Δυο μικρές δράσεις υλοποιεί ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μεσσαράς, ο αρχαιότερος ίσως Πολιτιστικός Σύλλογος Κρήτης – ιδρυμένος το 1973, μετά την έγκριση μικρής χρηματοδότησης από το Υπουργείου Πολιτισμού.
Συγκεκριμένα αφορούν α) στην ιστορία του ίδιου του Πολιτιστικού Συλλόγου και β) στην Ιστορία της Μεσσαράς τον 19ο αι. σε σχέση και με την Ελληνική Επανάσταση κατά του τουρκικού ζυγού.
Η δράση περιλαμβάνει:
Α) Ψηφιοποίηση και διασφάλιση των Αρχείων του Π.Σ.Μ. από την ίδρυσή (1973) ως σήμερα, τα οποία τώρα στεγάζονται στο Κέντρο Ερευνών του Μουσείου Κρητικής Εθνολογίας
και
Β) Μελέτη και Προβολή της Ιστορίας και Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Μεσαράς του 19ου αιώνα κυρίως στην Αρχιτεκτονική, τον Οπλισμό και τους Αγώνες Ανεξαρτησίας από τον τουρκικό Ζυγό , στο πλαίσιο και του εορτασμού των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση.
Στο πλαίσιο αυτό θα πραγματοποιηθούν Συνέδριο με ανακοινώσεις και Εκθέσεις που ρίχνουν φως στη Συλλογική Μνήμη της Μεσσαράς, ιδιαίτερα στους αγώνες ανεξαρτησίας της Κρήτης από τον τουρκικό ζυγό.‘’ Το Πρόγραμμα υλοποιείται με συντονιστή τον Πολιτιστικό Σύλλογο Μεσαράς και συνδιοργανωτή το Μουσείο Κρητικής Εθνολογίας, ελπίζουμε ωστόσο ότι θα συμβάλλουν στην επιτυχία και στο τελικό αποτέλεσμα οι Δήμοι, η Περιφέρεια και άλλοι τοπικοί Φορείς της Μεσσαράς .’’επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση.
Η ψηφιοποίηση των Αρχείων του ΠΣΜ άρχισε ήδη να υλοποιείται, οι εκδηλώσεις ωστόσο για την Ιστορία της Μεσαράς του 19ου αι. που συμπεριλαμβάνει μικρό Συνέδριο με ομιλίες για την οχυρωματική αρχιτεκτονική της Μεσσαράς, την αρματωσιά και φορεσιά του 19ου αι., τον Λόγιο και τους Χαίνηδες της Μεσσαράς, καθώς και Έκθεση έργων τέχνης σχετικών με τους αγωνιστές και τους αγώνες ανεξαρτησίας, θα πραγματοποιηθούν στο 2ο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου στο Κέντρο Ερευνών του Μουσείου Κρητικής Εθνολογίας.
Ανακοίνωση για το Κέντρο Ερευνών του Μουσείου Κρητικής Εθνολογίας
‘’Επειδή όπως τονίζει η πρόεδρος του Συλλόγου Δ. Βαλλιάνου είναι επανειλημμένα διαπιστωμένοι οι βανδαλισμοί που προκαλούνται στο κτίριο αυτό, το οποίο αποτελεί Κόσμημα Αρχιτεκτονικής για τη Μεσσαρά και την Κρήτη, από διάφορους ανεξέλεγκτους νέους και παιδιά, που έχουν ως αποτέλεσμα την καταστροφή του κτιρίου και ιδιαίτερα όλης της ηλεκτρικής εγκατάστασης του χώρου και την ασύδοτη διαρροή ηλεκτρικού ρεύματος, γεγονός που έχει προκαλέσει τεράστια δαπάνη σε βάρος του Κέντρου Ερευνών του Μουσείου Κρητικής Εθνολογίας (όπου σημειωτέον για πολλούς μήνες δεν υπήρχε ρεύμα, το κτίριο δεν λειτουργούσε και η Διοίκηση αδυνατεί να καλύψει την υπέρμετρη δαπάνη), κάνουμε έκκληση προς κάθε υπεύθυνο, τους γονείς των παιδιών και τους ίδιους τους νέους, να επιδεικνύουν την απαιτούμενη προσοχή και να αναλάβουν το κόστος των καταστροφών τους. ΄Εχουν χρέος..
Επισημαίνεται ότι ο χώρος είναι περιφραγμένος και μετά την πρόσφατη επανασύνδεση του ηλεκτρικού ρεύματος στο κτίριο του Κέντρου Ερευνών η όποια επέμβαση στις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις του κτηρίου και του αύλειου χώρου του, και κυρίως του υπάρχοντος μετασχηματιστή, είναι εξαιρετικά επικίνδυνη.
Η ευθύνη για όποια επέμβαση και τα σχετικά αποτελέσματά της – πιθανόν εξαιρετικά επικίνδυνα – θα βαρύνουν αποκλειστικά τους παραβάτες, τους ίδιους νέους και τους γονείς των ανήλικων”.