Η δρομολόγηση της κατασκευής του νέου Βόρειου Οδικού Άξονα της Κρήτης με την κύρωση της σύμβασης παραχώρησης για το τμήμα Χανιά-Ηράκλειο είναι γεγονός. Ασφαλώς έχουμε ακόμα δρόμο μακρύ μέχρι να… δούμε τον ίδιο τον δρόμο, αλλά όπως και να έχει μπορούμε να πούμε ότι “μπήκε το νερό στο αυλάκι”.
Με αυτό το δεδομένο, οι προκλήσεις που έχει μπροστά του το Ηράκλειο ως πολεοδομική ενότητα (συμπεριλαμβανομένου του Γαζίου) είναι ιδιαίτερα κρίσιμες για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο Δήμος Ηρακλείου, όπως και εκείνος του Μαλεβιζίου, έχουν έγκαιρα και εύστοχα θέσει σε όλα τα επίπεδα τα ζητήματα που δημιουργούνται, έφτασαν μάλιστα και σε ένδικα μέσα έναντι της κεντρικής πολιτείας.
Μακάρι η πολιτική διαπραγμάτευση που εξελίσσεται μεταξύ του αρμόδιου υπουργείου και των δύο δήμων να οδηγήσει σε διευθέτηση των σοβαρών εκκρεμοτήτων. Μήπως όμως υπάρχει περιθώριο και αναγκαιότητα να μην μείνουμε εκεί; Να μην εναποθέσουμε όλες τις ελπίδες μας στην καλή θέληση της κάθε κυβέρνησης;
Εννοείται ότι καθετί που αφορά τον ίδιο τον ΒΟΑΚ εκφεύγει από τις αρμοδιότητες και τις δυνατότητες παρέμβασης του Δήμου Ηρακλείου. Τι όμως έχει εμποδίσει τον δήμο μας να αναζητήσει εδώ και χρόνια τα μελετητικά εργαλεία για την κυκλοφοριακή και πολεοδομική εξέλιξη ολόκληρης της πόλης σε βάθος δεκαετιών; Αυτό είναι οπωσδήποτε κάτι πολύ ευρύτερο από τον ΒΟΑΚ per se.
Υπάρχουν πηγές χρηματοδότησης για μελέτες στρατηγικού χαρακτήρα, ιδίως με ευρωπαϊκά μέσα. Υπάρχουν πράγματα που υπερβαίνουν τον ΒΟΑΚ, δεν μπορεί να εξαρτηθεί ολόκληρο το μέλλον μιας από τις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας από έναν αυτοκινητόδρομο. Πολύ καλά κάνουμε και κυνηγάμε την κυβέρνηση, κοινώς, για όλα όσα υποχρεούται να προσέξει η ίδια και ο παραχωρησιούχος ασφαλώς, αλλά γιατί πρέπει να ξεκινάμε και να τελειώνουμε εκεί;
Αυτή τη στιγμή το Ηράκλειο αντιμετωπίζει συγκεκριμένες και ιδιαίτερα απαιτητικές προκλήσεις, τις ξέρουμε, τις βλέπουμε καθημερινά. Και καμιά από αυτές δεν εξαρτάται άμεσα από τις αλλαγές που θα φέρει ο ΒΟΑΚ. Τα προβλήματα δηλαδή είναι ήδη εδώ, δεν θα μας τα φέρει ο νέος αυτοκινητόδρομος. Μπορεί να τα επιδεινώσει, αλλά δεν θα τα δημιουργήσει κατά βάση.
Γιατί αυτή την στιγμή δεν συζητάμε τίποτα απολύτως για τα προβλήματα που αποδεδειγμένα έχει ήδη η πόλη κυκλοφοριακά, πολεοδομικά, οικιστικά; Ποιος μας εμποδίζει να το κάνουμε; Σίγουρα όχι ο όποιος ΒΟΑΚ. Αυτό είναι μάλλον αφελής δικαιολογία.
Προτείνω η πόλη να αρχίσει να συζητά και να σχεδιάζει η ίδια το αύριο. Κι εκεί επάνω ασφαλώς να έρθουν να συμπέσουν με τον ένα ή τον άλλον τρόπο οι εξελίξεις του ΒΟΑΚ. Αλλά τις παθογένειες του σήμερα και τις ανάγκες του αύριο τις γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα η ίδια η πόλη, ουδείς άλλος.
Ας πάψουμε να είμαστε ουραγοί των εξελίξεων. Ας επιδιώξουμε ενεργητικά να διαμορφώσουμε ή να συνδιαμορφώσουμε το αύριο. Ο ΒΟΑΚ και οι όποιες αλλαγές φέρει είναι ουσιώδες μέρος των προκλήσεων που θα δούμε τις ερχόμενες δεκαετίες, δεν υπάρχει αμφιβολία. Δεν είναι όμως το σύνολο, ούτε καν ίσως το μείζον. Τι γίνεται για όλα όσα προηγούνται, έπονται ή κινούνται παράλληλα και πέραν αυτού του δρόμου;