Μια συγκινητική τιμητική εκδήλωση, αφιερωμένη σε εξέχοντες λαϊκούς μουσικούς που συνέβαλαν καθοριστικά στη διατήρηση και διάδοση της ελληνικής μουσικής παράδοσης,φιλοξενήθηκεστις 19 Μαΐου 2025, στη Μεγάλη Αίθουσα του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η βραδιά ήταν αφιερωμένηστην Οικογένεια Ξυλούρη, την Ουρανία Νίκου Ξυλούρη, τον Ψαρογιάννη καιτον Ψαραντώνη.
Ακόμα τιμήθηκαν η Τασία Βέρρα,ο Γιώργος Γευγελής, οΧριστόδουλος Ζούμπας, ο Στάθης Κουκουλάρης, ο Λάζαρος Κουλαξίζης και οι Νίκος και Κώστας Φιλιππίδης.
Οι τιμώμενοι αναγνωρίστηκαν για τη μακρόχρονη και πολύτιμη προσφορά τους στη δημοτική μουσική παράδοση, αποτελώντας ζωντανούς φορείς της πολιτιστικής μας ταυτότητας.
Η εκδήλωση αποτέλεσε μια γέφυρα μεταξύ της πανεπιστημιακής κοινότητας και των λαϊκών μουσικών, αναδεικνύοντας τη σημασία της συνεργασίας για τη διατήρηση και προώθηση της ελληνικής μουσικής παράδοσης.
Παρούσα στην εκδήλωση ήταν η Ουρανία Ξυλούρη,σύζυγος του μεγάλου Ψαρονίκου,που εμφανώς συγκινημένη πήρε την τιμητική πλακέτα από τονπρύτανη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητή Γεράσιμο Σιάσο.
Τις τιμητικές πλακέτες για τον Ψαραντώνη παρέλαβε ο γιός του Γιώργης, ενώ για τον Ψαρογιάννη η κόρη του Ελευθερία.
Μιλώντας, ο καθηγητής Λιάβας τόνισε ότι η οικογένεια Ξυλούρη αποτελεί το απόλυτο σημείο αναφοράς για την κρητική μουσική παράδοση. «Θα αποτείνουμετον οφειλόμενο φόρο τιμής στα τρία αδέλφια, τον Ψαρονίκο,τον Ψαρογιάννη και τον Ψαραντώνη για την μακρόχρονη προσφορά τους και στην πατρίδα τους, τ’Ανώγεια Μυλοποτάμου. Με πρωτοβουλία του Δήμουκαι της οικογένειας, το σπίτι των Ξυλούρηδων στο Περαχώρι θα στεγάσει σύντομα ένα μουσείο αφιερωμένο στην μακροχρόνια προσφορά τους».
Στην εκδήλωση παρέστησαν ο διακεκριμένος συνθέτης, επίτιμος διδάκτορας του ΕΚΠΑ και φίλος του Νίκου Ξυλούρη, Σταύρος Ξαρχάκος,η υπουργός Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη και ο αντιπεριφερειάρχης Κρήτης, κ.Νίκος Ξυλούρης.
Στην κατάμεστη Μεγάλη Αίθουσα του Πανεπιστημίου Αθηνών, έντονη ήταν η παρουσία των Κρητών της αττικής και της ανωγειανής κοινότητας.
Παρών ήτανκαι ο δήμαρχος Ανωγείων, Σωκράτης Κεφαλογιάννης, που έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Με βαθιά συγκίνηση και υπερηφάνεια, χαιρετίζω την πρωτοβουλία του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών να τιμήσει προσωπικότητες που αφιέρωσαν τη ζωή τους στη διάσωση, διάδοση και δημιουργική συνέχιση της δημοτικής μας παράδοσης.
Ιδιαίτερα για την οικογένεια Ξυλούρη-την Ουρανία του Νίκου, τον Ψαρογιάννη και τον Ψαραντώνη- η τιμή αυτή αποτελεί αναγνώριση μιας παρακαταθήκης που ξεπερνά τα όρια της Κρήτης και γίνεται καθολικό σύμβολο πολιτισμού, αντίστασης και αυθεντικότητας.
Η δημοτική μουσική δεν είναι απλώς τέχνη· είναι μνήμη, ταυτότητα και φωνή ενός λαού. Και όσοι τη μεταφέρουν από γενιά σε γενιά, όπως οι τιμώμενοι της σημερινής εκδήλωσης, αξίζουν τον σεβασμό και την ευγνωμοσύνη όλων μας.
Ως Δήμος Ανωγείων, ευχαριστούμε θερμά το Πανεπιστήμιο Αθηνών και όλους τους συντελεστές αυτής της εκδήλωσης. Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε, με οδηγό τις αξίες αυτών των ανθρώπων, για έναν πολιτισμό ζωντανό και συμμετοχικό, ριζωμένο στην παράδοση και στραμμένο στο μέλλον».
Η διοργάνωση ανήκει στον Τομέα Εθνομουσικολογίας – Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας και το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Εθνομουσικολογία και Μουσική Πράξη» του Τμήματος Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ.