Η άνοδος της θερμοκρασίας συνεχίστηκε και το 2025, το οποίο αναμένεται να είναι το δεύτερο ή το τρίτο θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί, σύμφωνα με την Έκθεση για την Κατάσταση του Παγκόσμιου Κλίματος της Παγκόσμιας Μετεωρολογικής Οργάνωσης (WMO) του ΟΗΕ.
Η έκθεση «State of the Climate Update» του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού που δημοσιεύτηκε ενόψει της COP30 αποκαλύπτει ότι τα τελευταία 11 χρόνια (2015-2025) αναμένεται να είναι τα θερμότερα που έχουν καταγραφεί ποτέ, με κάθε έτος να ξεπερνά τα προηγούμενα υψηλά επίπεδα θερμοκρασίας. Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία για το διάστημα Ιανουαρίου-Αυγούστου 2025 ήταν 1,42 °C ‡ 0,12 °C πάνω από τα προ-βιομηχανικά επίπεδα, υπογραμμίζοντας τον επιταχυνόμενο ρυθμό της κλιματικής αλλαγής.
Οι συγκεντρώσεις των αερίων του θερμοκηπίου που παγιδεύουν τη θερμότητα και η θερμική περιεκτικότητα των ωκεανών, που έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ το 2024, συνέχισαν να αυξάνονται το 2025. Η έκταση του θαλάσσιου πάγου στην Αρκτική μετά τον χειμερινό παγετό ήταν η χαμηλότερη που έχει καταγραφεί ποτέ, ενώ η έκταση του θαλάσσιου πάγου στην Ανταρκτική παρέμεινε πολύ κάτω από το μέσο όρο καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Η μακροπρόθεσμη τάση ανόδου της στάθμης της θάλασσας συνεχίστηκε παρά μια μικρή και προσωρινή διακύμανση λόγω φυσικών παραγόντων.
Τα ακραία καιρικά και κλιματικά φαινόμενα έως τον Αύγουστο του 2025 – από καταστροφικές βροχοπτώσεις και πλημμύρες έως σφοδρή ζέστη και πυρκαγιές – είχαν αλυσιδωτές επιπτώσεις στη ζωή, τα μέσα διαβίωσης και τα συστήματα διατροφής. Αυτό συνέβαλε στην εκτόπιση πληθυσμών σε πολλές περιοχές, υπονομεύοντας τη βιώσιμη ανάπτυξη και την οικονομική πρόοδο.
Η Παγκόσμια Μετεωρολογική Οργάνωση (WMO) δημοσίευσε την ετήσια ενημέρωση για την κατάσταση του κλίματος, ενόψει της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP30), και τα συμπεράσματα είναι κατηγορηματικά: ο πλανήτης συνεχίζει να θερμαίνεται με ρυθμό που ξεπερνά κάθε προηγούμενο, ενώ τα ακραία καιρικά φαινόμενα πολλαπλασιάζονται, πλήττοντας εκατομμύρια ανθρώπους. Τα οικοσυστήματα καταρρέουν και η προσαρμογή καθίσταται πλέον ζήτημα επιβίωσης. Ωστόσο, η ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών, η βελτίωση των προειδοποιήσεων και η διεθνής συνεργασία δείχνουν ότι υπάρχει ακόμη δρόμος – εφόσον κινηθούμε άμεσα και αποφασιστικά.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την έκθεση, το 2025 αναμένεται να είναι το δεύτερο ή τρίτο θερμότερο έτος από την έναρξη των μετρήσεων, με τη μέση θερμοκρασία της περιόδου Ιανουαρίου–Αυγούστου να βρίσκεται 1,42°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Οι τελευταίες έντεκα χρονιές (2015–2025) είναι οι πιο θερμές που έχουν ποτέ καταγραφεί, επιβεβαιώνοντας ότι ο κόσμος δεν βρίσκεται σε τροχιά επίτευξης των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού.
Ρεκόρ στα αέρια του θερμοκηπίου
Η συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα έφτασε τα 423,9 ppm, μια αύξηση 53% σε σχέση με το 1750, ενώ το μεθάνιο και το υποξείδιο του αζώτου σημείωσαν επίσης ρεκόρ. Η αύξηση του CO₂ από το 2023 στο 2024 ήταν η μεγαλύτερη στην ιστορία των μετρήσεων. Οι εκπομπές από τα ορυκτά καύσιμα παραμένουν ο βασικός υπαίτιος της ανόδου.
Ωκεανοί πιο θερμοί από ποτέ
Το θερμικό περιεχόμενο των ωκεανών σημείωσε νέο ιστορικό ρεκόρ το 2024 και συνέχισε να αυξάνεται το 2025. Η WMO προειδοποιεί ότι η Γη βρίσκεται πλέον εκτός ενεργειακής ισορροπίας, καθώς περισσότερο από το 90% της πλεονάζουσας θερμότητας απορροφάται από τους ωκεανούς. Οι επιπτώσεις είναι δραματικές: απώλεια θαλάσσιας βιοποικιλότητας, εξασθένιση του ωκεάνιου ρόλου ως «καταβόθρας άνθρακα», ενίσχυση τροπικών καταιγίδων και επιτάχυνση της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.
Παγετώνες και θαλάσσιος πάγος σε ιστορική υποχώρηση
Οι παγετώνες σε όλο τον κόσμο έχασαν 1,3 μέτρα νερού κατά την περίοδο 2023–2024 — τη μεγαλύτερη απώλεια που έχει ποτέ καταγραφεί. Η Βενεζουέλα και η Σλοβενία έχασαν τους τελευταίους τους παγετώνες, ενώ στην Αφρική οι παγετώνες του Κιλιμάντζαρο βρίσκονται στα πρόθυρα εξαφάνισης.
Παράλληλα, η Αρκτική κατέγραψε το χαμηλότερο μέγιστο θαλάσσιου πάγου από το 1978, ενώ η Ανταρκτική παρέμεινε πολύ κάτω από τα κανονικά επίπεδα.
Ξηρασίες, πλημμύρες και ακραία φαινόμενα
Η έκθεση καταγράφει μια χρονιά γεμάτη καταστροφικά ακραία καιρικά γεγονότα:
- Στις Ηνωμένες Πολιτείες, πλημμύρες στο Τέξας στοίχισαν τη ζωή σε 135 ανθρώπους.
- Στην Ευρώπη και τη Μεσόγειο, θερμοκρασίες ρεκόρ άνω των 46°C προκάλεσαν πυρκαγιές και δεκάδες χιλιάδες εκτοπισμούς.
- Στη Νιγηρία, Νότια Αφρική και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, πλημμύρες βύθισαν ολόκληρες κοινότητες.
- Στη Νοτιοδυτική Ασία, η ξηρασία μείωσε την παραγωγή δημητριακών κατά 5%, ενώ στη Νότια Αμερική ο Αμαζόνιος συνεχίζει να υποφέρει από πολυετή ξηρασία.
Η WMO σημειώνει ότι τα φαινόμενα αυτά είχαν αλυσιδωτές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, με εκατομμύρια εκτοπισμένους, απώλεια εισοδημάτων και καταστροφή καλλιεργειών.
Η ενέργεια στην εποχή της κλιματικής κρίσης
Το 2024, η παγκόσμια εγκατεστημένη ισχύς από ανανεώσιμες πηγές αυξήθηκε κατά 15%, φτάνοντας τα 4.448 GW, τη μεγαλύτερη αύξηση που έχει καταγραφεί ποτέ. Ωστόσο, οι ίδιες οι κλιματικές ανωμαλίες επηρεάζουν την απόδοση: ξηρασίες μείωσαν την υδροηλεκτρική παραγωγή, ενώ οι άνεμοι και η ηλιακή ακτινοβολία παρουσίασαν έντονες διακυμάνσεις.
Η έκθεση υπογραμμίζει την ανάγκη για “κλιματικά έξυπνα ενεργειακά συστήματα”, ικανά να αντέχουν στις μεταβολές του κλίματος.
Το μήνυμα της WMO
Η Γενική Γραμματέας της WMO, Celeste Saulo, ήταν ξεκάθαρη: «Το 2025 είναι έτος-ορόσημο που δείχνει πως δεν είμαστε σε τροχιά για να επιτύχουμε τους στόχους του Παρισιού. Οι δείκτες του κλίματος χτυπούν συναγερμό, όμως η επιστήμη και η συνεργασία μάς δείχνουν τον δρόμο για δράση».
Πηγή: tovima.gr