Το παιδί-«θαύμα» από το Ηράκλειο που έγινε συνθέτρια με διεθνή αναγνώριση

Στη σπουδαία σολίστ πιάνου και συνθέτρια με διεθνή αναγνώριση, Ρένα Κυριακού, είναι αφιερωμένο τo Διεθνές Διεπιστημονικό Συνέδριο, που διοργανώνει το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο από σήμερα, Παρασκευή 14, έως και την Κυριακή 16 Νοεμβρίου 2025, στο Ηράκλειο.

Το συνέδριο στηρίζεται από την Περιφέρεια Κρήτης, τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Ηρακλείου και συνδιοργανώνεται από την Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών (ΕΚΙΜ/Ιστορικό Μουσείο Κρήτης), τη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής», τον Σύνδεσμο Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου και Νομού Ηρακλείου και το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου (ΠΣΚΗ).

Η συγκεκριμένη διοργάνωση του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου επιτρέπει στο Ηράκλειο, τη γενέτειρα πόλη της Κυριακού, να αποδώσει την -από χρόνια- οφειλόμενη τιμή σε αυτή την εξέχουσα προσωπικότητα της τέχνης και της μουσικής, αναδεικνύοντας έργα και ιστορίες που έχουν περιπέσει στη λήθη και φέρνοντας σε δημιουργικό διάλογο το παρελθόν με το μέλλον του πολιτισμού μας.

Η πρωτοβουλία αυτή φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα σημείο αναφοράς για την έρευνα, την ερμηνεία και τη δημόσια προβολή του έργου της Ρένας Κυριακού, προσεγγίζοντας την πολυσχιδή της προσωπικότητα, ως ερμηνεύτριας και δημιουργού. Παράλληλα, το συνέδριο εντάσσεται στο πλαίσιο της ενίσχυσης των πολιτιστικών πρωτοβουλιών του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ. και της διασύνδεσης της ακαδημαϊκής γνώσης με την κοινωνία και την ιστορική μνήμη.

Το συνέδριο θα περιλαμβάνει:

  • Επιστημονικές εισηγήσεις από διακεκριμένους ακαδημαϊκούς, μουσικολόγους,

ιστορικούς, ερμηνευτές και εκπροσώπους πολιτιστικών φορέων από την Ελλάδα και

το εξωτερικό

  • Μουσικές εκδηλώσεις και ρεσιτάλ πιάνου, με έργα της Ρένας Κυριακού
  • Παρουσίαση και μελέτη του συνθετικού της έργου, μεγάλο μέρος του οποίου παραμένει έως σήμερα αδημοσίευτο
  • Ανάδειξη του αρχειακού υλικού της Ρένας Κυριακού, το οποίο βρίσκεται στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης (ΕΚΙΜ) και τη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη»
  • Παράλληλες παιδαγωγικές δράσεις, καθώς και δράσεις αφιερωμένες στη γυναίκα

Ένα παιδί-θαύμα

Η Ρένα Κυριακού γεννήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 1917 στο Ηράκλειο της Κρήτης.

Ως παιδί, χαρακτηρίστηκε «μουσικό θαύμα» από το περιοδικό Μουσική Επιθεώρησις (1922). Ήταν διεθνώς αναγνωρισμένη πιανίστα, συνθέτρια και παιδαγωγός. Μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών.

Κόρη του γνωστού αρχιτέκτονα Δημήτριου Κυριακού και της Κάκιας Αρχανιωτάκη, η μικρή Ρένα μεγάλωσε σε ένα κατάλληλο πνευματικά περιβάλλον, που αντιλήφθηκε εγκαίρως τη σπουδαιότητα του ταλέντου της και φρόντισε για την άμεση διαφύλαξη και εξέλιξή του.

Η Ρένα Κυριάκου αποκάλυψε μια πρώιμη ικανότητα για να παίζει πιάνο και να συνθέτει και έδωσε την πρώτη της δημόσια παράσταση στην ηλικία των έξι ετών στην Αθήνα, ερμηνεύοντας δώδεκα αυθεντικά κομμάτια πιάνου. Σπούδασε αρχικά στη Βιέννη με τον Πολ Βαϊνγκάρτεν και τον Ρίχαρντ Στορ και στη συνέχεια στο Παρίσι υπό τους Χάνρι Μπούσερ και τον Ισιντόρ Φιλίπ. Στην ηλικία των δεκαέξι ετών, της απονεμήθηκε το πρώτο βραβείο για πιάνο στο Κονσερβατόριο του Παρισιού.

Η Κυριάκου ακολούθησε καριέρα και ως πιανίστα και ως συνθέτρια. Η ηχογραφημένη κληρονομιά της περιλαμβάνει όλα τα έργα για πιάνο του Εμμανουέλ Σαμπριέ, [5] του οποίου τα έργα ερμήνευσε με το προσωπικό της στυλ, καθώς και ρεσιτάλ έργων των Τζον Φιλντ, Γιόζεφ Χάυντν, Ενρίκε Γκρανάδος και Ισαάκ Αλμπένιθ. Ηχογράφησε μια σημαντική έρευνα για τη μουσική πιάνου του Φέλιξ Μέντελσον.

Ο ήχος της, τόσο σε ηχογραφήσεις όσο και σε συναυλίες, χαρακτηρίζεται από μια ευρεία παλέτα χρωματικού τόνου. Κάποιο από το χαρακτηριστικά χρώματα του τόνου των ηχογραφήσεών της οφείλεται στη χρήση ενός πιάνου με ουρά της Bösendorfer για τουλάχιστον μερικές από αυτές, συμπεριλαμβανομένων των ηχογραφήσεων του Μέντελσον.

Οι συνθέσεις της περιλαμβάνουν ένα κοντσέρτο για πιάνο, καθώς και σολιστικά κομμάτια πιάνου.