Φορείς της αγοράς και κυβερνητικά στελέχη συμφωνούν πως η λύση στο στεγαστικό πρόβλημα βρίσκεται στα «κλειστά ακίνητα». Εκτιμάται πως περίπου 700.000 ακίνητα παραμένουν κλειστά και μένουν εκτός της αγοράς με αποτέλεσμα οι τιμές και ενοίκια να αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς.
Ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης την προηγούμενη εβδομάδα παραδέχτηκε πως τα κλειστά ακίνητα είναι η λύση στο θέμα της προσφοράς των ακινήτων και μάλιστα ανέφερε πως ήδη εκτός από τα κίνητρα που δίνονται (μέσω προγραμμάτων) για να ανοίξουν τα κλειστά σπίτια πλέον εξετάζονται και αντικίνητρα, ώστε οι ιδιοκτήτες να αποφεύγουν να κρατήσουν κλειστό το ακίνητο τους.
Η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Δόμνα Μιχαηλίδου πάντως μιλώντας στον Οικονομικό Ταχυδρόμο και στο Mega News παραδέχθηκε πως μελετώνται μοντέλα άλλα χωρών όπου ήδη έχουν θεσπιστεί τέτοιου είδους αντικίνητρα και θα χρησιμοποιηθούν για όσους αρνούνται να χρησιμοποιήσουν οποιοδήποτε κίνητρο- πρόγραμμα υπάρχει διαθέσιμο.
Φαίνεται πως η ώρα των αντικινήτρων είναι κοντά. Όχι μόνο επιδοτήσεις, αλλά και επιβαρύνσεις για όσους συνεχίζουν να κρατούν το σπίτι τους κλειστό, ενώ το πρόβλημα στέγασης μεγαλώνει. Οι επιλογές που υπάρχουν στο τραπέζι; Αυξημένος ΕΝΦΙΑ και ενδεχομένως ένα ειδικό τέλος αδράνειας. Προφανώς δεν θα είναι ελληνική πρωτοτυπία καθώς σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες υπάρχουν τέτοιου είδους αντικίνητρα ώστε να μην υπάρχουν κλειστά ακίνητα.
Η Ευρώπη δείχνει τον δρόμο
Αυτό που στην Ελλάδα μελετάται ως σχέδιο, στην Ευρώπη εφαρμόζεται ήδη. Η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα που επιχειρεί να παρέμβει στο φαινόμενο των αδρανών κατοικιών. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη εφαρμόσει αντικίνητρα ή υποχρεωτικά μέτρα για να κινητοποιήσουν την αξιοποίηση των κενών ακινήτων. Ειδικότερα τα μέτρα που εφαρμόζονται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι τα εξής:
Γαλλία
Φόρος σε κενές κατοικίες (Taxe sur les logements vacants), με συντελεστές 17% τον πρώτο χρόνο και 34% από τον δεύτερο και μετά, επί της ενοικιαστικής αξίας.
Ισπανία
Τοπικές κυβερνήσεις όπως της Βαρκελώνης επιβάλλουν πρόστιμα σε ιδιοκτήτες που διατηρούν κλειστά ακίνητα για πάνω από 2 χρόνια. Πρόστιμα που φθάνουν το 150% του φόρου ακίνητης περιουσίας
Ιρλανδία
Φόρος για κενές κατοικίες (Vacant Homes Tax), που αγγίζει το πενταπλάσιο του φόρου ακίνητης περιουσίας
Πορτογαλία
Νόμος του 2023 προβλέπει τη υποχρεωτική εκμίσθωση κατοικιών που είναι κενές για πάνω από 2 χρόνια σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Η νομοθεσία ψηφίστηκε το 2023 στο πλαίσιο του σχεδίου «Mais Habitação», όμως δέχεται πολλές αντιδράσεις από ιδιοκτήτες και πολιτικά κόμματα. Η εφαρμογή είναι σταδιακή και έχει προκαλέσει προσφυγές και κοινωνικές εντάσεις.
Βέλγιο
Σε δήμους όπως η Λουβέν, έχουν αυξηθεί σημαντικά οι δημοτικοί φόροι για κενές κατοικίες – από 2.865 ευρώ σε 3.750 ευρώ.