Μιχάλης Γκανάς: Στα ίδια μέρη θα ξαναβρεθούμε…
Μιχάλης Γκανάς: Στα ίδια μέρη θα ξαναβρεθούμε…

Ο Μιχάλης Γκανάς, γεννήθηκε στον Τσαμαντά Θεσπρωτίας το 1944. Από το 1962 έζησε και εργάστηκε στην Αθήνα. Το 1994 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το βιβλίο του Παραλογή, το 2009 με το βραβείο Καβάφη, το 2011 με το βραβείο Ακαδημίας Αθηνών (Ίδρυμα Πέτρου Χάρη) για το σύνολο του έργου του, τo 2021 με το Μεγάλο Βραβείο Jean Moreas για το έργο και την προσφορά στα Ελληνικά Γράμματα. Πολλά ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί από σημαντικούς Έλληνες και ξένους μουσικοσυνθέτες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, ο Νίκος Ξυδάκης, και o Ara Dinkjian

Ο Γκανας έδινε μεγάλη σημασία στις λέξεις, ποιες είναι, ποια είναι η καταγωγή τους και πως αυτές αθροισμένες σε έναν στίχο γίνονται εικόνα μια φορτισμένης συνθήκης. Και για αυτόν ακριβώς το λόγο, οι λέξεις του Γκανα, στέκονται με ευγένεια, αρχοντικές και απροσποίητες. Λέξεις φιλόξενες, εγκάρδιες, αιχμηρές, δεικτικές, σκωπτικές, λέξεις ενός βαθιά ανήσυχου ανθρώπου. «Κρατώ κάτι ινδιάνικο» έλεγε ο Γκανας, «που λέει πως ποίηση είναι όταν δυο λέξεις πρωτοσυναντιούνται μεταξύ τους».

Ο Γκανας έγραψε στίχους όπου τελείται το παράλογο, με τη φυσικότητα του καθημερινού συμβάντος. «Βαρύτητα λέμε το χέρι τ’ ουρανού που επιστρέφει τους αλεξιπτωτιστές» γράφει σε ένα από τα ποιήματα του.

Ο Γκανας αγάπησε πολύ το τραγούδι, ο ίδιος ένιωθε οφειλέτης στον κόσμο του ελληνικού τραγουδιού, στους στίχους του αναζητούσε τον απλό τρόπο, όχι αυτόν που θα αναρωτηθεί ο άλλος, «τι θέλει να πει ο ποιητής» όπως συχνά ανέφερε.

Για αυτό όταν γράφω στίχους, συνεχίζει ο Γκανας, έχω πάντα αυτή την έγνοια – να γράψω απλά, γιατί οι στίχοι πρέπει να είναι ευθύβολοι, δεν μπορείς να γυρίσεις πίσω, να το ξαναδιαβάσεις όπως συμβαίνει στα ποιήματα

«Να μην κοιτάς, λοιπόν, μα να παρατηρείς» γραφει ο Γκανάς, «Γιατί η παρατήρηση έχει διάρκεια. Κι η διάρκεια είναι πάθος. Κι είναι πάθος. Ιδιαίτερα στην αγάπη. Σου το λέω εγώ που αγαπώ τόσους ανθρώπους επί τόσα χρόνια χωρίς να το ξέρουν. Μεταξύ μας για μένα τους αγαπώ. Μου κάνει καλό. Όπως η αγάπη μου για σένα φερ’ ειπείν. Με κάνει καλύτερο. Καλύτερο κι από σένα ενίοτε. Έλα, σε πειράζω»

Ο Γκανας, θα πει ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, διεκατείχετο από το μεγαλείο μίας αληθινής ταπεινότητας και την ταπεινότητα ενός αληθούς μεγαλείου. Αγιότητα και σοφία. Φίλος και συμπαραστάτης.

«Βροχές θυμάμαι και πουλιά, και ιστορίες που δεν έζησα ποτέ μου , μάτια θυμάμαι και φωνές και πρόσωπα που δε γνώρισα ποτέ μου» με στίχους όπως αυτούς, μας συστήθηκε ο Μιχαλης Γκανας, ο εκλεκτός αυτός ποιητής, που το μόνο που επιθυμούσε ήταν να ζήσει σε χρόνια καθαρά. «Άλλωστε», όπως έλεγε «δεν έβλαψα ποτέ κανέναν».