Επιστροφή φακέλου από την UNESCO για πέντε μινωικά ανάκτορα της Κρήτης

Αναβολή προτείνει το Συμβούλιο Ειδικών της UNESCO για την ένταξη των μινωικών ανακτόρων -της Κνωσού, της Φαιστού, των Μαλίων, της Ζάκρου και της Κυδωνίας-στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

Σύμφωνα με το επίσημο έγγραφο αξιολόγησης (WHC/24/45.COM/INF.8B1), ο φάκελος της ελληνικής υποψηφιότητας «επιστρέφεται» (referredback) προκειμένου να γίνουν σημαντικές διορθώσεις και να ενισχυθεί σε κρίσιμους τομείς, όπως η διαχείριση, η τεκμηρίωση και η προστασία.

Παρότι η πρόταση αναγνωρίζεται ως ιδιαίτερης πολιτιστικής αξίας-καθώς αναφέρεται σε έναν από τους αρχαιότερους και πιο επιδραστικούς πολιτισμούς της Ευρώπης- το Συμβούλιο κρίνει πως η τεκμηρίωση της οικουμενικής της σημασίας (OutstandingUniversalValue – OUV) χρειάζεται περαιτέρω ενίσχυση, ενώ επισημαίνει αδυναμίες που αφορούν:

  • Το θεσμικό καθεστώς προστασίας, ιδίως για το ανάκτορο της Κυδωνίας στα Χανιά, το οποίο δεν διαθέτει σαφώς οριοθετημένη ζώνη προστασίας όπως τα υπόλοιπα ανάκτορα.
  • Την απουσία ενός ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης, με κοινό όραμα και στρατηγικές για όλα τα μνημεία της πρότασης. Το Συμβούλιο ζητά ρητά την ενσωμάτωση ζητημάτων όπως οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η διαχείριση των επισκεπτών, η αστική ανάπτυξη και οι πολιτικές προστασίας από φυσικές καταστροφές.
  • Την ανάγκη επανεξέτασης των ορίων και των ζωνών buffer, προκειμένου να αντανακλούν με ακρίβεια τη γεωμορφολογία και τις αξίες αυθεντικότητας των τοπίων.
  • Την αποσαφήνιση της αυθεντικότητας και ακεραιότητας των μνημείων, ιδίως στην περίπτωση της Κνωσού, όπου επεμβάσεις του ArthurEvans δημιουργούν δυσκολία στον διαχωρισμό του πρωτογενούς υλικού από τις ανακατασκευές.

Το Συμβούλιο -σύμφωνα με το tornos.gr-επισημαίνει ότι η πρόταση της Ελλάδας διαθέτει στέρεες βάσεις και δυνατότητες να συμπεριληφθεί στον Κατάλογο, ωστόσο απαιτείται επιπλέον χρόνος για να ενισχυθεί με την αναγκαία τεκμηρίωση και διαχειριστικά εργαλεία. Η αναφορά (referral) δεν ισοδυναμεί με απόρριψη, αλλά προσφέρει τη δυνατότητα στην υποψήφια χώρα να επανυποβάλει τη βελτιωμένη πρόταση σε μελλοντική συνεδρίαση της Επιτροπής.

Η τελική απόφαση θα ληφθεί στη διάρκεια της 45ης Συνόδου της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς, που θα διεξαχθεί στο Ντέρμπαν της Νότιας Αφρικής από τις 21 έως τις 31 Ιουλίου 2025.