Ο Γιάννης Μαρκόπουλος συνομίλησε με τη ζωντανή ελληνική παράδοση και το βυζαντινό τραγούδι, δυο από σημαντικότερα ηχητικά ποτάμια της υφηλίου. «Αυτός ο τόπος» μου είπε κάποτε ο Γιάννης Μαρκόπουλος, «είναι μια μάνα μια πηγή όχι μόνο του φυσικού κόσμου, αλλά και μάνα ιδεών. Υπάρχει μια φιλελεύθερη κίνηση σε όλες της μορφές της αντιπαράθεσης. Το βλέπουμε και στα Ταυροκαθάψια ένα παιχνίδι με τον ταύρο ήταν, δεν τον σκότωναν, συνδιαλέγοντο με τη φύση. Η Τέχνη είναι άποψη ζωής, μας βοηθά να κατανοήσουμε και τη ζωή και το θάνατο»
Η παρουσία του Γιάννη Μαρκόπουλου στην ελληνική μουσική, ταυτίστηκε αναμφίβολα με την ισχυρή προτροπή του «Επιστροφή στις ρίζες»
«Όταν σηματοδότησα την “επιστροφή στις ρίζες” δεν εννοούσα αντιγραφή ή μια οπισθοδρόμηση» επισήμανε ο συνθέτης. «Ούτε ενσωματώσεις. Αλλά μια επικοινωνία με τον εσώτερο κόσμο των ακροατών, αφού ο νέος μελωδικός μου κόσμος με την αρμονία και την εξέλιξη της σύνθεσης δεν άφηνε εκτός νυμφώνος από την ορχήστρα όργανα, όπως τη κρητική και ποντιακή λύρα, το κανονάκι, το σαντούρι -κάποιες φορές τη φλογέρα- αλλά και τα ιδιόμορφα κρουστά. Στο Άγιο Όρος, στη Μονή Κουτλουμουσίου υπάρχει μια υπέροχη τοιχογραφία με ορχήστρα της εποχής της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Το κίνημα τέχνης “επιστροφή στις ρίζες” έχει απόλυτη σχέση με το περιβάλλον και την επιστήμη για ένα ευοίωνο μέλλον και έγινε πλέον παγκόσμιο κίνημα που επεκτείνει την επιρροή του στους λαούς κυρίως της Ευρώπης. Σήμερα νομίζω ότι ζούμε την “Επιστροφή στις ρίζες” με το παγκόσμιο αίτημα για την προστασία του περιβάλλοντος. Για μένα αυτό είναι μια επιστροφή στο μέλλον. Τώρα είναι επιτακτική ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε την σχέση μας με τη φύση αφού συνειδητοποιήσουμε ότι η απομάκρυνση μας από αυτήν έφερε καταστροφή».
Ο Γιάννης Μαρκόπουλος, μίλησε πολλές φορές, εστιάζοντας τις αγωνίες του, για την αναζήτηση εκείνων που θα μας ενώσουν και θα επαναπροσδιορίσουν τις πολιτισμικές, τις πολιτικές, τις οικονομικές, τις οικογενειακές και εκπαιδευτικές μας σχέσεις, κι ακόμη για το παγκόσμιο αίτημα για την προστασία του περιβάλλοντος, για την ανάπτυξη του εθελοντισμού για την κοινωνική συνοχή και την αλληλεγγύη για την επιστροφή στις αξίες που ο άνθρωπος έχασε , βιώνοντας τον ατομικισμό και υπερκαταναλωτισμό.
«Κατανοώντας το παρελθόν της χώρας», έλεγε συχνά ο Γιάννης Μαρκόπουλος, «πολύ πιο εύκολα προσανατολίζεσαι στη σημερινή εποχή, πολύ πιο εύκολα ερμηνεύεις τα όσα συμβαίνουν γύρω σου και το σημαντικότερο, που είναι και το ζητούμενο σήμερα: Πολύ πιο εύκολα βρίσκεις λύσεις και διεξόδους. Η επόμενη μέρα είναι η κάθαρση και η αυτογνωσία. Αυτό θα δείξει την πορεία μας στο μέλλον . Είναι αλήθεια ότι σήμερα ζούμε μια τραγική εποχή που ξεπερνά και τον πόλεμο. Πρέπει με αλληλεγγύη, συνοχή και οργάνωση να αντέξουμε. Γνωρίζουμε πως η ιστορία διδάσκει και πως η γνώση της είναι απολύτως αναγκαία για να μπορούμε να ερμηνεύουμε το παρόν»
Η μουσική συνομιλία του Γιάννη Μαρκόπουλου, με κείμενα κορυφαίων Ελλήνων ποιητών, προίκισε την δισκογραφίας μας με σημαντικά έργα, όπως «Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», του Διονυσίου Σολωμού, ο «Ήλιος ο Πρώτος» του Οδυσσέα Ελύτη, «Το Οροπέδιο» του Μιχάλη Κατσαρού και τον «Στρατή Τον Θαλασσινό ανάμεσα στου Αγάπανθους» του Γιώργου Σεφέρη.
«Δουλεύοντας πάνω στα έργα των μεγάλων ποιητών», θα πει ο Γιάννης Μαρκόπουλος, «αντιμετώπισα μεγάλες δυσκολίες, γιατί δεν ήθελα να ξεφύγω από το μουσικό μου κλίμα και τη φιλοσοφική μου άποψη. Έδινα πάντα ένα ποσοστό της μουσικής μου δημιουργίας στην ποίηση, αλλά κρατώντας ταυτόχρονα και την ανεξαρτησία της μουσικής. ‘Ολη η δημιουργία μου ξεκινάει από αυτή τη θέση και βάσει αυτής έκανα την προσέγγιση στην ποίηση και του Σολωμού και του Σεφέρη και του Ελύτη και του Κατσαρού.
Ο Γιάννης Μαρκόπουλος πίστεψε στο απρόβλεπτο που κρύβεται μέσα μας και πρέπει να το αναζητήσουμε. Πίστεψε στη δύναμη που σηματοδοτεί και καθορίζει την δημιουργική πνοή του καλλιτέχνη. Αγάπησε το φως, τη μουσική αρμονία της φύσης, τις χαρούμενες φωνές των παιδιών, τα δάκρυα της λύπης και της συγκίνησης, το χιούμορ της παρέας, τα αλληλοπειράγματα με αγαπημένα πρόσωπα και τη μοναχική βόλτα πλάι στη ζωογόνο θάλασσα, με τον απέραντο γαλαξία που σα χείμαρρος άστρων μας μεγιστοποιεί και μας ταπεινώνει όπως ο ίδιος συνήθιζε να λέει…