Μικρότερη η αύξηση της θνησιμότητας στην Κρήτη και τους νομούς της
Στο άρθρο μας στη εφημερίδα «Πατρίς» της 24.4.25, εξετάσαμε τις επιπτώσεις των μέτρων των μνημονίων τη δεκαετία 2010-2019 και εκείνες της πανδημίας την τριετία 2020-2022 στις γεννήσεις και στη γεννητικότητα (γεννήσεις ανά 1.000 κατοίκους) στην Κρήτη και τους νομούς της και στο Σύνολο Χώρας και στο τέλος, αναφέραμε τη θέση της Κρήτης στη γεννητικότητα ανάμεσα στις 13 περιφέρειες και των νομών της ανάμεσα στους 51 νομούς της χώρας.
Κατά τον ίδιο τρόπο θα εξετάσουμε τις επιπτώσεις των μέτρων των μνημονίων και της πανδημίας στους θανάτους και στη θνησιμότητα (θάνατοι ανά 1.000 κατοίκους) στην Κρήτη και στους νομούς της και στο Σύνολο Χώρας. Υπενθυμίζουμε ότι για τις επιπτώσεις:
(α) Των μνημονίων, θα συγκρίνουμε τη μέση ετήσια μεταβολή τους τη δεκαετία των μνημονίων (2010-2009) σε σχέση με εκείνη της επταετίας 2002-2009 (περίοδο πριν από τα μνημόνια).
(β) Της πανδημίας, θα συγκρίνουμε τη μέση ετήσια μεταβολή τους την τριετία της πανδημίας (2020-202) σε σχέση με εκείνη της δεκαετίας των μνημονίων (2010-2019).
Τα στοιχεία που δίνονται στον Πίνακα είναι από τη βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ).
Στις τέσσερις πρώτες στήλες του πρώτου μέρους του Πίνακα δίνονται οι θάνατοι στην Κρήτη και τους νομούς της και στο Σύνολο Χώρας τα έτη 2002, 2009, 2019 και 2022. Στις τρεις τελευταίες στήλες δίνονται οι μέσες ετήσιες μεταβολές την επταετία πριν από τα μνημόνια 2002-2009 (5η στήλη), τη δεκαετία των μνημονίων 2010-2019 (6η στήλη) και την τριετία της πανδημίας 2020-2022 (7η) στήλη). Στο δεύτερο μέρος του Πίνακα, δίνονται τα αντίστοιχα στοιχεία του πληθυσμού και στο τρίτο της θνησιμότητας.
Από τις τρείς τελευταίες στήλες του πρώτου μέρους του Πίνακα φαίνεται ότι οι θάνατοι κατά μέσο όρο το έτος:
-Την επταετία 2002-2009 πριν από τα μνημόνια αυξήθηκαν στους νομούς Ηρακλείου και Λασιθίου και στο Σύνολο Χώρας και μειώθηκαν στους νομούς Ρεθύμνης και Χανίων και στη Κρήτη.
-Τη δεκαετία 2010-2019 των μνημονίων αυξήθηκαν στην Κρήτη και στους νομούς της και στο Σύνολο Χώρας. Με εξαίρεση το νομό Λασιθίου, η αύξηση στους άλλους νομούς και στην Κρήτη ήταν μεγαλύτερη από εκείνη στο Σύνολο.
-Την τριετία 2020-2022 της πανδημίας, αυξήθηκαν στην Κρήτη και στους νομούς της και στο Σύνολο Χώρας. Η αύξηση την τριετία αυτή ήταν μεγαλύτερη από εκείνη της δεκαετίας των μνημονίων
– Η αύξηση την τριετία της πανδημίας ήταν μεγαλύτερη από εκείνη της δεκαετίας των μνημονίων στην Κρήτη και τους νομούς της και στο Σύνολο Χώρας. Η μεγαλύτερη διαφορά (σχεδόν τριπλάσια) σημειώθηκε στο νομό Λασιθίου και στο Σύνολο Χώρας.
Από τις τρείς τελευταίες στήλες του δεύτερου μέρους του Πίνακα φαίνεται ότι ο πληθυσμός κατά μέσο όρο το έτος:
-Την επταετία 2002-2009 πριν από τα μνημόνια αυξήθηκε στην Κρήτη και τους νομούς της και στο Σύνολο Χώρας. Η αύξηση τους στην Κρήτη και τους νομούς Ηρακλείου, Ρεθύμνης και Χανίων ήταν μεγαλύτερη από εκείνη στο Σύνολο Χώρας, ενώ εκείνη στο νομό Λασιθίου μικρότερη.
-Τη δεκαετία 2010-2019 των μνημονίων αυξήθηκε στην Κρήτη και στους νομούς Ηρακλείου, Ρεθύμνης και Χανίων, ενώ στο νομό Λασιθίου και στο Σύνολο Χώρας μειώθηκε.
-Την τριετία 2020-2019 της πανδημίας μειώθηκε στην Κρήτη και στους νομούς Ηρακλείου, Ρεθύμνης και Χανίων και αυξήθηκε στο νομό Λασιθίου. Η μείωση στους νομούς Ηρακλείου και Ρεθύμνης ήταν μεγαλύτερη από εκείνη στο Σύνολο Χώρας ενώ εκείνη στο νομό Χανίων και την Κρήτη μικρότερη.
Από τις τρείς τελευταίες στήλες του τρίτου μέρους του Πίνακα φαίνεται ότι θνησιμότητα κατά μέσο όρο το χρόνο:
-Την επταετία 2002-2009 πριν από τα μνημόνια αυξήθηκε στους νομούς Ηρακλείου και Λασιθίου και στο Σύνολο Χώρας κι μειώθηκε στους νομούς Ρεθύμνης και Χανίων και στην Κρήτη.
-Τη δεκαετία 2010-2019 των μνημονίων αυξήθηκε στην Κρήτη και στους νομούς της και η αύξησή τους ήταν μικρότερη από εκείνη στο Σύνολο Χώρας.
-Την τριετία 2020-2022 της πανδημίας στην Κρήτη και στους νομούς της και η αύξησή της ήταν μικρότερη από εκείνη στο Σύνολο Χώρας,
-Η αύξηση την τριετία της πανδημίας ήταν μεγαλύτερη από εκείνη της δεκαετίας των μνημονίων στην Κρήτη και τους νομούς Ηρακλείου, Ρεθύμνης και Χανίων και στο Σύνολο Χώρας και μικρότερη στο νομό Λασιθίου. Η μεγαλύτερη διαφορά (σχεδόν τριπλάσια) σημειώθηκε στους νομούς Ηρακλείου και Χανίων.
Ανάμεσα στις 13 περιφέρειες της χώρας σε ό,τι αφορά το ύψος της θνησιμότητας:
-Η Κρήτη κατείχε: την 4η θέση χαμηλότερη το 2002 και τη 2η τα έτη 2009, 2019 και το 2022 (την 1η θέση με τη χαμηλότερη όλα τα έτη κατείχαν τα Ιόνια Νησιά)
-Ανάμεσα στους 51 νομούς της χώρας:
-Ο νομός Ηρακλείου το 2002, το 2009 και το 2019 κατείχε την 4η χαμηλότερη και το 2022 την 3η.
-Ο νομός Ρεθύμνης το 2002 κατείχε την 22α και τα έτη 2009, 2019 και 2022 τη 2η χαμηλότερη (την 1η με τη χαμηλότερη τα έτη αυτά κατείχε ο νομός Δωδεκανήσου).
-Ο νομός Χανίων το 2002 κατείχε τη 21η θέση, το 2009 και 2019 την 8η και το 2022 την 6η, και
-Ο νομός Λασιθίου το 2002 και το 2009 κατείχε την 31η θέση, το 2019 την 29η και το 2022 τη 14η.
Από ανάλυση που έγινε στο άρθρο αυτό, φάνηκε ότι τα οδυνηρά μέτρα των μνημονίων και η πανδημία προκάλεσαν μεγάλη αύξηση των θανάτων και της θνησιμότητας. Οι επιπτώσεις αυτές στη θνησιμότητα, όπως και στη περίπτωση της γεννητικότητας, ήταν ηπιότερες στην Κρήτη και στους νομούς της.
Τόσο η μείωση της γεννητικότητας, όσο και η αύξηση της θνησιμότητα, επιδείνωσαν το δημογραφικό, το μείζον εθνικό μας πρόβλημα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το εργατικό δυναμικό, την περίθαλψη, την πρόνοια, το ασφαλιστικό, τις συντάξεις και γενικότερα για το μέλλον της χώρας.
Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ