Ήταν από εκείνες τις συναυλίες που σκεφτόσουν ότι όσο και να πληρώσεις δεν θα είναι αρκετό σαν ποσό.
Η συναυλία «Σκοποί και τραγούδια της Κρήτης από το αρχείο του Παύλου Βλαστού» στον κήπο του Ιστορικού Μουσείο Κρήτης, ήταν μουσικά άρτια και με πολύ ουσιώδες περιεχόμενο.
Ο σπουδαίος Δημήτρης Σγουρός παρουσίασε στο κοινό μια επιλογή κρητικών παραδοσιακών τραγουδιών από τις καταγραφές του λαογράφου Παύλου Βλαστού, τις οποίες πραγματοποίησε ο Βλαστός κατά την περίοδο 1860-1910 σε όλη την Κρήτη.
Όπως είπε ο κ. Σγουρός όταν ερωτήθηκε από θεατή, διάλεξε αυτά τα τραγούδια που έχουν τον πιο “παλιακό” χαρακτήρα. Συνολικά τα τραγούδια που έχει βρει ο ίδιος από τις καταγραφές του Παύλου Βλάστου φτάνουν τα 200.
Ο Δημήτρης Σγουρός έπαιξε λύρα και λυράκια και μαζί του ήταν άλλοι τρεις δεξιοτέχνες ο καθένας στο είδος του: ο Δημήτρης Σιδερής στο λαγούτο, ο Γιώργος Ζαχαριουδάκης στα πνευστά και ο Γιάννης Παπατζανής στα κρουστά.
Η συναυλία είχε αυτήν την ένταση και το συναισθηματικό φορτίο πολλών ετών καταγραφής της καθημερινότητας στο νησί και ανέδειξε τη σημασία της ιστορικής μελέτης και το σπουδαίο ρόλο ανθρώπων σαν τον Παύλο Βλαστό.
Ο Παύλος Βλαστός
O Παύλος Βλαστός σε ηλικία 24 χρονών, ξεκίνησε τη συστηματική συλλογή λαογραφικού υλικού της Κρήτης, όπως διαβάζουμε στο pvlastos.wordpress.com.
Άφησε 93 τόμους χειρόγραφους, με πολύτιμο λαογραφικό υλικό, το οποίο συγκέντρωσε από τη μια άκρη της Κρήτης μέχρι την άλλη. Το υλικό αυτό παραμένει ανέκδοτο σχεδόν στο σύνολό του. Πρόλαβε να εκδώσει μονάχα το κλασικό πια βιβλίο του: «Ο Γάμος εν Κρήτη» και να κάνει μερικές δημοσιεύσεις σε κάποιες εφημερίδες.
Έζησε σε μια πολύ ταραγμένη περίοδο, με συνεχείς επαναστάσεις στην Κρήτη και με τη δύσκολη προσπάθεια της Ελλάδας να πατήσει στα πόδια της. Ευτύχησε όμως να δει την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Τούρκους και την ένωσή της με την Ελλάδα.
Ο Παύλος Βλαστός συγκέντρωσε πλήθος πληροφοριών, σχετικών όχι μόνο με τον λαϊκό πολιτισμό, αλλά και τη γεωλογία της νήσου, τη βοτανική, την ιστορία, την αρχαιολογία και τη φιλολογία. Το υλικό αυτό αποθησαυρίστηκε σε ένα εντυπωσιακό αρχείο 94 χειρόγραφων τόμων, εκ των οποίων οι 41, περίπου 26.000 σελίδες, περιλαμβάνουν τη λαογραφική ύλη. Η συλλογή του Βλαστού συμπληρώνεται από μουσική και ποιήματα της λόγιας παράδοσης, εκκλησιαστικά μέλη, εμβατήρια και θουρίους, τραγούδια και χορούς από την υπόλοιπη Ελλάδα και την Ευρώπη, σχολικά άσματα και δικά του στιχουργήματα.
Τη βυζαντινή παρασημαντική ο Βλαστός τη διδάχθηκε στο Ρέθυμνο, όπου είχε την τύχη να γνωρίσει τον Κωνσταντίνο Ψαρουδάκη, διαπρεπή μουσικοδιδάσκαλο της εποχής.
Εφοδιασμένος με γνώσεις και με πηγαίο ενθουσιασμό, σε ηλικία μόλις 24 χρονών, το 1860, συνέλαβε τη μεγαλεπήβολη ιδέα της περισυλλογής και μελέτης όλων των δημοτικών τραγουδιών της Κρήτης, κατόπιν προτροπής του πατέρα του, Γεωργίου Βλαστού, όπως αναφέρει ο ίδιος σε σχετική αφιέρωσή του: «…διότι Συ πρώτος, μεταξύ των άλλων πατριωτικών διδαγμάτων Σου, μοι ενέπνευσες την ιδέαν της περισυλλογής των τοιούτων πατρίων μαργαριτών…».
Έχοντας έμφυτο το μικρόβιο του ερευνητή, ο Βλαστός διέτρεξε απ’ άκρου εις άκρον την Κρήτη – τις επαρχίες Μεραμπέλλου, Λασιθίου, Τεμένους, Μαλεβιζίου, Γορτύνης, Αμαρίου, Αγίου Βασιλείου, Αποκορώνου και Σφακίων. Κατά την περιήγησή του κατέγραψε πάνω από 400 δημοτικά τραγούδια – της τάβλας, της αγάπης, του γάμου, νανουρίσματα, κάλαντα, ηρωικά, ρίμες, παραλογές – αλλά και πάσης φύσεως έθιμα, δοξασίες και εκδηλώσεις του φυσικού, πνευματικού και κοινωνικού λαϊκού βίου.