Ντοκουμέντα για την Κρήτη στα χέρια ενός Ολλανδού
Ο κ. Jan Verwoerd
Ο κ. Jan Verwoerd

Ένα πολύτιμο λεύκωμα με σημαντικά ντοκουμέντα και φωτογραφίες που αφορούν σε γεγονότα σταθμούς της κρητικής ιστορίας αναμένεται να βγει σε δημοπρασία από τον Οίκο “Βέργος”.

Πρόκειται για το αρχείο της οικογένειας  Rosenbusch που στο Ηράκλειο συνέδεσε το όνομά της με το γιατρό Ittar.

Η μοίρα το έφερε στα χέρια του κ.  Jan Verwoerd, 67χρονου Ολλανδού, από την Ουτρέχτη, ο οποίος τα τελευταία χρόνια έχει μετακομίσει μόνιμα στο Καλό Χωριό  Πεδιάδος.

Η φιλία του με τον ξεναγό, Κώστα Κακουδάκη, ο οποίος δε βρίσκεται πια στη ζωή, και τη σύζυγό του, τον έφεραν μπροστά σε έναν πολύτιμο θησαυρό για το νησί μας και όχι μόνο.

Ανεκτίμητης αξίας υλικό

Ντοκουμέντα για την Κρήτη  στα χέρια ενός Ολλανδού

Ο κ.  Verwoerd εργαζόταν επί 40 χρόνια ως αρχιτέκτονας και πολιτικός μηχανικός στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης.

Στην Κρήτη ήρθε για πρώτη φορά το Μάιο του 1979, διαρκώς επέστρεφε στο νησί μας για διακοπές ως το 2016, οπότε και αποφάσισε να εγκατασταθεί εδώ.

Από την πρώτη στιγμή, γνώρισε τον Κώστα Κακουδάκη, τον οποίο χαρακτηρίζει εκπληκτικό άνθρωπο, βαθύ γνώστη της ιστορίας και του πολιτισμού της Ελλάδας και κυρίως της Κρήτης.

Πρόκειται για το πολυτιμότερο κομμάτι της κληρονομιάς της οικογένειας του  Eduard J. Rosenbusch και της Fortuna Ittar.

Το άλμπουμ καλύπτει τη χρονική περίοδο από το 1850 ως το 1940. Σημειώνεται πως ο  Eduard J. Rosenbusch υπήρξε ανταποκριτής της εφημερίδας Times του Λονδίνου, από τα τέλη του 19ου ως τις αρχές του 20ου αιώνα. Το 1904 ανέλαβε καθήκοντα υποπρόξενου της Γαλλίας στο Ηράκλειο.

Το βιβλίο, λοιπόν, αποτελεί ένα συνδυασμό οικογενειακού φωτογραφικού άλμπουμ, ημερολογίου που περιέχει ιστορίες, σχέδια, ντοκουμέντα με χειρόγραφες αναφορές για τους Times. Ξεχωριστής αξίας είναι όσα  αφορούν στην περίοδο της τελευταίας Κρητικής Επανάστασης.

“ Το άλμπουμ περιέχει κομμάτια από το παζλ μίας άγνωστης ιστορίας της πόλης του Ηρακλείου. Πρόκειται για ένα ιστορικό χρυσορυχείο”, τονίζει στην “Π” ο κ.  Verwoerd.

Το προηγούμενο διάστημα είχε επαφές με ανθρώπους του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης αλλά και του Δήμου Ηρακλείου. Ο ίδιος θεωρεί πως θα ήταν κρίμα το άλμπουμ να φύγει από την Κρήτη, είναι ανάγκη να μείνει εδώ, να αποτελεί κομμάτι της ιστορίας του νησιού, για να μπορέσουν οι ειδικοί να το μελετήσουν. Δεν θα του άρεσε να είναι στην κατοχή ενός συλλέκτη.

Πιστεύει, επίσης, ότι θα μπορούσε να αποτελέσει έναυσμα για ένα μυθιστόρημα, ένα σενάριο ταινίας που θα έκανε το Ηράκλειο γνωστό σε ολόκληρο τον κόσμο. Η ιστορία της οικογένειας Rosenbusch, εξάλλου, έχει πολύ ενδιαφέρον.

“Όταν άρχισα να ξεφυλλίζω το βιβλίο, η αλήθεια είναι ότι με συνεπήρε”, αναφέρει ο ίδιος. Προσπάθησε να ανακαλύψει όσα περισσότερα στοιχεία μπορούσε για την οικογένεια που συνέδεσε το όνομά της με την ιστορία του Ηρακλείου. Βρήκε αρχεία για την οικογένεια στην Καθολική Εκκλησία στο Ηράκλειο.

Οι ρίζες της οικογένειας Rosenbusch είναι από την Γερμανία, ήταν έμποροι, ακαδημαϊκοί, από τους πρώτους που επένδυσαν στον τηλέγραφο.

O Eduard J. Rosenbusch
Το βιβλίο αναμένεται να βγει σε δημοπρασία από τον Οίκο “Βέργος”

Ο Eduard αλλά και ο αδελφός του, William, παντρεύτηκαν τις δύο από τις πέντε κόρες του γιατρού Ittar.

Σημειώνεται πως ο γιατρός Amambille Ittar ήταν διπλωμάτης, υποπρόξενος της Γαλλίας και Ιταλίας και πρόσφερε αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες του στους ασθενείς και τραυματίες στο τότε Χριστιανικό Νοσοκομείο (σημερινό 8ο δημοτικό σχολείο στην οδό Ταξιάρχου Μαρκοπούλου).

Στη μεγάλη σφαγή του Αυγούστου 1898 προστάτεψε μεγάλο αριθμό αμάχων που είχαν καταφύγει στο σπίτι του. Ήταν μέλος του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου κι εγκατέστησε τον πρώτο τηλέγραφο στην Κρήτη το 1870.

Ο γαμπρός του ήταν εκείνος που τοποθέτησε αυτό τον ιστορικό τηλέγραφο.

Την περίοδο της Κρητικής Επανάστασης, οι Βρετανοί προσπάθησαν να προστατεύσουν τον τηλέγραφο και ο Eduard είχε την ευελιξία να κινείται μέσα στις συμπλοκές, αν και κάποια στιγμή κινδύνευσε να σκοτωθεί αλλά ξέφυγε στο πλήθος ανάμεσα σε φλεγόμενα κτήρια.