Άγνωστες πτυχές της ιστορίας, μεμονωμένα ιστορικά γεγονότα, κρίσιμες αποφάσεις, σημαντικές συνέργειες που άφησαν το αποτύπωμά τους στον τόπο εμπεριέχονται στον επετειακό τόμο «Το Μαλεβίζι στην Επανάσταση του 1821», αποτελώντας ένα πολύτιμο ιστορικό αρχείο για τις επόμενες γενιές.
Αυτό τονίστηκε κατά την επίσημη παρουσίαση του επετειακού συγγράμματος που πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στην Δημοτική Πινακοθήκη Μαλεβιζίου στην Τύλισο.
«Κάθε φορά που συλλογιέμαι το Μαλεβίζι» – τόνισε ο δήμαρχος Μαλεβιζίου Μενέλαος Μποκέας – «φτάνει στα αυτιά μου ο αντίλαλος της ιστορίας», «Αναλογίζομαι πόσες μάχες δόθηκαν σε τούτα τα χώματα. Πόσοι και πόσοι Μαλεβιζιώτες χαΐνεψαν, επαναστάτησαν, πολέμησαν, θυσιάστηκαν.
Μετρημό δεν έχουν οι αγώνες, μετρημό δεν έχουν τα δάκρυα. Ούτε και η γενναιότητα των ανθρώπων έχει μετρημό» γράφει ο Νίκος Ψιλάκης στον επετειακό τόμο για το «Μαλεβίζι στην Επανάσταση του 1821». Το σύγγραμμα που με περηφάνια εκδώσαμε και παρουσιάσαμε χθες. Μια πραγματική κιβωτό μνήμης ως μια προσφορά τιμής του Δήμου Μαλεβιζίου στον τόπο μας ‘’.
Στη διάρκεια της παρουσίασης οι συγγραφείς του βιβλίου αναφέρθηκαν σε ιστορικά στοιχεία και δεδομένα που κατάφεραν να φέρουν στο φως έπειτα από πολύμηνη έρευνα και μελέτη.
Συγγραφείς του επετειακού τόμου είναι οι: Δετοράκης Θεοχάρης, Ομ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης (Πρόλογος του βιβλίου), Ψιλάκης Νίκος Δημοσιογράφος-Συγγραφέας (Κάθε που περιδιαβαίνω το Μαλεβίζι), Μαστρογιαννάκης Κωνσταντίνος Καθηγητής Φιλόλογος (Ιστορικά γεγονότα της επανάστασης του 1821 στο Μαλεβίζι.
Προσωπογραφίες Αγωνιστών του 1821 στο Μαλεβίζι), Ανδριώτης Νίκος Ιστορικός Συγγραφέας (Η οικιστική και πληθυσμιακή εξέλιξη της επαρχίας Μαλεβιζίου στη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας και οι επιπτώσεις των επαναστάσεων του 19ου αιώνα), Γιγουρτάκης Νίκος Αρχαιολόγος Φιλόλογος (Μαλεβίζι.
Πώς το γεωγραφικό ανάγλυφο έχει σμιλέψει την ιστορία…), Τσερεβελάκης Ιωάννης Συγγραφέας Φιλόλογος Θεολόγος (Η προσφορά των κληρικών και των μοναστηριών του Μαλεβιζίου στην Επανάσταση του 1821), Αστυρακάκης Μανόλης φιλόλογος – συγγραφέας (Περίοδος 1830-1898-από το πρωτόκολλο του Λονδίνου μέχρι την αυτονομία), Μανιός Ανδρέας Ιατρός, διευθυντής Πλαστικής Χειρουργικής, Διευθυντής ΕΣΥ ΠΑΓΝΗ (Οι γιατροί και η υγειονομική κατάσταση της νήσου Κρήτης στα 1817, όπως την αντελήφθη ο περιηγητής Franz Wilhelm Sieber), και Πυργιανάκης Ηρακλής Αρχιτέκτονας Μηχανικός (Η προσφορά του Μαλεβιζίου σύμφωνα με τον κώδικα θυσιών του 19ου αιώνα).
Η έκδοση πραγματοποιήθηκε χάρη στην στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης και των χορηγών Πλαστικά Κρήτης ΑΕ Power Pros (Νίκος Πουλορινάκης), Χαλκιαδάκης Σούπερ Μάρκετς, Αφοι Κοκολογιάννη και Μαρία Λυριτζάκη Trumpf διδάκτωρ Αρχαιολογίας.