Ογδόντα και πλέον χρόνια, στα Σκούρβουλα της Μεσαράς, το χωριό και η ευρύτερη περιοχή γνώρισαν ένα από τα πλέον τραγικά γεγονότα στην ιστορία του: Οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής, την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου(14 Αυγούστου 1944) έθεσαν και εδώ το ναζιστικό τους αποτύπωμα: Χωρίς άλλη διαδικασία συγκέντρωσαν και εκτέλεσαν στη θέση «Βιγλιά» του οικισμού 36 αθώους και ανυπεράσπιστους πολίτες από τους οποίους οι 22 ήταν γυναίκες, η πλειοψηφία τους από τα Σκούρβουλα, και το σύνολο σχεδόν νέας ηλικίας, μάνες και μωρομάνες και μια από αυτές, η Μαρία Ανδρουλάκη. έγκυος τριών μηνών.
Αυτή η νέα θηριωδία αποτέλεσε τα αντίποινα των Αρχών Κατοχής σε βάρος του εγχώριου πληθυσμού για τον φόνο δυο στρατιωτών του αεροδρομίου Τυμπακίου που κάθε βδομάδα, μια και δυο φορές, περιέρχονταν χωριά της ρίζας του Ψηλορείτη, κυρίως όμως από τα σπίτια των Σκουρβούλων και εφοδιάζονταν, χωρίς δυσκολία, με τρόφιμα που μετέφεραν στη μονάδα τους και διατρέφονταν,
ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ
Η γυναικοκτονία των Σκουρβούλων, λοιπόν, και οι εκτελέσεις των άλλων κατοίκων της περιοχής, σκληρό και αποτρόπαιο γεγονός και, μάλιστα, δυο μήνες πριν οι δυνάμεις των κατακτητών εγκαταλείψουν την Κρήτη, είναι το θέμα του τελευταίου ιστορικού ντοκιμαντέρ με τίτλο «Τα ουρλιαχτά λύγισαν τον Ψηλορείτη» έρευνας και παραγωγής των Γιάννη Κανελλάκη και Μανόλη Παντινάκη, διάρκειας 34 λεπτών. Η σκηνοθεσία είναι του κορυφαίου σκηνοθέτη Τάσου Μπιρσίμ και ήταν η τελευταία ιστορική ταινία των δυο δημοσιογράφων που έθεσε τη σφραγίδα του, αφού τρείς μήνες μετά την παράδοσή της(αρχές Ιουνίου 2024) αποχαιρέτησε αυτή τη ζωή…
Η προβολή του ντοκιμαντέρ διοργανώνεται από τον πολιτιστικό σύλλογο Αγκουσελιανών-Παλαιολούτων, θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 6 Αυγούστου, στις 8 το βράδυ, στον υπαίθριο χώρο των εκδηλώσεων του συλλόγου στη θέση «Καμάρα», στην είσοδο του χωριού, και αναμένεται να προσελκύσει το ενδιαφέρον των κατοίκων, αλλά και των αποδήμων που βρίσκονται ήδη στα χωριά τους και «διψούν», όπως έχει αποδειχτεί, για αυτού του είδους τις εκδηλώσεις που αφορούν στην ανάδειξη άγνωστων γεγονότων της τοπικής ιστορίας.
Η «ΚΑΜΑΡΑ» ΣΤΟΝ ΕΠΙΛΟΓΟ
Πλάνα του ντοκιμαντέρ, ωστόσο, στον επίλογο του σεναρίου προβάλλονται από τους χώρους του πάρκου και της μικρής εκκλησίας στην «Καμάρα», σύμφωνα με τις σκηνοθετικές οδηγίες και ακούγονται στίχοι από το τραγούδι «Σκούρβουλα: Ένα κερί στη μνήμη των αθώων» που έγραψε για την παραγωγή ο λαϊκός στιχουργός της Κρήτης Γιώργος Σηφάκης (Σιμισακογιώργης). Το τραγούδι απέδωσε εξαιρετικά το κρητικό συγκρότημα του Αλέξανδρου Αγγελάκη(Νάντη). Συνέχεια των λήψεων στο ίδιο σημείο, είναι συγκινητική η στιγμή που η γιαγιά Ανδρονίκη Κουρμούλη προσέρχεται στο εκκλησάκι και ανάβει κερί στη μνήμη των θυμάτων των Σκουρβούλων αλλά και όλων των νεκρών της Κατοχής των Γερμανών.
Η ταινία που έως την ολοκλήρωσή της απαιτήθηκε χρόνος από το 2020 έως το 2024, «ντύθηκε» με μουσική από το δημοφιλές ροκ συγκρότημα Magic De Spell και από το τραγούδι «Αν δεν ορίζεις εσένα» που μελοποίησε. Οι στίχοι είναι του Γάλλου εκτοπισμένου Ζακ Νταρκ και περιλαμβάνονται στο βιβλίο του Μανόλη Παντινάκη «Άνθρωποι, σαπούνι και λίπασμα». Το σενάριο έγραψε ο δημοσιογράφος Αντώνης Παντινάκης, τη λαογραφική επιμέλεια έχει ο γνωστός λαογράφος Παναγιώτης Μυλωνάς, τη διεύθυνση φωτογραφίας ο Παναγιώτης Δελαμάνης που έκανε και ένα μεγάλο μέρος των γυρισμάτων, ενώ λήψεις έκαναν και οι εικονολήπτες Κώστας Δημάκης και Αντώνης Χριστοφοράκης. Τα κείμενα αφηγήθηκε ο Στέλιος Φωκάς, τη επιλογ’η των φωτογραφιών έκανε η Μυρσίνη Γαλλιού και την γραμματειακή υποστήριξη είχε η Γιώτα Κλειτοράκη.
Η γυναικοκτονία των Σκουρβούλων ήταν η πολυπληθέστερη στην Ελλάδα από τις δυνάμεις Κατοχής και χρονικά η δεύτερη μετά τις βάρβαρες και απάνθρωπες πυρπολήσεις των 12 γυναικών και τους ενός ηλικιωμένου στην Καλή Συκιά του δήμου Αγίου Βασιλείου, στις 6 Οκτωβρίου 1943, μετά την νικηφόρα μάχη στο βουνό «Τσιλίβδικας». Οι ακρότητες στο ολοκαύτωμα της Καλής Συκιάς, είναι γνωστό, είχαν ο αποτύπωμα του σκληρού και αδίστακτου Γερμανού λοχία Φριτς Σούμπερτ και των αφοσιωμένων στο Σώμα Κυνηγών του, δυστυχώς, Κρητικών, των αποκαλούμενων Σουμπεριτών.