‘Εχει χυθεί κάμποσο μελάνι αυτές τις μέρες, στο πλησίασμα των εορτασμών για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του ’21, εξ αιτίας δημοσιευμάτων τα οποία έρχονται εν πολλοίς σε κάποια αντίθεση και αμφισβητούν τη θεμελιωμένη γνώμη και γνώση ιστορικών προσώπων και καταστάσεων.
Η αμφισβήτηση είναι επί της ουσίας ένα είδος λογοκρισίας η οποία δεν δέχεται και δεν ασπάζεται κάποια δηλωμένη και παραδεκτή από χρόνια άποψη, στηριζόμενη είτε στην πρόσληψη των γεγονότων, ή στη γενικότερη αντίληψη ενός πράγματος που στην περίπτωση αυτή, εξ ορισμού, είναι μια συγκεχυμένη έννοια.
Η γνώση για ένα πράγμα έχει σχέση με την πραγματικότητα, αλλά όταν δεν είναι υποχρεωτικά πλήρης η αντίληψή μας γι’ αυτό, γίνεται προσωπική γνώμη, ή απλά μια εύλογη άποψη, καθ’ ότι εδώ εισχωρεί η έλλειψη σιγουριάς, δηλαδή η αβεβαιότητα.
Συμβαίνει σε κάθε εποχή να αναδεικνύεται μια αποδεκτή γνώση, η οποία αποδεικνύεται αργότερα πλάνη.
Ο έχων κάποια άποψη διαφορετική από μία άλλη εκφρασμένη, τον καθιστά αμφισβητία. Ο φέρων την αντίθετη γνώμη, αμφισβητεί τον αμφισβητία! ‘Αρα, ο καθείς έχει υποκειμενική άποψη για το ίδιο ζήτημα. Μπορούμε να ενώσουμε τις διαφορετικές απόψεις σε μία; Όχι βέβαια γιατί στην πραγματικότητα πρόκειται για απλή γνώμη και όχι γνώση. Και εδώ εισβάλλει το ερώτημα, υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια που να εξασφαλίζουν και να εγγυώνται την αναμφισβήτητη θέση-άποψη; Και πάλι όχι! Θα πρέπει να εισάγομε την έννοια της αντίληψης και της σκοπιμότητας, δηλαδή ποιον σκοπό εξυπηρετεί, ή «πρέπει» να εξυπηρετεί η εκφρασμένη άποψη και ποια είναι η ατομική πεποίθηση η οποία κατά κανόνα δεν αμφισβητεί την ορθότητά της. Οι γνώμες επηρεάζονται από τις διάφορες συνιστώσες όπως είναι το φρόνημα, οι πληροφορίες, οι πεποιθήσεις. Οι ιδέες για τα δεδομένα για κάποιους αλλάζουν και εξελίσονται στην πορεία του χρόνου, όμως οι πολλοί τις θεωρούμε εθνική επιταγή και άφθαρτη αξία την προσκόλληση σ’ αυτές.
* Ο Γιώργος Λυδάκης είναι φαρμακοποιός