Οι Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς, υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης από το 1985 και με τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 1999, αποτελούν ένα από τα πιο σημαντικά συμμετοχικά πολιτιστικά γεγονότα της Ευρώπης, που λαμβάνουν χώρα τον Σεπτέμβριο κάθε έτους με τη συμμετοχή των 50 χωρών που έχουν υπογράψει την Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Σύμβαση.
Σκοπός του θεσμού είναι να ευαισθητοποιήσει τους Ευρωπαίους πολίτες ως προς τον πλούτο και την πολιτιστική ποικιλομορφία της Ευρώπης, να αντιμετωπίσει τον ρατσισμό και την ξενοφοβία και να ενθαρρύνει τη μεγαλύτερη ανεκτικότητα, τόσο στην Ευρώπη όσο και πέρα από τα σύνορά της. Παράλληλα, αποσκοπεί στην ενημέρωση του κοινού και των αρχών για την ανάγκη προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς έναντι νέων απειλών, καθώς και στην ενεργοποίηση της Ευρώπης ώστε να ανταποκριθεί στις κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει.
Η Ελλάδα συμμετέχει στον εορτασμό των ΕΗΠΚ από το 1996 με εθνικό συντονιστή του προγράμματος τη Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του ΥΠΠΟ.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, στο πλαίσιο του εορτασμού των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2025 με κεντρικό θέμα «Αρχιτεκτονική κληρονομιά. Γεφυρώνοντας το παρελθόν με το μέλλον», διοργανώνει ημερίδα με θέμα: «Αρχιτεκτονικά ρεύματα Μεσοπολέμου στην Ελλάδα» στις 27 Σεπτεμβρίου, 18.00 – 21.00, έχοντας προσκαλέσει τους Παναγιώτη Τουρνικιώτη, ομότιμο καθηγητή ΕΜΠ, και Οδυσσέα Σγουρό, αρχιτέκτονα ΕΜΠ.
Παρουσιάζεται η περίοδος του Μεσοπολέμου, η οποία γνώρισε μια εκρηκτική νεωτερικότητα στην αρχιτεκτονική και τις τέχνες, μια κυριαρχία του μοντέρνου πνεύματος και της πρωτοπορίας, για την οποία το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου του Πάτροκλου Καραντινού αποτελεί λαμπρό παράδειγμα. Η ριζοσπαστική προσέγγιση στο νέο θεμελιώθηκε σε μια άρνηση της κλασικής παράδοσης και των ιστορικών προτύπων του 19ου αιώνα, χωρίς αυτή να είναι μια συνολική άρνηση της Ιστορίας. Οι «μοντέρνοι» έστρεψαν το βλέμμα από την κλασική αρχαιότητα στην προϊστορική και αρχαϊκή περίοδο, συνενώνοντάς της με τη λαϊκή παράδοση που ήταν ζωντανή τότε στη Μεσόγειο.
Όσον αφορά στο ίδιο το κτίριο του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου το συνθετικό πρόγραμμα και η αφαιρετική λειτουργική γλώσσα ενός μοναδικού δημόσιου κελύφους–μουσείου στο Ηράκλειο της Κρήτης, που θα διαφύλασσε και αναδείκνυε τα τεκμήρια του μινωικού κόσμου, αποτέλεσε αναμφίβολα ένα εμβληματικό κτίριο της μεσοπολεμικής περιόδου στην Ελλάδα αλλά και ένα από τα πιο διακριτά και επιδραστικά δείγματα ποιητικού ορθολογισμού στο διεθνές περιβάλλον.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
18.00 – 19.00 | Παρουσίαση – Ξενάγηση από Οδυσσέα Σγουρό, αρχιτέκτονα ΕΜΠ, «Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου του αρχιτέκτονα Πάτροκλου Καραντινού – Η εντελέχεια του μοντέρνου»
19.15 – 21.00 | Διάλεξη Παναγιώτη Τουρνικιώτη, ομότιμου καθηγητή ΕΜΠ, «Η Ελληνική Μοντέρνα Αρχιτεκτονική. Πρωτοπορία ανάμεσα στην αρχαιότητα και την παράδοση»