Μια βαθιά συγκινητική και εξομολογητική περιγραφή της 40χρονης διαδρομής του στη Βικελαία Βιβλιοθήκη, πραγματοποιεί μέσω της εφημερίδας «Πατρίς» ο προϊστάμενος Δημήτρης Σάββας, ο οποίος αφηγείται τους πιο κομβικούς σταθμούς της, με την ελπίδα τούτη τη δύσκολη στιγμή που δοκιμάζεται, να μην υποστείλει τη σημαία.
Ο Δ. Σάββας, που βρίσκεται σε τροχιά συνταξιοδότησης, αφήνει πίσω του μια σημαντική παρακαταθήκη και μια θέση κενή, για την οποία δεν έχει ανακοινωθεί ούτε το πώς, ούτε το πότε, ούτε το αν θα καλυφθεί, αφού, παρά την κεντροβαρή σημασία της, βρίσκεται στον αέρα…
Ήταν αρχές του Απρίλη του 1986, όταν για πρώτη φορά ανέβαινα εκείνη την καλαίσθητη σκάλα του μεγάρου Αχτάρικα, προκειμένου να συναντήσω τον έφορο της Βικελαίας Βιβλιοθήκης, τον αείμνηστο Νίκο Χ. Γιανναδάκη, ύστερα από εντολή και προτροπή του τότε διευθυντή Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Ηρακλείου, κ. Κώστα Σχιζάκη.
Επρόκειτο να προσληφθώ ως εργάτης οδοποιΐας και φυσικά ν’ αποσπασθώ στη Βιβλιοθήκη. Δυστυχώς δεν βρήκα τον έφορο της Βιβλιοθήκης, αλλά αντ’ αυτού συνάντησαν την εφορεύουσα, μια εξαιρετική υπάλληλο, που στη συνέχεια μου έδειξε μητρική πραγματικά αγάπη, την Αργυρώ Καρούζου.
Ο Νίκος Χ. Γιανναδάκης έλειπε στην Αθήνα, αφού τότε ολοκλήρωνε την παραλαβή της δωρεάς της Βιβλιοθήκης του Γιώργου και της Μάρως Σεφέρη. Μετά από μερικές ημέρες, ήρθε στο Ηράκλειο και φυσικά τον συνάντησα στο γραφείο του. Μια συνάντηση αυστηρών προδιαγραφών, έτσι όπως πρέπει να γίνεται για τον κάθε νέο υπάλληλο, που πρέπει να ξέρει πού πηγαίνει, πού πρόκειται να εργασθεί, τι υποχρεώσεις έχει, και σε ποιον χώρο εργάζεται και υπηρετεί.
Το κλίμα φυσικά αυτό άλλαξε στην πορεία και η αυστηρότητα του εφόρου Νίκου Χ. Γιανναδάκη μετατράπηκε σε τρυφερότητα και πατρική στοργή, όσον αφορά στο πρόσωπό μου.
Ήμουν ένας υπάλληλος του Δανειστικού Τμήματος, αλλά είχα αποστολή γενικών καθηκόντων υπαλλήλου. Ο πρώτος μεγάλος σταθμός της υπαλληλικής μου διαδρομής ήταν η άφιξη της Δωρεάς Σεφέρη και η αντίστοιχη εκδήλωση των εγκαινίων της.
Θα ακολουθήσουν και άλλοι μεγάλοι σταθμοί που σημάδεψαν την όλη μου πορεία, ειδικά στην επόμενη δεκαετία 1988-1998. Όταν τοποθετήθηκα στο τμήμα των αρχείων και μαζί με τον μακαρίτη συνάδελφό μου, Ανδρέα Σαββάκη, ζήσαμε μεγάλες στιγμές, αφού το συγκεκριμένο τμήμα, τότε ιδρύθηκε, πάντα υπό την επίβλεψη του εφόρου μας.
Ήταν πραγματικά μοναδική στιγμή η απόκτηση σε μικροφίλμς του Βενετσιάνικου αρχείου, μέσω του προγράμματος Recite, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών σπουδών της Βενετίας, καθώς και η τακτοποίηση αλλά και η απόκτηση άλλων αρχειακών συλλογών, που σήμερα εμπλουτίζουν το τμήμα Αρχείων της Βικελαίας Βιβλιοθήκης, ένα αρχειακό υλικό από την κατάκτηση της Κρήτης από τους Βενετούς, μέχρι σήμερα.
Φυσικά το 1990 είχε προηγηθεί η έκθεση με έργα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, για να ακολουθήσουν ακόμα δύο ισοϋψείς μ’ αυτή εκθέσεις, των κρητικών εικόνων του 1994 και των πορτραίτων φαγιούμ το 1998, με διοργάνωση αντίστοιχων συνεδρίων φυσικά. Μεγάλες στιγμές πραγματικά, με συμμετοχή επισκεπτών και εκτός των ελληνικών ορίων.
Για όλους εμάς τους εργαζόμενους ήταν μεγάλα πράγμα η διοργάνωση τέτοιων πολιτιστικών γεγονότων που μεταφέρθηκαν (αυτές οι εκθέσεις) σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Αλλά και άλλες πολλές εκδηλώσεις που διοργάνωσε η Βικελαία, μάς έκαναν να νιώθουμε υπερήφανοι και ιδιαίτερα ικανοποιημένοι.
Διάφορα συνέδρια της φιλοσοφίας, το συνέδριο για τον εορτασμό των 100 χρόνων από την ίδρυση της Βικελαίας 1908-2008, τα 350 χρόνια από την πτώση του Χάνδακα στους Τούρκους, η συμμετοχή μας στο συνέδριο της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα, τα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή και τόσες άλλες εκδηλώσεις που προάγουν την ιστορική μνήμη αλλά και τον πολιτισμό μας. Κλείνοντας, δεν θα μπορούσα να κρύψω τη χαρά μου και τη συγκίνησή μου κάθε φορά που παραλαμβάναμε μια έκδοση από τις πολλές εκδόσεις που έχει η Βιβλιοθήκη μας στο ενεργητικό της.
Όλοι μας γνωρίζουμε το πλούσιο εκδοτικό έργο της Βικελαίας Βιβλιοθήκης, με μοναδικές εκδόσεις κρητολογικού περιεχομένου.
Τύχη αγαθή συνήνεσε, ώστε οι συγκυρίες συνέπεσαν και είχα την τύχη να εργαστώ σ’ αυτόν τον ιερό χώρο! Αυτό που τίμησε ο λόγιος Δημήτριος Βικέλας με το κληροδότημά του, αυτόν τον χώρο που υπηρέτησαν σπουδαίοι πνευματικοί άνθρωποι, που πέρασαν άξιοι συνεργάτες.
Όλα αυτά συνέβησαν στην πόλη μας, στην Βικελαία Βιβλιοθήκη, που παρά τις δύσκολες συνθήκες, τις ταραγμένες εποχές, τα πέτρινα χρόνια, ποτέ δεν υπέστειλε την σημαία του πολιτισμού και θέλω να πιστεύω και τούτη τη δύσκολη στιγμή που δοκιμάζεται δεν θα την υποστείλει.
Με αυτές τις σκέψεις, θέλω να κλείσω ευχαριστώντας τους δημοτικούς άρχοντές μας, που συνεργάστηκαν όλα αυτά τα χρόνια, τους συναδέλφους μου, που συμπορευτήκαμε αυτό το διάστημα, την οικογένειά μου που πάντα ήταν κοντά μου, το προσερχόμενο στη Βιβλιοθήκη μας αναγνωστικό και ερευνητικό κοινό, κι όλους τους συνεργάτες που στάθηκαν δίπλα μας.
Υποκλίνομαι σ’ αυτόν τον ιερό χώρο που υπηρέτησα απλός εργάτης και του οφείλω πολλά!