Το πώς ακριβώς γεννιέται μια ταινία είναι ένα μυστήριο. Στον κόσμο του Θόδωρου Αγγελόπουλου το μυστήριο αυτό μεταφράζεται σε μια περίοδο λίγο παράξενη και μυστηριώδη, όπου αισθάνεται κανείς ότι κάτι έρχεται.
Είναι µια περίοδος ύπνωσης, όπως ο ίδιος έχει επισημάνει, µία κατάσταση όπως ανάμεσα στον ύπνο και τον ξύπνιο, όπου τα πάντα αποκτούν διαφορετικές διαστάσεις. Μπορεί μια φράση, ένα τραγούδι ή έναν θόρυβος να ακουστεί µε τρόπο διαφορετικό. Συχνά αναδύεται ένα πρώτο στοιχείο, προσθέτει, που µπορει να είναι µια εικόνα από το τέλος της ταινίας ή ένα υπαρκτό πρόσωπο που έχει ήδη µμεταλλαχτεί σε χαρακτήρα της.
Ποιητής της εικόνας, φιλόσοφος της μνήμης, αποκρυπτογράφος της σιωπής, είναι λίγα μόνο από τα πολλά και σπουδαία εκείνα στοιχεία που αποδίδονται στον Θόδωρο Αγγελόπουλο.
Συνομιλητής της ιστορίας, στοχαστής με έντονη πολιτική συνείδηση, η κινηματογραφική ποίηση του Αγγελόπουλου, αποτύπωσε την ανθρώπινη μοναξιά, την άνοδο του νεοφιλελευθερισμού́ και του παγκόσμιου καπιταλισμού́, που οδηγήσαν στις επαναλαμβανόμενες ελληνικές και ευρωπαϊκές κρίσεις.
Με τις ταινίες του, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος έδωσε φωνή σε ότι χάνεται και σε ό,τι ακόμη ο άνθρωπος μπορεί να ελπίζει, κάνοντας έτσι το σινεμά, ιδανική τέχνη ιστορικού στοχασμού.
«Παλιά ήμασταν όλο βεβαιότητες» θα πει λίγο πριν φύγει από τη ζωή. «Τώρα όλες εκείνες οι βεβαιότητες μοιάζει να έχουν αφανιστεί. Κι όμως, θα ήθελα να πιστεύω ότι η Ιστορία προχωράει υπόγεια, σαν τον τυφλοπόντικα. Προχωρήσαμε με μικρές και μεγάλες ουτοπίες… Το πιστεύω, τουλάχιστον για τα παιδιά μου, ότι ένα νέο όνειρο θα φανεί. Βάζω στη ζυγαριά το ποσοστό του ονείρου και το ποσοστό της απογοήτευσης. Εγώ θα ήθελα να ακουμπάω στη μεριά του ονείρου».
«Ο Αγγελόπουλος» σημειώνει ο Καθηγητής Βυζαντινών και Νεοελληνικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϋ Βρασιδας Καραλής «δεν ενδιαφερόταν να πει ιστορίες με αρχή, μέση και τέλος. Αντιθέτως, χρησιμοποιούσε τον κινηματογράφο ως εργαλείο φιλοσοφικής και ιστορικής αναζήτησης. Οι ταινίες του είναι σαν ζωντανά ποιήματα, όπου ο χρόνος δεν κυλά γραμμικά, αλλά επιστρέφει, μπερδεύεται, παγώνει. Είναι σκηνοθέτης που δίδαξε στο βλέμμα του θεατή να παρατηρεί και όχι απλώς να βλέπει.»
Κορυφαίες στιγμές της κινηματογραφικής πορείας του Θόδωρου Αγγελόπουλου αποτελούν οι ταινίες, Θίασος, Μεγαλέξανδρος, Το βλέμμα του Οδυσσέα, ο Μελισσοκόμος, Ταξιδι στα Κύθηρα, Το Μετέωρο βήμα του πελαργού και το Τοπίο στην ομίχλη.
Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, ασχολούμενος με τη ανάμειξη γλωσσών και πολιτισμών, αναζήτησε έναν νέο ανθρωπισμό, έναν καινούργιο δρόμο, δικαιώνοντας τους ηττημένους στον ελληνικό́ εμφύλιο και μαζί να φέρει στο προσκήνιο τους μετανάστες, όχι μόνο από́ τα Βαλκάνια, αλλά και από́ τις άλλες δοκιμαζόμενες περιοχές του κόσμου.