Στα 2,8 με 3,1 δισ. ευρώ προβλέπεται ότι θα φτάσουν οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις στον κτιριακό τομέα της χώρας για την περίοδο 2026 – 2032, με στόχο τη στήριξη ευάλωτων νοικοκυριών και των πολύ μικρών επιχειρήσεων. Συνολικά πρόκειται για 17 παρεμβάσεις οι οποίες αντιστοιχούν περίπου στο 60%–65% του συνολικού προϋπολογισμού των 4,783 δισ. ευρώ του νέου Εθνικού Κοινωνικού και Κλιματικού Σχεδίου (ΚΚΣ) το οποίο ετέθη σε δημόσια διαβούλευση έως και τις 18 Ιουλίου.
Το προωθούμενο σχέδιο θα επιχειρήσει να αντισταθμίσει τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις που αναμένεται να ενταθούν με την εφαρμογή του νέου ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ-2) το οποίο επεκτείνεται και στους τομείς των οδικών μεταφορών και των κτιρίων (το υφιστάμενο ΣΕΔΕ–1 αφορά τις ενεργοβόρες βιομηχανίες και τον τομέα της ενέργειας).
Με 2 δισ. ευρώ η αναβάθμιση ιδιωτικών κατοικιών
Οι δράσεις για την αναβάθμιση των κατοικιών και την αντικατάσταση ενεργειακού εξοπλισμού υπολογίζεται σε περίπου 2 δισ. ευρώ, ήτοι περίπου 40% του συνολικού προϋπολογισμού. Πιο συγκεκριμένα για την ενεργειακή αναβάθμιση ιδιωτικών κατοικιών το Εθνικό Σχέδιο προβλέπει την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ενεργειακά ευάλωτων νοικοκυριών όπως παρεμβάσεις στο κέλυφος του κτιρίου (μόνωση, αντικατάσταση κουφωμάτων κλπ.), εγκατάσταση ενεργειακά αποδοτικών συστημάτων θέρμανσης και παραγωγής ζεστού νερού (π.χ. αντλίες θερμότητας, ηλιακοί θερμοσίφωνες κ.α.), καθώς και συστημάτων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για ιδιοκατανάλωση (π.χ. φωτοβολταϊκά).
Στην Ελλάδα σημαντικά ποσοστά νοικοκυριών αδυνατούν να αναβαθμίσουν ενεργειακά την κατοικία τους ή για να το κάνουν αναζητούν χρηματοδότηση. Παράλληλα περίπου 4 στα 10 νοικοκυριά κατοικούν τον χειμώνα σε σπίτια με εσωτερική θερμοκρασία κάτω των 18 βαθμών γιατί αδυνατούν να θερμάνουν τον χώρο τους. Η δράση θα έχει μεγαλύτερη ένταση σε περιοχές με πιο ψυχρό κλίμα και χαμηλές θερμοκρασίες.
Διαφορετικό μοντέλο
Για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών προωθείται ένα διαφορετικό μοντέλο από τα «Εξοικονομώ» με τη χρήση ενός συνδυασμού εργαλείων χρηματοδότησης των προβλεπόμενων επενδύσεων τα οποία θα εξειδικευθούν το επόμενο διάστημα. Μεταξύ άλλων, θα παρέχονται κίνητρα σε φορείς της ενεργειακής και κατασκευαστικής αγοράς (π.χ. προμηθευτές ρεύματος, εταιρείες ενεργειακών υπηρεσιών κλπ.) για δράσεις στα ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά.
Επίσης, στις επενδυτικές δράσεις περιλαμβάνεται επιδότηση για αντικατάσταση παλαιών ενεργοβόρων συστημάτων θέρμανσης, και παραγωγής ζεστού νερού που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα με σύγχρονες ενεργειακά αποδοτικές λύσεις όπως με αντλίες θερμότητας και ηλιακούς θερμοσίφωνες. Παρότι η χρηματοδότηση παρεμβάσεων στο σύστημα θέρμανσης και παραγωγής ζεστού νερού χρήσης προβλέπεται και στις δράσεις ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών, αυτή αποτελεί και διακριτή δράση έτσι ώστε νοικοκυριά που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα ή την επιθυμία να προβούν σε πιο εκτεταμένες παρεμβάσεις, να μπορούν να προμηθευτούν σύγχρονα και ενεργειακά αποδοτικά συστήματα για την κατοικία τους.
Επιδοτήσεις σε κλειστές κατοικίες
Επίσης, στο «πακέτο» περιλαμβάνεται και η χρηματοδότηση σε ιδιοκτήτες κλειστών κατοικιών για την ανακαίνισή τους με την υποχρέωση μακροχρόνιας μίσθωσης έναντι μειωμένου ενοικίου σε ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά και ευάλωτους φοιτητές. Τα επιλέξιμα ακίνητα, θα πρέπει να έχουν δηλωθεί ως κενά (δηλαδή δεν χρησιμοποιούνται ως κύρια κατοικία ή ενοικιάζονται) στο φορολογικό έντυπο Ε2 τα τελευταία χρόνια.
Με 250 εκατ. ευρώ σχεδιάζεται πιλοτικά και η επαναφορά του θεσμού της κοινωνικής κατοικίας στην Ελλάδα με την ανάπτυξη 1.000 κοινωνικών κατοικιών που θα διατεθούν σε ευάλωτα νοικοκυριά. Επιπλέον, θα αναβαθμιστούν, λειτουργικά και ενεργειακά 12 δημόσιες φοιτητικές εστίες (συνολικά 4.000-4.500 κλίνες). Συνολικά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του νέου κυβερνητικού σχεδίου, περίπου 1,5 εκατομμύριο ελληνικά νοικοκυριά εμφανίζουν χαρακτηριστικά ευαλωτότητας τόσο ενεργειακά όσο και στον τομέα των μεταφορών..
Ενεργειακή αναβάθμιση σε πολύ μικρές επιχειρήσεις
Το εθνικό Κοινωνικό και Κλιματικό Σχέδιο ενσωματώνει χρηματοδότηση 10.000 πολύ μικρών επιχειρήσεων με περίπου 300 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, θα παρέχονται χρηματοδοτικά κίνητρα για επενδύσεις που θα καταστήσουν τις επιχειρήσεις ανεξάρτητες από τα ορυκτά καύσιμα και θα ενισχύσουν την ενεργειακή τους ανθεκτικότητα, συμβάλλοντας στη μείωση του ενεργειακού κόστους και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας τους. Η δράση θα υποστηρίζει ένα ευρύ πλαίσιο παρεμβάσεων όπως αναβαθμίσεις στο κέλυφος του κτιρίου, εγκατάσταση αντλιών θερμότητας, φωτοβολταϊκών κ.ά..
Ενίσχυση θα παρέχεται σε πολύ μικρές επιχειρήσεις που είναι ιδιοκτήτες των κτιρίων τους, καθώς και σε εκείνες που έχουν εν ισχύ μακροχρόνια μισθωτήρια (χρόνου τουλάχιστον ίσου με την απόσβεση της επένδυσης). Η εφαρμογή του μέτρου θα χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη ένταση σε λιγότερο ανεπτυγμένες ή μειονεκτικές περιοχές καθώς και σε περιοχές με δυσμενέστερες κλιματολογικές συνθήκες (ψύχος) με στόχο μια περιφερειακή κατανομή της δημόσιας στήριξης.
Επιδότηση και από τους άλλους πυλώνες
Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις θα επιδοτούνται και από τον δεύτερο πυλώνα του Εθνικού Σχεδίου στον οποίο θα κατευθύνεται το 25% με 30% των κονδυλίων (1,2 δισ. ευρώ με 1,45 δισ. ευρώ) σε νέες δράσεις στον τομέα των μεταφορών, με έμφαση στην επέκταση και ενίσχυση των δημόσιων μέσων μαζικής μεταφοράς ώστε να αντιμετωπιστούν θέματα προσβασιμότητας και μειωμένης χρήσης τους από τα ευάλωτα νοικοκυριά. Μεταξύ άλλων, θα μπορούν να υποστηριχθούν περίπου 14.000 πολύ μικρές επιχειρήσεις για την αναβάθμιση του στόλου επαγγελματικών οχημάτων, καθώς και την ανάπτυξη οργανωμένων υποδομών του τομέα των logistics στην χώρα, με συνολικό προϋπολογισμό που ξεπερνάει τα 300 εκατ. ευρώ.
Με το υπόλοιπο 10%-15% του συνολικού προϋπολογισμού του Εθνικού Σχεδίου θα υπάρξει άμεση εισοδηματική στήριξη με επιδόματα θέρμανσης για ευάλωτα νοικοκυριά που χρησιμοποιούν πετρέλαιο, φυσικό αέριο και υγραέριο καθώς και επιδότηση ενοικίου σε ευάλωτα νοικοκυριά συμπεριλαμβανομένων δημόσιων λειτουργών (καθηγητές, γιατροί, αστυνομικοί κλπ.) που εργάζονται εκτός έδρας.
Πηγή: ot.gr