Ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Νίκος Κούνδουρος υπήρξε μια από τις σπουδαιότερες φυσιογνωμίες του ελληνικού κινηματογράφου. Γεννημένος στην Κρήτη το 1926, συνάντησε από νωρίς τα ιστορικά και πολιτικά ρεύματα της εποχής του, γεγονός που διαπέρασε ολόκληρο το έργο του.
Ως «ιδεολόγος της αταξίας», όπως έλεγε ο ίδιος, ο Κούνδουρος με τις ταινίες του, συνδύασε την ποιητική εικόνα με τον κοινωνικό ρεαλισμό, την τολμηρή ψυχολογική ματιά με την αλληγορική δύναμη.
«Ο Νίκος Κούνδουρος ήταν ο επιφανέστερος πρόγονος της προσπάθειας για την πολιτική, αισθητική, θεματική και παραγωγική χειραφέτηση της ελληνικής κινηματογραφίας», έχει εύστοχα επισημάνει ο συγγραφέας και κριτικός του κινηματογράφου Γιώργος Μπράμος.
Ο Κούνδουρος, επηρεάστηκε από το ευρωπαϊκό μεταπολεμικό ρεύμα, όμως παρέμεινε βαθιά ελληνικός, εμπνεόμενος από τη ιστορία και την λαϊκή μας παράδοση. Με την έντονη καλλιτεχνική και πολιτική συνείδηση, ο Κούνδουρος με τα έργα του ξεπέρασε τα όρια της εποχής του, δημιουργώντας ταινίες όπως «Ο Δράκος» (1956) και «Μικρές Αφροδίτες» (1963) φιλμ κομβικά στην ιστορία του ελληνικού σινεμά
Φιλία γερή και ακλόνητη ήταν αυτή του Νίκου Κούνδουρου με τον Μάνο Χατζιδάκι. «Ο φίλος μου ο Νίκος Κούνδουρος», γράφει ο Χατζιδάκις στον δίσκο Ρωμαϊκή Αγορά, «σπούδαζε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και ανακαλύπταμε μαζί τον Radiguet, τον Lorca, τον Μακρυγιάννη, τα χαμόσπιτα πίσω από του Fix, τα κορίτσια με τις σκιστές φούστες, τον Hanns Eisler, τον Panait Istrati, τον Menotti, τον Prokofiev και τον Χαράλαμπο του Βυζαντίου. Μα όλ’ αυτά ήταν ύποπτα εκείνο τον καιρό κι όποιο πρόσωπο δεν έμοιαζε με χαφιέ, με χαρτοκλέφτη και με μπράβο, το επίσημο κράτος τον κατεδίωκε και προσπαθούσε να τον εκμηδενίσει. Έτσι ο Νίκος Κούνδουρος βρέθηκε στη Μακρόνησο, σ’ αυτόν τον “Παρθενώνα” του εικοστού αιώνα».
Ο Κούνδουρος δεν ακολούθησε ποτέ τις εύκολες διαδρομές. Δεν ήταν λίγες οι φορές που απογοητεύτηκε που συγκρούστηκε, αναζητώντας τη δική του αλήθεια μέσα από το βλέμμα του ανθρώπου. Ως φορέα ιδεών, ο Κούνδουρος μίλησε μέσα από τις ταινίες του, για την μετεμφυλιακή Ελλάδας, για τον έρωτα, τη φύση και την αθωότητα, με βαθιά πίστη στη δύναμη της εικόνας.
Ως στοχαστής και διεισδυτικός σκηνοθέτης , ο Κούνδουρος με το έργο του παραμένει επίκαιρος ριζοσπαστικός και ρηξικέλευθος Ένας δημιουργός που μας θύμισε πως η τέχνη δεν εξαντλείται στην αφήγηση, αλλά αρχίζει εκεί όπου η πραγματικότητα δεν αρκεί.
«Ο δικός μου κινηματογράφος ήταν καταραμένος κατά κάποιον τρόπο» Έχει πει ο Κούνδουρος « Λίγη κίνηση, λίγα εισιτήρια, λίγα οφέλη για τον παραγωγό, όλα στο λίγο. Όλη τη ζωή μου έτσι την έβγαλα, στο περιθώριο». Γεννηθήκαμε από παρεξήγηση, ζήσαμε μέσα στην παρεξήγηση και θα πεθάνουμε παρεξηγημένοι. Αυτή είναι η αλήθεια».
