Οι παραλίες σε όλο τον κόσμο βιώνουν μια μορφή «σύνθλιψης» μια διαδικασία που προκαλείται από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας λόγω της κλιματικής αλλαγής καθώς και από την αυξανόμενη επέκταση των παράκτιων περιοχών. Αυτές οι πιέσεις διαταράσσουν τη μεγάλη ποικιλία ειδών που ζουν σε αμμώδη περιβάλλοντα μειώνουν τις ευκαιρίες για τουρισμό και αλιεία και αυξάνουν τον κίνδυνο που αντιμετωπίζουν οι παράκτιες πόλεις καθώς η θάλασσα εισχωρεί στην ξηρά.
Αυτή η ανησυχία αναδείχθηκε από τον Ουρουγουανό θαλάσσιο επιστήμονα Ομάρ Ντεφέο καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Ουρουγουάης UdelaR. «Σχεδόν οι μισές παραλίες θα εξαφανιστούν μέχρι το τέλος του αιώνα. Εμείς στην Ουρουγουάη τη Βραζιλία και την Αργεντινή μοιραζόμαστε αυτούς τους πόρους. Γι’ αυτό πρέπει να εργαστούμε σε συνεργασία με τους Βραζιλιάνους επιστήμονες για να διαχειριστούμε και να προστατεύσουμε τα παράκτια οικοσυστήματα» αναφέρει ο Ντεφέο.
Οι ζώνες
Ο Ντεφέο λέει ότι τα παράκτια περιβάλλοντα περιλαμβάνουν τρεις αλληλένδετες ζώνες. Η πρώτη είναι ο αμμόλοφος, η περιοχή πάνω από τη γραμμή της υψηλής παλίρροιας όπου ο άνεμος συσσωρεύει άμμο σε κορυφογραμμές ή «βουνά άμμου». Η δεύτερη είναι η παραλία η αμμώδης έκταση που αποκαλύπτεται κατά την άμπωτη και καλύπτεται ξανά κατά την πλημμυρίδα. Η τρίτη είναι το βυθισμένο τμήμα που εκτείνεται από το χαμηλότερο σημείο της παλίρροιας μέχρι το σημείο όπου αρχίζουν να σπάνε τα κύματα.
«Αυτές οι ζώνες σχηματίζουν ένα αλληλένδετο παράκτιο οικοσύστημα που είναι απαραίτητο για την περιβαλλοντική ισορροπία. Πώς συνδέονται μεταξύ τους; Ο άνεμος μεταφέρει άμμο από την ξηρή ζώνη προς τη ζώνη θραύσης των κυμάτων. Και όταν τα κύματα προχωρούν προς τα μέσα φέρνουν τα ιζήματα πίσω στην παραλία. Αυτή η αμφίδρομη κίνηση παράγει μια σταθερή ανταλλαγή κατά την οποία η μία ζώνη τροφοδοτεί την άλλη. Όταν έρχεται μια καταιγίδα ο αμμόλοφος λειτουργεί ως ασπίδα. Έτσι όταν η αστικοποίηση καταστρέφει τον αμμόλοφο το αποτέλεσμα μπορεί να είναι η καταστροφή των σπιτιών δίπλα στη θάλασσα» είπε ο επιστήμονας.
Σε μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με Βραζιλιάνους ερευνητές με χρηματοδότηση από το FAPESP η ομάδα του Defeo διαπίστωσε ότι οι διαταραχές σε οποιαδήποτε από τις τρεις παράκτιες ζώνες που προκαλούνται από την αστική ανάπτυξη μπορεί να οδηγήσουν σε αρνητικές συνέπειες σε ολόκληρο το σύστημα. Η έρευνα με επικεφαλής τον Βραζιλιάνο επιστήμονα Γκιγιέρμε Κόρτε εξέτασε τη βιοποικιλότητα σε ενενήντα σημεία κατά μήκος τριάντα παραλιών στη βόρεια ακτή του Σάο Πάολο στη Βραζιλία.
Τα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Marine Pollution Bulletin» δείχνουν ότι ο αριθμός των επισκεπτών είναι ο ισχυρότερος παράγοντας αστικοποίησης που επηρεάζει τα παράκτια οικοσυστήματα. Μεγαλύτερος αριθμός λουόμενων συνδέεται με μειώσεις στη διαφοροποίηση των ειδών και στη βιομάζα με τις πιο απότομες μειώσεις να παρατηρούνται στις βυθισμένες ζώνες. Η δόμηση απευθείας πάνω στην άμμο και η χρήση μηχανικού εξοπλισμού καθαρισμού επίσης μειώνουν τη βιομάζα και τον πλούτο ειδών.
Ωστόσο η μελέτη διαπίστωσε ότι η συνολική αφθονία δηλαδή ο αριθμός των ατόμων τείνει να αυξάνεται σε περιοχές κοντά σε αστικά κέντρα. Οι ερευνητές εξηγούν ότι αυτό το μοτίβο οφείλεται στην αύξηση ευκαιριακών οργανισμών που ευημερούν χάρη στην επιπλέον οργανική ύλη που εισάγει η ανθρώπινη δραστηριότητα.
«Πάνω απ’ όλα η μελέτη έδειξε ότι οι ανθρώπινες επιδράσεις δεν περιορίζονται στο σημείο όπου εμφανίζονται στη ξηρή άμμο. Παράγοντες πίεσης όπως η δόμηση και ο μεγάλος αριθμός επισκεπτών στο ανώτερο μέρος της παραλίας επηρεάζουν αρνητικά τη βιοποικιλότητα στις κατώτερες και βυθισμένες ζώνες» είπε.
Παγκόσμια μοτίβα διάβρωσης
Μια ακόμη μελέτη του Ντεφέο σε συνεργασία με Βραζιλιάνους επιστήμονες που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Frontiers in Marine Science» έδειξε ότι το ένα πέμπτο από τις 315 παραλίες που αναλύθηκαν παγκοσμίως παρουσιάζουν έντονα ακραία ή σοβαρά ποσοστά διάβρωσης. Η ομάδα ανέλυσε διάφορους παράγοντες πίσω από το φαινόμενο συμπεριλαμβανομένης της ανόδου της στάθμης της θάλασσας των προτύπων ανέμων και των κυμάτων.
«Διαπιστώσαμε ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες παίζουν σημαντικό ρόλο ιδιαίτερα στις ανακλαστικές παραλίες με απότομη κλίση όπου τα κύματα χάνουν απότομα την ενέργειά τους στην ακτή και στις ενδιάμεσες παραλίες που έχουν χαρακτηριστικά τόσο των ανακλαστικών όσο και των ήρεμων δηλαδή διαχυτικών παραλιών» τόνισε ο Ντεφέο.
Πηγή: naftemporiki.gr