Σαββόπουλος: Ένας χρονικογράφος της ελληνικής κοινωνίας

Ο Σαββόπουλος μέσα από τα τραγούδια του αποτύπωσε τις μεταμορφώσεις του τόπου μας από τη δικτατορία, τη Μεταπολίτευση, την κρίση, ως το σήμερα, ένας χρονικογράφος της ελληνικής κοινωνίας, ένας δημιουργός που δεν δίστασε να εκτεθεί και να αλλάξει, αποδεικνύοντας με τον τρόπο του, πώς η καλλιτεχνική δημιουργία μπορεί να συνομιλεί διαρκώς με το κοινωνικό γίγνεσθαι – άλλοτε ως αντανάκλαση και άλλοτε ως πρόκληση.

«Αυτό που λένε Σαββόπουλος δεν υπάρχει». Γράφει στην αυτοβιογραφία του. «Ο Σαββόπουλος» , προσθέτει , «είναι ένας ρόλος που τον έπλασα σιγά σιγά µε τα χρόνια. Ο τύπος µε τα στρογγυλά γυαλιά, τις τιράντες, αργότερα το γενάκι, που βγαίνει στη σκηνή, φτιάχνει αυτά τα τραγούδια, κάνει σχόλια και λέει ιστορίες. Είναι ο «Σάββο», όπως τον έλεγε ο συγχωρεμένος ο Τάσος Φαληρέας. «Είναι ένας άλλος. Εγώ είμαι εγώ. Χώνομαι πολλές φορές μέσα σ’ εκείνον τον άλλο. Δικός μου είναι. Χωρίς εμένα θα ήταν αέρας κοπανιστός.»
Θεωρώ τον Σαββόπουλο τον σημαντικότερο εκπρόσωπο της γενιάς που διαδέχτηκε τη δική μας, επισημαίνει ο Μάνος Χατζιδάκις.

Ο Σαββόπουλος, στα τόσα χρόνια που υπάρχει, έχει ήδη δημιουργήσει την προσωπική του ιστορία. Ο Σαββόπουλος δεν κατέβηκε στην Αθήνα φτιάχνοντας απλώς ένα ωραίο τραγουδάκι. Ο Σαββόπουλος κατέβηκε κουβαλώντας μια προσωπική μυθολογία, η οποία είναι συνδυασμός καταγωγής κι ενός κλίματος ποιητικού από μια ομάδα ποιητών της Θεσσαλονίκης που βγήκε.

Μπορεί, βέβαια, με όλ’ αυτά να γινόταν απλώς ένας επαρχιακός καλλιτέχνης. Έγινε όμως πανελλαδικός. Αυτό είναι το μεγάλο ταλέντο του. Συγχρόνως, διαμόρφωσε μια ζωή σύμφωνα με τη μουσική του. Αυτά όλα είναι πολύ σημαντικά πράγματα.

Οι λέξεις έχουν τον ήχο τους. Έλεγε ο Σαββόπουλος, Τονισμούς, πιο σιγά, πιο χαμηλά. Όταν γράφω τραγούδια προπορεύεται λίγο η μουσική για να πάρω φόρα. Θέλω 15 μέρες, το έχω μετρήσει. Χωρίς ωράριο. Κάνεις μια βουτιά στον εαυτό σου και εκεί μέσα συναντάς όλους τους άλλους. Συχνά επικαλείσαι πρόσωπα φίλων ή δασκάλων για να σου πουν πώς το βλέπουν. Λέω, για παράδειγμα, «ο Μάρκος Βαμβακάρης τι θα έκανε εδώ τώρα;». Αυτή η σκέψη βοηθάει. Ο Χατζιδάκις τι θα έκανε εδώ τώρα;

«Το έργο του Διονύση Σαββόπουλου είναι χώρος συνάντησης αντιθέσεων και αντινομιών» τονίζει ο Φώτης Βασιλείου, επίκουρος καθηγητής στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. «Συναντιέται το παραδοσιακό τραγούδι, ρεμπέτικο το λαϊκό με το ροκ και με τους τροβαδούρους της Κεντρικής Ευρώπης. Διασταυρώνεται η καθ’ ημάς Ανατολή, του Κοντογλου, του Παπαδιαμάντη και του Τσιτσανη, με την καθ’ ημάς Δύση, του Ντίλαν, του Κέιβ και του Λούτσιο Ντάλα. Στο έργο του συνυπάρχει η αποδοχή λαθών και αστοχιών, που αντικατοπτρίζουν δικά μας λάθη και αστοχίες, με την αγωνία να τα διορθώσει, για να γίνει καλύτερος Μπορώ να ακούσω Σαββόπουλο μαζί με τον πατέρα μου και τον γιο μου, και όλοι να επικοινωνήσουμε με τον εαυτό μας και μεταξύ μας και βέβαια με τον Σαββόπουλο με ουσιαστικό τρόπο Ήταν τόσο πρωτοποριακός ποιητής, έχει πει για τον Σαββόπουλο ο Μανος ελευθερίου, που αν δεν μελοποιούσε ο ιδιος τον εαυτό του δεν θα το έκανε κανείς άλλος εκείνη την εποχή»

«Οι άνθρωποι το ξέρουν κατά βάθος ποσό μικρό πράγμα είναι η ζωή τους», σχολιάζει ο Δ. Σαββόπουλος.« Γι’ αυτό προσπαθούν να τη διαστείλουν, να της δώσουν κάτι μεγαλύτερο, γι’ αυτό μπαίνουν σε περιπέτειες, κάνουν πολέμους, σκοτώνονται, μισούν ή λατρεύουν. Φτιάχνουν, επίσης, τον Παρθενώνα, την ενάτη συμφωνία, ή στέλνουν διαστημόπλοια στον Άρη κι όμως, κάτι απειροελάχιστο, μπορεί να τους διαλύσει. Αυτή είναι η φύση μας.»


«Οσο για μενα, προσθέτει, στενοχωριέμαι όταν αμφισβητούν την πρόθεσή μου. Ο δημιουργός ή ο περφόρμερ είναι λίγο σαν ψυχίατρος. Πρέπει να επιμείνει κι ας τρομάζει ο άλλος. Αυτή είναι η δουλειά του. Δεν μπορώ να κάνω τη δουλειά μου, αν δεν λέω αυτό που αισθάνομαι, ακόμα κι όταν αυτό δεν είναι δημοφιλές. Θα ‘θελα να μου το αναγνωρίσετε αυτό.
Τώρα πως θα ηθελα να με θυμούνται οι άνθρωποι στο μέλλον; Θα πει ο Σαββόπουλος, Σαν ένα Σαλονικιό καλλιτέχνη που προσπάθησε να δώσει νόημα στα χρόνια που μας χαρίστηκαν. Γιατί τα χρόνια τρέχουν χύμα κι εμείς τους δίνουμε ένα σχήμα»