Τα αρχαία μπορούν να γίνουν πολύ πιο ενδιαφέροντα όταν τα γνωρίζουμε μέσα από βιωματική μάθηση και δημιουργικές δραστηριότητες”
Η φαντασία και η δημιουργική έκφραση δεν γνωρίζουν όρια. Αυτό απέδειξαν οι μαθητές της Β’ Λυκείου του 4ου Γενικού Λυκείου Ηρακλείου, μέσα από τη δημιουργία ενός πρωτότυπου ποιήματος με αφορμή την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή.
Η εργασία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της διδασκαλίας του έργου με καθηγήτρια την κυρία Μαρλένα Ζέρβα και εντάσσεται σε μια φεμινιστική ανάγνωση της τραγωδίας, με στόχο την ανάδειξη της ηρωίδας όχι μόνο ως σύμβολο αντίστασης, αλλά και ως φωνή μιας γυναίκας που επιλέγει να πράξει το ηθικά σωστό, πέρα από κοινωνικά στερεότυπα και πατριαρχικούς νόμους.
Η ομάδα των μαθητών του Β5 -Κορίνα Τερζάκη, Μαρία Τσαφαντάκη, Μαρίνα Φασουλάκη, Λευτέρης Φουντουλάκης, Γιάννης Φραγκιαδάκης και Ιωσήφ Χατζηγεωργίου- επέλεξε να εκφραστεί μέσα από τη δημιουργική γραφή, συνθέτοντας το ποίημα με τίτλο:
«Σημείο αναγνωρίσεως: άγαλμα με λερωμένα χέρια», εμπνευσμένο από το ομώνυμο έργο της Κικής Δημουλά.
Η δημιουργία του ποιήματος έγινε στα πλαίσια του μαθήματος της «Αντιγόνης» που διδάσκεται στη Β’ Λυκείου. «Μας ζητήθηκε -εξηγεί η ομάδα στην «Π»- από την καθηγήτριά μας να παρουσιάσουμε μια εργασία με θέμα: Η φεμινιστική ανάγνωση της Αντιγόνης. Εμείς, επιλέξαμε να εκφραστούμε μέσα από τη δημιουργική γραφή».
Το ποίημα αναδεικνύει τη μορφή της Αντιγόνης ως μια νεαρή γυναίκα με ανυποχώρητη ηθική πυξίδα και βαθιά πίστη στους άγραφους θεϊκούς νόμους. Μια ηρωίδα που σκάβει το χώμα όχι απλώς για να θάψει έναν νεκρό, αλλά για να προστατεύσει την ίδια της την ψυχή από την εγκατάλειψη και τη σιωπή.
«Μέσω της δημιουργίας του ποιήματος -τονίζει η ομάδα- είχαμε την ευκαιρία να προσεγγίσουμε με δημιουργικό τρόπο την προσωπικότητα της Αντιγόνης, η οποία συγκεντρώνει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον με πτυχές που δεν αναφέρονται συχνά στα πλαίσια ενός σχολικού μαθήματος.
Εντύπωση μας έκανε η δύναμη του χαρακτήρα της και το γεγονός ότι, παρ’ όλο που ήταν τόσο νέα στην ηλικία, δε δίστασε να αντισταθεί στον Κρέοντα και να υπερασπιστεί αυτό που θεωρούσε ως ηθικά σωστό να πράξει απέναντι στον αδερφό της Πολυνείκη».
Ο στίχος «σα μητέρα που κρατά στα σπλάχνα ένα παιδί» φέρνει στο φως τη στοργή, την αφοσίωση και την οδύνη, μετατρέποντας τη νεαρή Αντιγόνη σε σύμβολο γυναικείας φροντίδας αλλά και επαναστατικότητας.
Το κλείσιμο του ποιήματος με το υπαρξιακό ερώτημα «διέπραξε όμως ύβρη;» αφήνει ανοιχτή την ερμηνεία, προκαλώντας σκέψη για τα όρια της ηθικής και της αντίστασης.
Οι μαθητές, μέσα από αυτή την εμπειρία, συνειδητοποίησαν πως η αρχαία ελληνική γραμματεία μπορεί να αποκτήσει νέο ενδιαφέρον. Η εργασία τους δεν ήταν απλώς μια σχολική υποχρέωση· ήταν μια αληθινή δημιουργική πράξη που ανέδειξε τη συνεργασία, τη σκέψη και το συναίσθημα.
«Μέσω της μελέτης του έργου -αναφέρουν- αλλά και της γενικότερης έρευνας που κάναμε σχετικά με το έργο του Σοφοκλή, καταλάβαμε ότι η αρχαία ελληνική γραμματεία μπορεί να γίνει πολύ πιο ενδιαφέρουσα όταν τη γνωρίζουμε μέσα από βιωματική μάθηση και δημιουργικές δραστηριότητες.
Η πραγματοποίηση αυτής της εργασίας μάς έδωσε τη δυνατότητα να έρθουμε πιο κοντά στο έργο του Σοφοκλή, αλλά και να νιώσουμε τη χαρά της έκφρασης και της συνεργασίας».
Ο Σύλλογος Καθηγητών του σχολείου εξέφρασε την υπερηφάνειά του για την ομάδα του Β5, συγχαίροντάς τους για την ευρηματικότητα, τη λογοτεχνική ποιότητα και τη βαθιά κατανόηση του έργου.
«Μπράβο, Κορίνα, Μαρία, Μαρίνα, Λευτέρη, Γιάννη και Ιωσήφ -τονίζεται- γι’ αυτήν την εξαιρετική προσπάθεια! Είμαστε περήφανοι για το έργο σας, όπως και για κάθε μαθητή μας που μετατρέπει τη σκέψη του σε δημιουργική πράξη».
Σημείο αναγνωρίσεως: άγαλμα με λερωμένα χέρια
Ένα στόχο έχει μονάχα η Αντιγόνη στη ζωή,
ικανό να της στερήσει την τελευταία αναπνοή.
Κόντρα πάει στου Κρέοντα τους νόμους,
για να τιμήσει τους δικούς της τους προγόνους.
Είναι μόνη και με θάρρος αψηφά κάθε ποινή,
του Κρέοντα τα λόγια αγνοεί, παρά τη φύση ως γυνή.
Σα μητέρα που κρατά στα σπλάχνα ένα παιδί,
σκάβει το χώμα να καλύψει της καρδιάς της την πληγή.
Ο Κρέοντας πιστεύει πως δύναμη στους ώμους του κρατεί
και νόμους και αξίες μπορεί να παραβεί.
Μα η Αντιγόνη στέκεται πιστή στου Δία το λόγο
και γυναικεία μάχη ξεκινά, ενάντια στον θρόνο.
Χαριστική βολή της έδωσε η δύναμη κι η πίστη,
σκοτάδι μες τα μάτια της,
διέπραξε όμως ύβρη;