Μια βόλτα στα νότια της Κρήτης αυτή την εποχή είναι αρκετή, ώστε ο προσεκτικός επισκέπτης να αντιληφθεί κάποια πράγματα. Αρκεί να μη μείνει μόνο στους βασικούς οδικούς άξονες και στις παραλίες, αλλά να κυκλοφορήσει λίγο σε χωριά λίγο πριν και γύρω από γνωστούς, γραφικούς προορισμούς.
Η πρώτη διαπίστωση είναι ότι οι περιοχές αυτές, το νότιο “ημισφαίριο” της Κρήτης, βιώνουν μια εκρηκτική τουριστική και οικιστική ανάπτυξη. Το ξένο, κατά βάση βορειοευρωπαϊκό, στοιχείο είναι παντού κυριολεκτικά και σε όλους τους ρόλους. Ζαλίζεσαι να μετράς νέες οικοδομές και κυρίως ανακαινίσεις παλιών, παραδοσιακών σπιτιών μέσα στα χωριά. Χάνεις το μέτρημα από οχήματα εργολάβων οικοδομών, όλα τους σύγχρονα και προσεγμένα ακόμα και σε επίπεδο εταιρικής ταυτότητας!
Οι τουριστικές επενδύσεις και επεκτάσεις είναι πολλές, στηρίζονται όμως στη μικρή και μικρομεσαία κλίμακα, κάτι που είναι εξαιρετικά θετικό. Υπάρχει δε εμφανώς μια προσπάθεια για διαρκή βελτίωση. Μπορεί να μην είναι πάντα συνεπής και πάντα απόλυτα επιτυχημένη, όμως υπάρχει και οπωσδήποτε φέρνει και αποτέλεσμα.
Υπάρχουν παρεμβάσεις της πολιτείας, πρέπει να είμαστε δίκαιοι. Η πολιτεία, κυρίως στο επίπεδο της κεντρικής διοίκησης, πραγματοποιεί στοχευμένες παρεμβάσεις για την αποτροπή ακροτήτων και την άρση παθογενειών. Για παράδειγμα, μπαίνουν περιορισμοί στην δόμηση, ενώ έχουν αποξηλωθεί οι εκτεταμένες αυθαίρετες κατασκευές των επιχειρήσεων εστίασης και διασκέδασης επί του αιγιαλού σε σημεία υψηλής μάλιστα επισκεψιμότητας.
Από την άλλη, η αυτοδιοίκηση, πρώτος και δεύτερος βαθμός, μάλλον υπολείπεται και αγκομαχά να παρακολουθήσει τις εξελίξεις. Υπάρχει υστέρηση στις υποδομές, φοβερή συχνά στο οδικό δίκτυο, αλλά εμφανής και στον εξωραϊσμό των οικισμών. Αρκετά και τα παράπονα των πολιτών από τις επιδόσεις των δήμων, ενώ και η περιφέρεια φαίνεται μάλλον απούσα.
Απουσία όμως σε σημαντικό βαθμό καταγράφουν και μεγάλοι ιδιωτικοί παράγοντες των υποδομών, όπως οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών. Σε αρκετά σημεία και ιδιαίτερα μέσα στους οικισμούς η ισχύς των δικτύων είναι απλώς απαράδεκτη. Η εποχικότητα για να αρθεί απαιτεί μια σοβαρή επένδυση, δεν προκύπτει εκ θαύματος.
Πρόκειται για μια πολύ μεγάλη και σε σημαντικό βαθμό αφανή εστία έλξης συναλλάγματος, η νότια Κρήτη. Και μιλάμε για συνάλλαγμα που σε πολύ μεγάλο βαθμό διοχετεύεται άμεσα στη μέση και μικρή επιχείρηση και αιμοδοτεί την αγορά των αστικών κέντρων. Είμαστε τυχεροί που ως τώρα αυτή η εντυπωσιακή ανάπτυξη προχωρά σε κατεύθυνση αρκετά φιλική προς το περιβάλλον και την οικιστική παράδοση.
Η μικρή κλίμακα θριαμβεύει. Και πρέπει να παραμείνει αυτό ο κανόνας. Η ανάπτυξη αυτή έχει ανάγκη από ήπια προσοχή και άμεση στήριξη στις υποδομές. Οι δυνάμεις της αυτοδιοίκησης πρέπει να σοβαρευτούν και να ανεβάσουν το επίπεδό τους, υπάρχουν εξαιρέσεις αλλά παραμένουν τέτοιες. Και πρέπει να αφήσουμε τις δημιουργικές δυνάμεις της ενδοχώρας να συνεχίσουν αυτό που κάνουν καλά.
Ο στόχος είναι όλες αυτές οι περιοχές να γίνουν ακόμα περισσότερο τόπος κατοικίας, αλλά και εργασίας, να συνδυάζουν την μόνιμη ή ημιμόνιμη διαμονή με την τουριστική φιλοξενία και είναι γόνιμες σε όλη τη διάρκεια του έτους. Ο χειμώνας δεν πρέπει να είναι εποχή ερήμωσης. Ας δούμε προσεκτικά τι γίνεται σωστά και τι χρειάζεται διόρθωση και στήριξη. Για να μην χαλάσουμε τα πρώτα και αφήσουμε στην τύχη τους τα δεύτερα, όπως προσφιλώς συνηθίζουμε.