“Σοκ και δέος” προκαλεί στην παγκόσμια οικονομία η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία με τις τιμές των μετοχών να πέφτουν στα τάρταρα και τις τιμές του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και μίας σειράς πρώτων υλών, μεταξύ των οποίων και των σιτηρών, να ανεβαίνουν σε δυσθεώρητα ύψη, προκαλώντας παράλληλα μεγάλη ανησυχία για το πλήγμα που μπορεί να υπάρξει στην ανάπτυξη και τον πληθωρισμό.
Ανοδικά κινήθηκαν και οι τιμές του χρυσού και των κρατικών ομολόγων.
Ειδικότερα:
Κραχ στο Χρηματιστήριο
Την ώρα που η Wall Street και οι ευρωπαικές αγορές καταποντίζονταν ,διαστάσεις «ξεπουλήματος» προσλάμβανε η πτώση των τιμών των μετοχών στη χθεσινή συνεδρίαση του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Στο στόχαστρο των πωλητών στο Χ.Α.Α. βρέθηκαν οι τραπεζικές μετοχές, οι οποίες κατέγραφαν και τα μεγαλύτερα κέρδη από τις αρχές του 2022, ενώ σε υψηλά επίπεδα κινήθηκε ο τζίρος.
Η αγορά διέσπασε καθοδικά τα επίπεδα των 900 και των 890 μονάδων, «σβήνοντας» τα κέρδη που κατέγραφε από τις αρχές του 2022, ενώ σήμερα «χάθηκαν» 4,2 δισ. ευρώ από τη συνολική κεφαλαιοποίηση της αγοράς.
O Γενικός Δείκτης Τιμών έκλεισε στις 888,31 μονάδες, σημειώνοντας πτώση 6,42%. Ενδοσυνεδριακά κατέγραψε κατώτερη τιμή στις 882,77 μονάδες (-7,00%). Από τις αρχές του έτους υποχωρεί κατά 0,56%. Η αξία των συναλλαγών ανήλθε στα 163,194 εκατ. ευρώ, ενώ διακινήθηκαν 67.872.125 μετοχές.
Ο δείκτης υψηλής κεφαλαιοποίησης σημείωσε πτώση σε ποσοστό 6,63%, ενώ ο δείκτης της μεσαίας κεφαλαιοποίησης υποχώρησε σε ποσοστό 6,46%. Απώλειες σημείωσαν όλες οι μετοχές της υψηλής κεφαλαιοποίησης και τη μεγαλύτερη πτώση σημείωσαν οι μετοχές της Σαράντης (-12,82%), της Eurobank (-10,80%), της Πειραιώς (-10,53%), της Viohalco (-10,35%), της Aegean Airlines (-8,72%) και της Coca Cola HBC (-8,54%).
Στο “κόκκινο” οι παγκόσμιες τιμές εμπορευμάτων
Οι παγκόσμιες τιμές εμπορευμάτων κατέγραψαν άλμα πολλών ετών χθες, με τις τιμές να αντιδρούν αντανακλαστικά παρά τις σταθερές ροές εξαγωγών ρωσικού πετρελαίου, αερίου, σιτηρών και μετάλλων προς τη Δύση.
Οι τιμές του πετρελαίου ξεπέρασαν τα 100 δολάρια το βαρέλι για πρώτη φορά από το 2014, ενώ οι τιμές του αερίου στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ολλανδία σημείωσαν αύξηση 30%-40% .
Στις 12:40 ώρα Ελλάδας η τιμή του μπρεντ, παράδοσης Απριλίου, κατέγραψε αύξηση 8,78%, στα 105,34 δολάρια το βαρέλι. Στη Νέα Υόρκη, η τιμή του βαρελιού του αμερικανικού αργού, παράδοσης Απριλίου, ενισχύθηκε κατά 8,66% στα 100,10 δολάρια.
Η ευρωπαϊκή τιμή αναφοράς για το αέριο, το ολλανδικό TTF (Title Transfer Facility), διαμορφώθηκε νωρίτερα στα 118,10 ευρώ η μεγαβατώρα (MWh), καταγράφοντας αύξηση σχεδόν 33%.
Συναγερμός στο οικονομικό επιτελείο
Η κατάσταση αυτή σηματοδοτεί συναγερμό στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Σε μία περίοδο κατά την οποία το ενεργειακό κόστος έβαινε προς αποκλιμάκωση, η τάση αυτή ανακόπτεται βίαια με την ενεργειακή κρίση να φουντώνει ξανά. Η κυβέρνηση αναμένεται να συνεχίσει την επιχορήγηση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, αν και αναζητά ενιαία ευρωπαϊκή αντιμετώπιση. Το θέμα, όπως τονίζει ο Οικονομικός Ταχυδρόμος σε δημοσιευμα του, θα το αναδείξει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην έκτακτη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. με θέμα την Ουκρανία.
Την ίδια στιγμή συναγερμός έχει σημάνει και για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας. Ο πρωθυπουργός μετά την πρωινή συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ όπου συμμετείχε και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας εμφανίστηκε καθησυχαστικός διαβεβαιώνοντας για την ενεργειακή επάρκεια.
Συζητήσεις για πρόσθετες ποσότητες φυσικού αερίου στην Ελλάδα από τον αγωγό ΤΑΡ
Πρόσθετες ποσότητες φυσικού αερίου από τον αγωγό ΤΑΡ αναζητά η ελληνική αγορά, σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ, πέρα από τα φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου που αναμένονται τις επόμενες ημέρες στις εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα.
Κατά τις ίδιες πληροφορίες χθες έγιναν οι πρώτες διερευνητικές συζητήσεις με την κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ στο Αζερμπαιτζάν. Ο αγωγός ΤΑΡ ξεκίνησε από τον Δεκέμβριο του 2020 να παραδίδει φυσικό αέριο στην ελληνική αγορά και σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ κάλυψε πέρυσι το 17,5 % της εγχώριας κατανάλωσης.
Βασική “γραμμή άμυνας” για το ελληνικό ενεργειακό σύστημα αποτελεί σε κάθε περίπτωση η τροφοδοσία με πετρέλαιο ντίζελ των μονάδων φυσικού αερίου που έχουν τεχνικά αυτή τη δυνατότητα, προκειμένου αφενός να διασφαλιστεί η παραγωγή ρεύματος και αφετέρου να περιοριστεί η ζήτηση για φυσικό αέριο.
Αύξηση-σοκ 34,10% από σήμερα στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος
Η ρωσική εισβολή εκτόξευσε την τιμή του φυσικού αερίου, συμπαρασύροντας και τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, σημαίνοντας συναγερμό και στην Αθήνα. Η σημερινή μέση χονδρική τιμή διαμορφώνεται στα 235,50 ευρώ, καταγράφοντας έτσι αύξηση 34,10% σε σύγκριση με τη σημερινή τιμή, ενώ η μέγιστη τιμή θα φτάσει στα 349 ευρώ ανά MWh!
Το γεγονός ότι στο σημερινό ενεργειακό μίγμα παίρνει το πάνω χέρι το φυσικό αέριο, με μερίδιο 44,5%, αναμφίβολα δείχνει ποια είναι η ρίζα του προβλήματος, όχι μόνο για σήμερα αλλά και εφεξής.
Συνεδριάζει εκτάκτως η Ομάδα Διαχείρισης Κρίσεων
Σήμερα το πρωί συνεδριάζει εκτάκτως η Ομάδα Διαχείρισης Κρίσεων στο υπουργείο Ενέργειας, με τη συμμετοχή όλων των ενεργειακών φορέων και βασικό αντικείμενο την ενεργειακή επάρκεια. Φυσικά, το κόστος της ενέργειας είναι η άλλη παράμετρος του προβλήματος, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι θα επανεξεταστεί ο σχεδιασμός των επιδοτήσεων στο ρεύμα για επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Παράλληλα, με πρωτοβουλία του Έλληνα υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εστάλη επιστολή στην υπουργό Οικολογικής Μετάβασης της Γαλλίας, Barbara Pompili, που κοινοποιήθηκε και στην Επίτροπο Ενέργειας, Kadri Simson, την οποία συνυπογράφουν οι υπουργοί Ενέργειας της Βουλγαρίας, Alexander Nikolov και της Ρουμανίας, Virgil-Daniel Popescu.
Ο Έλληνας υπουργός ζητά να συγκληθεί εκτάκτως το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να συζητηθεί η λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση των μεγάλων ανατιμήσεων στο κόστος ενέργειας, μετά τις ανησυχητικές εξελίξεις στην Ουκρανία. Όπως επισημαίνει, η παρούσα κρίση απαιτεί συντονισμένη δράση σε κεντρικό ευρωπαϊκό επίπεδο, για την προστασία των Ευρωπαίων πολιτών και των οικονομιών των κρατών-μελών.
Η Ρωσία προμηθεύει το 10% του παγκόσμιου πετρελαίου, το ένα τρίτο του αερίου της Ευρώπης και μαζί με την Ουκρανία αντιστοιχεί στο 29% των παγκόσμιων εξαγωγών σίτου, στο 80% των εξαγωγών ηλιελαίου και στο 19% των εξαγωγών αραβόσιτου.
Η Ρωσία είναι επίσης μεγάλος παραγωγός αλουμινίου, νικελίου, λευκόχρυσου, παλλάδιου, ουρανίου, τιτανίου, άνθρακα, ξυλείας και λιπασμάτων.
Σε πρωτοφανή ύψη η τιμή του σιταριού
Οι τιμές των δημητριακών έφθασαν χθες σε επίπεδα ρεκόρ στη διάρκεια της διαπραγμάτευσής τους στην ευρωπαϊκή αγορά, με το σιτάρι να αγγίζει την πρωτοφανή για το είδος τιμή των 344 ευρώ ο τόνος στην Euronext, ανέφεραν στο Γαλλικό Πρακτορείο αναλυτές και χρηματιστές.
Οι τιμές του σίτου και του αραβόσιτου, των οποίων η Ουκρανία είναι η τέταρτη μεγαλύτερη εξαγωγός παγκοσμίως, σημείωσαν μεγάλη άνοδο κατά το άνοιγμα της αγοράς, μερικές ώρες μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Μικρή η δανειακή έκθεση των ελληνικών τραπεζών στον ρωσικό κίνδυνο
Περιορισμένη είναι η έκθεση των ελληνικών τραπεζών στο «ρωσικό κίνδυνο», καθώς τα δάνεια που έχουν χορηγήσει τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα προς Ρώσους , φυσικά και νομικά πρόσωπα, δεν ξεπερνούν αθροιστικά τα 166 εκατ. ευρώ.
Αν και συνολικά το τραπεζικό σύστημα της ευρωζώνης εμφανίζεται να μην έχει μεγάλη δανειακή έκθεση στη Ρωσία, ωστόσο μεμονωμένα οι τράπεζες κάποιων χωρών διατηρούν αισθητή παρουσία στη χώρα.
Σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) οι ιταλικές τράπεζες έχουν δανείσει σε Ρώσους 22,51 δισ. ευρώ, οι γαλλικές τράπεζες έχουν δανείσει σε Ρώσους συνολικά 22,3 δισ. ευρώ, οι αυστριακές τράπεζες 15,5 δισ. ευρώ και οι γερμανικές τράπεζες 7,1 δισ. ευρώ. Οι τράπεζες των ΗΠΑ έχουν δανείσει συνολικά 12,4 δισ. ευρώ (14,7 δισ. δολάρια).
Συνολικά ο δανεισμός ξένων τραπεζών προς τη Ρωσία διαμορφώνεται στα 108 δισ. ευρώ περίπου.
Οι οικονομικές σχέσεις Ελλάδας -Ουκρανίας
Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν προμηθεύεται φυσικό αέριο από την Ουκρανία, η αγορά της έχει εμπορικό ενδιαφέρον γιατί είναι μεγάλη πληθυσμιακά, αλλά με σχετικά χαμηλή εισοδηματική δύναμη.
Οι ελληνικές εξαγωγές προ πανδημίας κυμαίνονταν από 182 έως 211 εκατ. ευρώ και οι εισαγωγές μας από 165 έως 187 εκατ. ευρώ, ενώ την περίοδο της πανδημίας παρατηρήθηκε μια μείωση 6% στον όγκο του εμπορίου.
Στην Ουκρανία βρίσκεται σε εξέλιξη το Μεγάλο Κατασκευαστικό Πρόγραμμα για κατασκευή και συντήρηση του οδικού δικτύου της χώρας, καθώς και άλλα έργα κοινωνικών υποδομών, που παρουσιάζουν ευκαιρίες συνεργασίας με ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες. Σήμερα στην Ουκρανία δραστηριοποιούνται περί τις 45 ελληνικές εταιρείες, κυρίως στον χώρο της εμπορίας τροφίμων, φρούτων, λαχανικών, παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, τουρισμού, εστίασης και επιλογής προσωπικού για την ελληνική ναυτιλία.
Εκτιμάται ότι 40.000 Ουκρανοί ναυτικοί απασχολούνται σε ελληνόκτητα πλοία.
Στο Eurogroup το ουκρανικό και οι επιπτώσεις στην οικονομία
Στο Παρίσι θα βρεθεί το επόμενο διήμερο ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, προκειμένου να συμμετάσχει στις άτυπες συνεδριάσεις του Eurogroup και του Ecofin, ενώ στο περιθώριο αυτών των συνεδριάσεων θα πραγματοποιήσει επαφές με Ευρωπαίους ομολόγους του. Συγκεκριμένα, ενώ ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε μια γενική συζήτηση για τον πληθωρισμό και τις μακροοικονομικές εξελίξεις, η ατζέντα άλλαξε και συμπεριλήφθηκε ειδικό θέμα συζήτησης για το Ουκρανικό και τις επιπτώσεις.
Στο τραπέζι υπάρχει η πρόταση για ένα κοινό Ευρωπαϊκό Ταμείο, μέσω του οποίου θα μπορούν να χρηματοδοτούνται μέτρα στήριξης σε νοικοκυριά- επιχειρήσεις στα πρότυπα του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ προς συζήτηση είναι η πρόταση για εξαίρεση αυτών των δαπανών από τα δημοσιονομικά ελλείμματα, για όσο διαρκεί η κρίση.