμε τον τόπο συγκέντρωσης επιστημόνων, λογίων και καλλιτεχνών με σκοπό την προώθηση και την καλή λειτουργία των τομέων στους οποίους ο καθείς ενεργοποιείται.
Και η Ακαδημία Ηρακλείου εργάστηκε αρκετές δεκαετίες περί τούτων με άριστους παιδαγωγούς και επιστήμονες αρκετών πνευματικών ειδικοτήτων και εξ αυτής απεφοίτησαν πλειάδες διδασκάλων και διδασκαλισσών, που στη συνέχεια κατέλαβαν αξιόλογες όχι μόνον εκπαιδευτικές έδρες, αλλά κρατικές, δημόσιες και πανεπιστημιακές.
Μα μήπως και σήμερα που λειτουργεί ως πνευματικό ίδρυμα Δημοτικού σχολείου, με τόσους αξιόλογους δασκάλους, που ο καθένας εργάζεται και ενεργεί με τον δικό του τρόπο, όπως και κάθε σχολείο, δεν διδάσκει και δεν εμφωλεύει στις καρδιές των μικρών παιδιών τις αρετές της Θρησκείας, της οικογένειας, της Πατρίδας, της δικαιοσύνης, της ευγνωμοσύνης, της καλής συμπεριφοράς, της άριστης κοινωνικής διαγωγής; Ασφαλώς ναι, και τα αποτελέσματα ορατά από όλους εκείνους που απεφοίτησαν.
Δεν γνωρίζω τους λόγους δια των οποίων το όνομα της Λεωφόρου Ακαδημίας εδόθη σε πολιτικό πρόσωπο, αλλά ούτε και τους λόγους αφαίρεσης του ονόματος «Παιδαγωγική Ακαδημία». Δεν υπεισέρχομαι σε σκέψεις άλλων.
Έχω όμως τη γνώμη ότι είναι κάλλιστον παντός άλλου ονόματος η ονοματοθεσία ΑΚΑΔΗΜΙΑ. Δεν είμαι σε θέση να κρίνω την αλλαγή, είμαι όμως σε θέση να ομολογήσω ότι ένα πνευματικό ίδρυμα προσφέρει αλώβητη πνευματική τροφή, ενώ ένα πολιτικό πρόσωπο την αμφισβήτηση.
Και εν πάση περιπτώσει κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την αξία και την πνευματική προσφορά της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ηρακλείου, της οποίας, αν θελήσει κάποιος να ανατρέξει στα αρχεία της, θα διαπιστώσει ότι ήταν ένα από τα περιζήτητα πνευματικά ιδρύματα της Ελλάδος.
Και όταν ένα ίδρυμα, χάριν των πνευματικών του χαρισμάτων και της δημοσιότητάς του, γίνεται περιζήτητο, εκλεκτό και φημισμένο, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όχι μόνον αποδίδει στην κοινωνία πνευματικότητα και επιστήμονες αξιοσύνης, αλλά αποκτά εμπιστοσύνη, η οποία του προσδίδει μεγάλη αξία.
Γι αυτόν το λόγο είναι σωστό και πρέπον να διατηρείται και να λογίζεται ως ΔΙΑΜΑΝΤΙ στην πόλη στην οποία λειτουργεί ως πολύτιμο πνευματικό αγαθό και καθοδηγητικός παράγοντας στη ζωή της κοινωνίας της.
Όταν επί αρκετά χρόνια ένα Πνευματικό Ίδρυμα, καλλιεργεί τα βλαστάρια της νεότητας και τα παρασκευάζει για να αποδώσουν την αρωματική πνευματική μυρωδιά στην κοινωνία, θα πει ότι αντέχει όχι μόνον στο χρόνο, αλλά και στην καθολική αναγνώριση της λαμπρότητάς του, όπως ο αδάμαντας, δηλαδή το ακατανίκητο ΔΙΑΜΑΝΤΙ, που λόγω της μεγάλης αντοχής του και της ισχυρής λάμψης του με ιδιαίτερη αξία, το κάνει τον πιο γνωστόν και περιζήτητο πολύτιμον λίθο.
Και το οποίο ίδρυμα αναγνωρίζεται από το σύνολον της κοινωνίας όταν οι απόφοιτοί του, αποτελούν ένα περιβάλλον χρυσαφένιας αυγής, όπως ακριβώς ένα διαμάντι χρυσίζει την όλη βιτρίνα ενός καταστήματος.
Δυστυχώς το, επί 57και πλέον έτη, ΔΙΑΜΑΝΤΙ της πόλης μας, με την ονομασία ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΊΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ έπαψε να λάμπει στην πόλη μας γιατί έσβησε το φως της Ύπαρξής Του. Και η ψυχή του αείζωου καθηγητού μας καλλιτέχνη και άριστου ζωγράφου Λάζαρου Ουσταμπασίδη, δημιουργού της επιγραφής αυτής, δεν νομίζω να αγάλλεται εν ουρανώ.
Και όταν στους δρόμους γύρω του σημερινού κτηρίου περιδιαβαίνουμε, όσοι μέσα σε αυτήν, ζήσαμε και πήραμε λάμψη από την λάμψη της και φώς από το φως της, έχουμε και θα έχουμε απλωμένο μέσα στην καρδιά μας το λαμπρό φώς με το οποίο μας περιέλουσε. Γιατί στην κάθε περιδιάβαση, αναμνήσεις, θύμησες και όνειρα μας δίδουν δύναμη να μετατρέπουμε το σκοτάδι, που απλώνεται από την έλλειψή της, σε φώς γι αυτό και ποτέ δεν αποχωριζόμαστε τη ΛΕΩΦΟΡΟ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ.
Αλλά άλλο ένα Ιατρικό ίδρυμα είχε κάποτε η πόλη μας το οποίο έλαμπε σαν ΔΙΑΜΑΝΤΙ με την λάμψη του πραγματικού αδάμαντα.
Ήταν το ΠΑΝΑΝΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ, που φέτος συμπληρώνονται 119 χρόνια (10/2/1902) από τα εγκαίνιά του, καθώς και του Ιερού Ναού του Αγίου Παντελεήμονα, που ευρίσκεται εντός του ιδίου χώρου και εις τον οποίον Ιερό ναό έγιναν και τα εγκαίνια.
Ιδρυταί δε του Νοσηλευτικού Ιδρύματος ήταν, γνωστο τοις πάσι, το ζεύγος Πανανός Θεοδουλάκης και Αθηνά Θεδουλάκη το γένος Ανεμογιάννη, που με τις απανωτές δωρεές τους χρηματοδότησαν την ίδρυσή του, το οποίο Νοσηλευτικό Ίδρυμα δωρίθηκε, αρχικά, στον Ιερό Ναό του Αγίου Μηνά και μετά από ένα έτος, από τη λειτουργία του, παραχωρήθηκε στο δήμο Ηρακλείου.
Κι όταν μιλάμε για ΑΔΑΜΑΝΤΑ εννοούμε την ελληνική λέξη που προέρχεται από το ρήμα δαμάζω + το στερητικό «α». Δηλαδή το σκληρό αντικείμενο, που είναι αδύνατον να κατεργαστεί, λόγω σκληρότητας.
Έτσι ακριβώς λειτουργούσε και το Δημοτικό Νοσοκομείο με την γενική λαϊκή ονομασία: ΠΑΝΑΝΕΙΟΝ.
Όσον αφορά την όλη ιστορία του, πολλά έχουν γραφεί από συντοπίτες μας και δεν θα ασχοληθώ. Αν κάποιος ενδιαφέρεται μπορεί να μελετήσει την πολύ ενδιαφέρουσα ιδρυτική (1895), καθώς και την εν γένει διοικητική εσωτερική λειτουργία Του, σε αρκετά κείμενα τα οποία υπάρχουν στην Καστρινή Βικελαία Βιβλιοθήκη.
Εκείνο που με λίγα λόγια θέλω να περιγράψω είναι οι παλιές μνήμες, που με συνδέουν με αυτό το Νοσηλευτικό ίδρυμα, το οποίο έμελλε να μείνει ως ανεξίτηλο σημάδι στη ζωή μου. Άλλωστε πώς αλλιώς θα το ονόμαζα διαμάντι, αν δεν είχα ιδίαν αντίληψη των διαμαντένιων υπηρεσιών, που προσέφερε στους ασθενείς. Γιατί κι εγώ νοσηλεύτηκα στους αξέχαστους πολυπληθείς θαλάμους του και μάλιστα δύο φορές από έντονο και οδυνηρό κωλικό του νεφρού.
Με πολλή συγκίνηση σήμερα, που αναφέρομαι στην όλη περιπέτειά μου, φέρνω στο μυαλό μου τους αείζωους γείτονές μου στην οδό Απόλλωνος Ροδίου, όπου τότε κατοικούσα, οι οποίοι με πολύ ανθρώπινη συμπαράσταση και συμπεριφορά στο πρόσωπό μου, χωρίς καλά- καλά να με γνώριζαν, ως νέος ενοικιαστής, έτρεξαν μεσάνυχτα και με μετέφεραν στο Πανάνειο Νοσοκομείο.
Κάθισαν μέχρι το πρωί, ως άλλοι γονείς μου, για να με φροντίσουν. Τον αείζωον αγαπημένο μου μετέπειτα φίλο Γιώργο Χατζηεργατάκη, την αδελφή του την Γεωργία. Θα τους θυμάμαι έως πάλι κάποτε ξανανταμώσουμε.
Στο Νοσοκομείο κάθισα δέκα ημέρες, την πρώτη φορά και οκτώ τη δεύτερη και έτσι μου δόθηκε η ευκαιρία να ερευνήσω εσωτερικά όλο το κτήριο και να είμαι σε θέση να ομολογώ σήμερα ότι ήταν πράγματι το ΔΙΑΜΑΝΤΕΝΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ της πόλης του Μ. Κάστρου. Φωτεινό, ευάερο, ευήλιο και προ πάντων λειτουργικό από πάσα άποψη.
Αυτές όμως οι ημέρες της παραμονής μου ήταν αρκετές αλλά και οι επόμενες που ως επισκέπτης ασθενών, ευρισκόμουν εντός του νοσοκομείου, για να περιγράψω την όλη επικρατούσα στο ΔΙΑΜΑΝΤΙ αυτό της πόλης μας, κατάσταση.
Η είσοδος δεν ήταν ελεύθερη. Υπήρχεν θυρωρός, ο οποίος ήταν και λίγο αυστηρός όσον αφορά τον λόγο της επίσκεψης. Ένας από τους θυρωρούς, που θυμάμαι ήταν ο αείμνηστος Γ. Καστελλάκης.
Μπαίνοντας μέσα νόμιζες πως έμπαινες σε πολυτελέστατη αίθουσα. Διάδρομος πεντακάθαρος και χωρίς να υπάρχει τίποτε που θα θυμίζει σημερινά ράντζα και λοιπά.
Θάλαμοι απλοί με δύο κρεβάτια, αλλά και άλλοι με πολλά κρεβάτια. Όμως απόλυτη τάξη και μπαίνοντας μέσα μοσχομύριζαν τα πάντα από την καθημερινή καθαριότητα. Το νοσηλευτικό και Ιατρικό προσωπικό ευγενέστατο και χαμογελαστό και σε κάθε επίσκεψη μια ενθαρρυντική και εμψυχωτική κουβέντα στο κάθε ασθενή.
Με το γέλιο στα χείλη απευθύνονταν στον ασθενή που βρισκόταν στο κρεβάτι του πόνου και του ενέπνεαν μια νότα αισιοδοξίας καλής εξέλιξης και γρήγορης ανάρρωσης.
Στο ακτινολογικό, το οποίο ήταν στο Υπόγειο, ήταν ο αείμνηστο γιατρός ακτινολόγος Παπαγεωργίου. Ένας καλοκάγαθος και ευγενής Άνθρωπος-Ιατρός, ο οποίος υποδεχόταν τον ασθενή με ευγένεια και ήθος και όταν έφευγε ο ασθενής οι εύχαρεις ευχές του ακόμη ηχούν στ αυτιά μου.
Δεν γνωρίζω αν η συγχώνευση με το Βενιζέλειο Νοσοκομείο, το 1973, πραγματοποιήθηκε λόγω της παλαιότητας ή και άλλων προβλημάτων της δομής του όλου κτηρίου.
Αισθάνομαι όμως το πάλαι ποτέ ΠΑΝΑΝΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ, το οποίο ως διαμάντι εξέπεμπε ακτίνες, οι οποίες έφταναν στις ψυχές των δωρητών και τις γέμιζαν ζεστασιά θαλπωρής και αισθάνονταν αγαλλίαση γιατί ο σκοπός της όλης ψυχικής και υλικής προσφοράς τους εξακολουθούσε να είναι ενεργός, δηλαδή να ευεργετεί και περιθάλπει πάσχοντας συνανθρώπους μας αφού οι ακτίνες τους εζέσταιναν στη παγωνιά τον ανθρώπινο πόνο.
Σήμερα όμως με την όλη επικρατούσα άσχημη εικόνα εγκατάλειψης έπαψε να λάμπει, να εκπέμπει και να ζεσταίνει τις ψυχές των δύο δωρητών και μόνον κρύα θλίψη προκαλεί στις ψυχές του ζεύγους Θεοδουλάκη και με το αόρατο ψυχικό βλέμμα τους αντιλαμβάνονται την άσχημη κατάσταση, που ευρίσκεται σήμερα το δημιούργημά τους. Ιδιαίτερα της αείμνηστης Αθηνάς Θεοδουλάκη, αφού δώρισε την κινητή και ακίνητη περιουσία της, αποκλειστικά για την ίδρυση Νοσοκομείου, το οποίο θα παρείχε τις ιατρικές υπηρεσίες στους οικονομικά ασθενείς και ανήμπορους συμπολίτες της.
Και μόνον σεβόμενοι την αγάπη, τη στοργή και την επιθυμία, των δωρητών θα έπρεπε η αναπαλαίωση του όλου κτηρίου να επιδειωχθεί με κάθε μέσον.
Η παρακάτω ταπεινή μου ιδέα -πρόταση παρακαλώ ας εισακουσθεί…
Προτείνω και πιστεύω ότι και εφικτό είναι και πραγματοποιήσιμο αρκεί να υπάρχει δυναμική θέληση από όλους τους Κρητικούς:
Να δημιουργηθεί ένας λογαριασμός: Νομικό Πρόσωπο υπό την επωνυμία ΠΑΝΑΝΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ –ΑΝΑΠΑΛΑΙΩΣΗ, μόνον και μόνον για λόγους ηθικής υποχρέωσης προς τους αείμνηστους ευεργέτες, αν είναι θέμα οικονομικό.
Με τις άοκνες και εντατικές ενέργειες και προσπάθειες αλλά και τη συμπαράσταση της Περιφέρειας, των Δήμων, της 7ης Υγειονομικής Υπηρεσίας Κρήτης, όλων των Κρητικών και όλων των φορέων υγειονομικού, ιατρικού, πνευματικού και φαρμακευτικού επιπέδου, ώστε σε εύθετο χρόνο να αρχίσει η αναπαλαίωση του Διαμαντένιου Αυτού Ιδρύματος της Κρήτης.
Οι μελέτες και τα αρχιτεκτονικά της όλης αναπαλαίωσης υπάρχουν από ΑΡΚΕΤΑ ΧΡΟΝΙΑ, όπως πληροφορήθηκα από την πρώην πρόεδρο κυρία Μάρω Παπαδάκη του ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΦΙΛΩΝ ΠΑΝΑΝΕΙΟΥ-ΒΕΝΙΖΕΛΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ.
Λαμβανομένου υπ όψιν ότι η δημιουργία του στην συγκεκριμένη τοποθεσία έγινε γιατί κρίθηκε τότε η πιο υγιεινή περιοχή του Μ. Κάστρου, θα πρέπει να αγκαλιαστεί η πρόταση προς όφελος όλων των κρητικών.
Μην το αφήσουμε στην τύχη του πανδαμάτορα χρόνου γιατί αυτός στην πορεία του είναι ψεύτης και καταστροφέας.
Όταν δε αντιληφτούμε την αλήθεια των έργων του χρόνου, είναι πλέον πολύ αργά… γιατί δεν έχει αντιστρεψιμότητα.
Ας αφήσουμε το παρελθόν στη θέση του, γιατί δεν γυρίζει πίσω, ας κοιτάξουμε το παρόν μην το αφήνουμε στο μέλλον γιατί τότε θα φτάσουμε στην αιωνιότητα.
Ας αναλογιστούμε πόσες ζωές συνανθρώπων μας, δικών μας αγαπημένων προσώπων είχαν σωθεί και νοσηλευθεί στο πάλαι ποτέ ΔΙΑΜΑΝΤΙ της πόλης του Ηρακλείου…. Με την… γλυκιά ανάμνηση: ΠΑΝΑΝΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ.