Η πιλοτική φάση ενός διεθνούς έργου με τον τίτλο: «Ισοζύγιο Άνθρακα» (Carbon Balance Project), ξεκινά το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας (ΔΣΕ), το οποίο προσκαλεί παραγωγούς και φορείς του ελαιοκομικού τομέα να μετρήσουν και να αξιολογήσουν την ικανότητα των ελαιώνων τους να αποθηκεύουν άνθρακα (φυσική δεξαμενή).
Η πρωτοβουλία αυτή, με πάνω από 200 συμμετοχές από σχεδόν 20 χώρες, φιλοδοξεί να αποδείξει τη συμβολή των ελαιώνων στην απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα και, στη συνέχεια, να μετατρέψει αυτήν την περιβαλλοντική αξία σε οικονομικό όφελος για τους παραγωγούς, μέσω της πώλησης πιστώσεων άνθρακα στις εθελοντικές αγορές.
Οι ελαιώνες έχουν την ικανότητα να απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα (CO₂) από την ατμόσφαιρα και να το αποθηκεύουν με σταθερό και διαρκή τρόπο, τόσο στη μακρόβια πολυετή δομή τους όσο και στο έδαφος, αυξάνοντας την οργανική ύλη μέσω βιώσιμων αγρονομικών πρακτικών. Μέχρι πρόσφατα, η γεωργία αντιμετωπιζόταν αποκλειστικά ως παράγοντας εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου.
Ωστόσο, η έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (Intergovernmental Panel on Climate Change – IPCC) του 2023 αναγνώρισε τις δυνατότητές της να απορροφά διοξείδιο του άνθρακα, ανοίγοντας νέες οικονομικές ευκαιρίες για τομείς όπως η ελαιοκαλλιέργεια.
Σχεδιασμένη με διεθνή προοπτική, η μεθοδολογία του έργου προορίζεται να είναι εφαρμόσιμη σε οποιονδήποτε ελαιώνα παγκοσμίως και στοχεύει να γίνει σημείο αναφοράς συμβατό με διάφορα ρυθμιστικά πλαίσια – συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των ΗΠΑ, της Βόρειας Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής.
Η συμμετοχή είναι ανοιχτή σε αγρότες, συνεταιρισμούς, κλαδικές ενώσεις, πανεπιστήμια και άλλους φορείς στον τομέα της ελιάς. Θα απαιτηθούν βασικές πληροφορίες για τον ελαιώνα (τοποθεσία, μέγεθος, ποικιλία, γεωπονικές πρακτικές κ.λπ.) και η χρήση του εργαλείου θα είναι εντελώς δωρεάν. Κατά τη διάρκεια της πιλοτικής φάσης, οι συμμετέχοντες θα λάβουν επίσης ηλεκτρονική εκπαίδευση και τεχνική υποστήριξη.
Τα ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει απλώς να συμπληρώσουν μια ηλεκτρονική φόρμα, παρέχοντας βασικές λεπτομέρειες σχετικά με το αγρόκτημα ή το σύστημα καλλιέργειας που επιθυμούν να αξιολογήσουν. Τα δεδομένα που συλλέγονται και τα σχόλια των συμμετεχόντων κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης θα χρησιμοποιηθούν για την επικύρωση τόσο του λογισμικού όσο και της μεθοδολογίας και για τη βελτίωση των δυνατοτήτων τους πριν από την επίσημη κυκλοφορία.
Στις 4 Ιουνίου, το IOC θα πραγματοποιήσει μια συνεδρία τεχνικής εκπαίδευσης – τόσο αυτοπροσώπως όσο και διαδικτυακά – για όλους τους εγγεγραμμένους συμμετέχοντες. Αυτή η συνεδρία θα παρέχει λεπτομερείς οδηγίες σχετικά με τη μεθοδολογία και τον τρόπο χρήσης του εργαλείου υπολογισμού.
Καθ’ όλη τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, το IOC θα αναλύει τα δεδομένα και τα σχόλια που συγκεντρώθηκαν κατά την πιλοτική φάση. Τον Νοέμβριο, για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ελιάς, το Συμβούλιο θα παρουσιάσει τα ευρήματα της πιλοτικής φάσης και θα δημοσιεύσει την επικυρωμένη έκδοση του συστήματος. Στόχος είναι το σύστημα να αναγνωριστεί από τις ευρωπαϊκές αρχές και να ενσωματωθεί σε επίσημα συστήματα πιστοποίησης.
Μέσω αυτού του έργου, επιδιώκει να επιτρέψει στους ελαιοκαλλιεργητές την καθολική πρόσβαση στις οικονομικές ευκαιρίες που προσφέρουν οι εθελοντικές αγορές άνθρακα – μειώνοντας τόσο τα τεχνικά όσο και τα οικονομικά εμπόδια εισόδου μέσω εργαλείων που είναι δωρεάν, εύχρηστα, ισχυρά και επιστημονικά άρτια και ειδικά προσαρμοσμένα στον τομέα της ελιάς.
Με αυτή την πρωτοβουλία το IOC, επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της για την καινοτομία, τη βιωσιμότητα και την αναγνώριση του ελαιώνα ως στρατηγικής καλλιέργειας για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Οι εγγραφές θα παραμείνουν ανοικτές έως 30 Μαΐου 2025. Όλοι οι φορείς του τομέα καλούνται να συμπληρώσουν αυτήν τη φόρμα https://forms.office.com/pages/responsepage.aspx?id=0pbUtw8A80WQCQksRvoYh0uPPRiCq7dPoVEzCfGzfCVUN1NUUUYwVVUwWU5ZNDVZREdDVzZIT0o3Ty4u&route=shorturlπροκειμένου να συμμετάσχουν.
Χρονοδιάγραμμα
- 24/4 – 30/5/2025: Περίοδος εγγραφών μέσω της ηλεκτρονικής φόρμας
- 4/6/2025: Εκπαιδευτική συνάντηση (δια ζώσης και online) με οδηγίες για τη χρήση του εργαλείου και τη μεθοδολογία
- Καλοκαίρι 2025: Ανάλυση δεδομένων και σχολίων των συμμετεχόντων
- Νοέμβριος 2025 – Παγκόσμια Ημέρα Ελιάς: Παρουσίαση των αποτελεσμάτων και επίσημη κυκλοφορία του συστήματος.