Με το ερώτημα αν θα παραστεί η υπουργός Πολιτισμού, και αν όχι ποιος, γίνεται σήμερα η τελετή της διπλής βράβευσης της ανασκαφής της Παπούρας στην Ιταλία με το International Archaeological Discovery Award “Palmyra”, που είναι αφιερωμένο στη μνήμη του αρχαιολόγου Khaled al-Asaad που έδωσε τη ζωή του για τις αρχαιότητες της Παλμύρας, αλλά και το βραβείο “Special Award” (δίνεται από το κοινό) του Mediterranean Exchange of Archaeological Tourism.
Η βράβευση για την ανακάλυψη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου, θα γίνει στις 6 το απόγευμα ώρα Ιταλίας στο Paestum που βρίσκεται νότια της Νάπολης, σε μια περιοχή της «Μεγάλης Ελλάδας», όπου δεσπόζουν τρεις, καλά διατηρημένοι, ελληνικοί ναοί.
Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες από την γειτονική χώρα, θεωρείται πιθανόν το βραβείο να παραλάβει η υπουργός Πολιτισμού, κυρία Λίνα Μενδώνη, μαζί με τη γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Ολυμπία Βικάτου.
Ίσως σ’ αυτό να συνηγορεί και το γεγονός ότι η υπουργός βρέθηκε στην στη Φλωρεντία για τη συμπλήρωση 25 ετών από την υπογραφή της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για το Τοπίο, γνωστή ως «Σύμβαση της Φλωρεντίας».
Η διάσκεψη πραγματοποιήθηκε στη Φλωρεντία, υπό τη διοργάνωση του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Υπουργείου Πολιτισμού της Ιταλίας.
«Στην Ελλάδα -είπε χαρακτηριστικά η Λίνα Μενδώνη- η προστασία τόσο του φυσικού όσο και του πολιτιστικού περιβάλλοντος είναι, από καιρό, κατοχυρωμένη στο Σύνταγμά μας. Ο Ελληνικός Αρχαιολογικός Νόμος θεσπίζει ένα ολοκληρωμένο χωρικό πλαίσιο που διασφαλίζει ότι η διαχείριση των μνημείων και του περιβάλλοντός τους είναι ενιαία και ζωντανή οντότητα, αναγνωρίζοντας ότι η κληρονομιά δεν μπορεί να διατηρηθεί απομονωμένη από το τοπίο που την περιβάλλει. Αυτή είναι η αρχή, στην οποία εδράζεται το εθνικό μας πρόγραμμα για την ανάπτυξη και εφαρμογή ολοκληρωμένων σχεδίων διαχείρισης για τις περιοχές Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO στην Ελλάδα».
Επιστολή του ΣΕΑ
Το Δ.Σ του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων απέστειλε επιστολή στο Mediterranean Exchange of Archaeological Tourism, που σήμερα θα απονείμει στην ανασκαφή της Παπούρας το βραβείο καθώς και σε ιταλικά μέσα ενημέρωσης.
Στην επιστολή τονίζονται τα εξής:
«Θα θέλαμε να εκφράσουμε τις θερμές μας ευχαριστίες για την απονομή του Βραβείου στις ανασκαφές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου (Κρήτη), που διεξήχθησαν στη θέση Παπούρα, στο Καστέλλι Πεδιάδας κατά την κατασκευή του νέου αεροδρομίου. Πρόκειται για μια εξαιρετικής επιστημονικής σημασίας ανακάλυψη, η οποία συμβάλλει σημαντικά στη διεύρυνση της γνώσης για την προϊστορική αρχαιολογία του Αιγαίου και της Εγγύς Ανατολής.
Ωστόσο, πριν ακόμη ολοκληρωθούν οι ανασκαφές, το μοναδικό στο είδος του μνημείο που ανακαλύφθηκε είναι δυστυχώς εκτεθειμένο σε σοβαρό κίνδυνο, λόγω των αποφάσεων του Υπουργείου Πολιτισμού και του Υπουργείου Υποδομών της Ελληνικής Δημοκρατίας, σχετικά με την εγκατάσταση του συστήματος ραδιοβοήθειας του νέου αεροδρομίου. Ειδικότερα, αν το 2024 το Υπουργείο Πολιτισμού είχε ζητήσει τη μετακίνηση του ραντάρ σε άλλη θέση, τον Αύγουστο του 2025 εκδόθηκε νέα απόφαση η οποία προβλέπει την τοποθέτηση των ογκωδών κατασκευών του συστήματος ραδιοβοήθειας που τοποθετούνται στα πλαϊνά του μνημείου, σε απόσταση μόλις 35 μέτρων από την περίμετρό του.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, ο τοπικός Δήμος, κάτοικοι της περιοχής και ειδικοί της μινωικής αρχαιολογίας από όλο τον κόσμο (βλ. συνημμένη επιστολή), κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να ανακαλέσουν αυτή την απόφαση και να διασφαλίσουν την πλήρη προστασία του μνημείου και του περιβαλλοντικού του πλαισίου, το οποίο περιλαμβάνει περαιτέρω στοιχεία προϊστορικής χρήσης, όπως το σπήλαιο του Αφέντη Χριστού».