«Γεννήθηκα στην Αθήνα σε ένα από τα τέσσερα γωνιακά σπίτια των οδών Ακαδημίας και Θεμιστοκλέους. Δεν σάς λέω όμως σε ποιο. Και το κάνω επίτηδες αυτό, για να μπλέξω άγρια –σε αυτό το αθηναϊκό σταυροδρόμι– τους διαφόρους ‛αρμοδίους’, όταν έρθει η στιγμή να εντοιχισθεί η αναμνηστική πλάκα. Εγώ βέβαια θα τα έχω τινάξει προ πολλού και θα σπάω κέφι καλά στον ουρανό, με τη μεταθανάτια φάρσα μου. Θα έχω παρέα τον Σολωμό, που θα μου λέει κουνώντας το κεφάλι: ‛Τράβα και συ Καραγάτση, όσα τράβηξα εγώ από τον Καιροφύλλα, τον Αποστολάκη και τον Σπαταλά’…»
Με αυτόν τον ιδιότυπο τρόπο, ξεκινά την αυτοβιογραφική του αναφορά ο Μ. Καραγάτσης (Πραγματικό όνομα Δημήτρης Ροδοπουλος). Εκρηκτικός, πληθωρικός και μαζί ανανεωτής της ελληνικής λογοτεχνίας, ο Καραγάτσης με την δομική του αφήγηση, τον έντονο ρεαλισμό στους χαρακτήρες των ηρώων του και την συνάντηση του με τη χρήση τολμηρών για την εποχή του θεμάτων, ο πολυσήμαντος αυτός πεζογράφος, επιβάλλεται στην λογοτεχνία μας με κορυφαία μυθιστορήματα όπως Η Μεγάλη Χίμαιρα, Γιούγκερμαν , Ο Συνταγματάρχης Λιάπκιν και Η Πολιτεία των Χαμένων Θεών, Το Μεγάλο Συναξάρι Ο Κίτρινος Φάκελος κ.α
Ο Καραγαστης γεννιέται (23η Ιουνίου 1908) σε μια ανήσυχη και ταραγμένη Ελλάδα . Η γέννηση του συμπίπτει με τη επανάσταση των Νεότουρκων, ενώ λίγο αργότερα γίνεται στην Ελλάδα το κίνημα στο Γουδί, για να ακολουθήσει η πρωθυπουργία του Βενιζέλου, η αναθεώρηση του Συντάγματος το 1911 και οι Βαλκανικοί πόλεμοι.
«Ο Καραγάτσης» σημειώνει ο Λινος Πολίτης «ήταν ένας συγγραφέας που στάθηκε σημείο αμφιλεγόμενο στον καιρό του, με πολλούς θαυμαστές αλλά και πολλούς επικριτές. Κανείς ωστόσο δεν μπόρεσε να του αμφισβητήσει τη γνήσια λογοτεχνική, πεζογραφική ιδιαίτερα φλέβα του, την ικανότητά του να στήσει ένα μυθιστόρημα πραγματικό. Μολονότι πολλά είναι τα αυτοβιογραφικά στοιχεία μέσα στο έργο του, δεν αναλίσκεται όμως και δεν εξαντλείται σ’ αυτά, πλάθει τύπους και έχει το ταλέντο να τους παρουσιάζει σε όλη τους τη ζωντάνια και τη μυθιστορηματική τους αρτιότητα. Ένα άλλο μόνιμο χαρακτηριστικό της πεζογραφίας του είναι το επίμονο ξαναγύρισμα στο σεξουαλικό στοιχείο […]. Ο ηδονισμός του Καραγάτση δεν είναι καθόλου ευφρόσυνος, είναι ένας ηδονισμός τραγικός• οι ήρωές του, με το αξεδίψαστο πάθος του κορεσμού που τους τυραννεί, οδηγούνται τελικά στην καταστροφή».
Το ψευδώνυμο Καραγάτσης που χρησιμοποίησε είχε και αυτό την δική του ιστορία καθώς το Καραγάτσης προέρχεται από το δέντρο πτελέα ή καραγάτσι το οποίο φύτρωνε στο εξοχικό της οικογένειας στη Θεσσαλία, στη Ραψάνη. Εκεί ο Καραγάτσης έζησε τα παιδικά του χρόνια, ενώ το αρχικό του Μ κατάγεται από το ρωσικό όνομα Μίτια που σήμαινε Δημήτρης και όχι Μιχάλης που πολλοί θεωρούσαν αρχικά ότι σήμαινε το Μ επηρεασμένοι από τους ήρωες των βιβλίων του.
«Ο καλός λογοτέχνης μας παρουσιάζει όπως θέλουμε να είμαστε». Έλεγε συχνά ο Μ Καραγάτσης «Εκείνος που τολμάει να μας παρουσιάζει όπως είμαστε είναι κακός λογοτέχνης. Ιδού λοιπόν, αγαπητοί μου, γιατί είμαι ένας κακός λογοτέχνης.»
Αυτοσαρκαζομενος στη αυτοβιογραφία του καταλήγει με τον γνωστο ανατρεπτικό και απρόσμενο τρόπο του «…Δεν επείραξα ποτέ συνάδελφο και είμαι συμπαθέστατος στους λογοτεχνικούς κύκλους. Αυτό θα αποδειχθεί στην κηδεία μου όπου θα έρθει κόσμος και κοσμάκης να πεισθεί ίδιοις όμμασι ότι πέθανα, ότι θάφτηκα, ότι πήγα στο διάολο..»