Mια επιλογή σκοπών και τραγουδιών της Κρήτης από το Αρχείο του Παύλου Βλαστού, καταγεγραμμένων από το 1860 έως και το 1910, σε μουσική διασκευή του Δημήτρη Σγουρού,θα παρουσιάσει το σύνολο Δημήτρης Σγουρός quintet, αύριο Τετάρτη 3 Νοεμβρίου, στις 9 το βράδυ, στην Πειραματική Σκηνή του ΠΣΚΗ.
Η συναυλία εντάσσεται στο πλαίσιο του Etreme Cretan Music World Festival, ένα φεστιβάλ αφιερωμένο στην εξέλιξη της παραδοσιακής κρητικής μουσικής, όπως αυτή διαμορφώνεται μέσα από την αλληλεπίδραση των σύγχρονων ερμηνευτών της με διαφορετικά είδη μουσικής δημιουργίας από όλο τον κόσμο.
«Οι σκοποί των Κρητών και τα τραγούδια των, ως επί το πλείστον, τραγωδούνται από δεκαπεντασυλλάβους στίχους, ους τραγωδούσι και εις τους χορούς: Σούστα, Συρτόν, Πεντοζάλην, Μαλεβυζώτικον (ή Καστρινόν), Χανιώτην (ή Κυδωνιάτην), Τριζάλην, κ.λ.π. οι οποίοι προσαρμόζονται και εις τους ρυθμούς των χορών και εις τους σκοπούς.
Οι δε σκοποί είναι εφευρέσεις καλών λυράρηδων ή βιολιστών, μεταβαλλόμενοι από καιρόν εις καιρόν δια της καλλιφωνίας των τραγωδιστών… και τους οποίους ο λαός εμυθολόγει, ότι οι ναύται, διερχόμενοι της θαλάσσης, απαντούντες Γοργόνας και Σειρήνας μελωδούντες αυτούς, τους εμάνθανον και τους μετέφερον εις την Κρήτην κ.λ.π. μέρη του Ελληνισμού.»
(Σημείωση Π. Βλαστού στην αρχή του χειρόγραφου τόμου του υπ’ αριθμό 9ΑΒ, με τίτλο: Υπορχήματα Κρητών ή Κρησσών Μούσα η πάτριος υπό Παύλου Γ. Βλαστού μελοποιηθέντα ή τονισθέντα εις την Αρχαίαν Ελληνικήν και Βυζαντινήν Μουσικήν προς διαιώνισιν των Πατρώων-Αθήναι 1892).
«Τέτοια τραγούδια παραδοσιακά της Κρήτης που έρχονται από πολύ παλιά και σύμφωνα με την πίστη του λαού μας έχουν την αρχή τους σε γοργόνες, σειρήνες και μούσες» μας κατέγραψε ο Π. Βλαστός σε βυζαντινή σημειογραφία από το 1860 έως το 1910.
Όπως αναφέρει σε άρθρο του (Απρίλιος 1908) το έγκριτο μουσικό περιοδικό της εποχής «Μουσική Φόρμιγξ», ο Βλαστός «περιελθών τας επαρχίας: Τεμένους, Μαλεβυζίου, Γορτύνης, Μιραμβέλλου, Λασηθείου, Αμαρίου, Αγ. Βασιλείου, Αποκορώνου και Σφακίων, συνέλεξε και εμελοποίησε (δηλαδή κατέγραψε σε Βυζαντινή σημειογραφία) υπέρ τα τετρακόσια δημώδη άσματα των επαρχιών τούτων της Κρήτης εν οις διασώζονται πολλαί αρχαϊκαί Ελληνικαί μελωδίαι, πολλού λόγου και σπουδής άξιαι και εν οις αποτυπούνται πολλά ιστορικά γεγονότα της ηρωικής Μεγαλονήσου και άπαντα σχεδόν τα αρχαία αυτής ήθη και έθιμα».
Βέβαια από αυτά, λόγω της ταραγμένης εποχής στην οποία έζησε, δημοσίευσε μόνον 21 τραγούδια στο περιοδικό «Μουσική Φόρμιγξ» και τα υπόλοιπα δυστυχώς έμειναν ανέκδοτα.
«Δείχνουν μια Κρήτη ανοιχτή στο μουσικό διάλογο με Ανατολή και Δύση»
Αμέσως κατάλαβα πόσο βαθύς γνώστης ήταν και πόσο σωστά είχε καταγράψει τις μελωδίες των τραγουδιών, ώστε έβαλα σαν στόχο ζωής να ασχοληθώ κάποια στιγμή συστηματικά με τις καταγραφές κρητικών τραγουδιών που είχε κάνει σε Βυζαντινή παρασημαντική ο Βλαστός.
Το πλήρωμα του χρόνου ήρθε την διετία 2004-06, αφού όταν φοιτούσα στο Διδασκαλείο Ρεθύμνου για μετεκπαίδευση, είχα τη δυνατότητα να μεταβαίνω τακτικά στο Ιστορικό Αρχείο Χανίων για να μελετήσω από κοντά το Αρχείο του Βλαστού.
Μετά από 4 χρόνια μελέτης στις καταγραφές που αφορούσαν την παραδοσιακή μας μουσική, επέλεξα 48 τραγούδια, τα οποία θεώρησα πως είναι επιτακτική ανάγκη να παιχτούν και να ηχογραφηθούν, ώστε να μπορεί να τα προσεγγίσει ο κάθε ενδιαφερόμενος.
Θεωρώ ότι τα 48 αυτά τραγούδια είναι τα πιο αξιόλογα από πλευράς παλαιότητας, γνησιότητας και αντιπροσωπευτικότητας, επεκτείνουν τη γνώση μας για την κρητική μουσική τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, αναδεικνύουν τον πλούτο και την ποικιλία του ρεπερτορίου και ταυτόχρονα δείχνουν μια Κρήτη ανοιχτή στο μουσικό διάλογο με Ανατολή και Δύση».
Συντελεστές:
Δημήτρης Σγουρός | λύρα, λυράκι, τραγούδι
Δημήτρης Σιδερής | λαγούτο, τραγούδι
Μανώλης Πάγκαλος | λαγούτο
Γιάννηs Παπατζανής | κρουστά, τραγούδι
Ανδρέας Παραγιουδάκης | πιάνο, πνευστά, τραγούδι
Έρευνα-ερμηνεία-μουσική διασκευή τραγουδιών: Δημήτρης Σγουρός
Ενορχήστρωση: Ανδρέας Παραγιουδάκης
Προπώληση εισιτηρίων
Η προπώληση των εισιτηρίων, αξίας 12 € (γενική είσοδος) και 8 € (άνεργοι, ΑμεΑ, τρίτεκνοι, πολύτεκνοι, νέοι έως 25 ετών) συνεχίζεται. Το κοινό μπορεί να τα προμηθευτεί από:
Το Βιβλιοπωλείο Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης (Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο: 09:00 – 15:00 και Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή: 09:00 – 14:00 & 17:30 – 21:00)
Την ticketservices.gr, από εδώ: https://bit.ly/3BsJOgv
Το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου, πριν την έναρξη κάθε εκδήλωσης
Η πληρωμή απ’ όλα τα σημεία, γίνεται αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο. Το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου λειτουργεί ως αμιγής χώρος εκδηλώσεων και για την είσοδο οι θεατές οφείλουν να επιδεικνύουν έγκυρο πιστοποιητικό εμβολιασμού ή νόσησης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα έκτακτα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας από τον COVID-19.