Σταθερά ανοδική καταγράφεται η πορεία των στεγαστικών δανείων την πενταετία 2021-2024.
Τα παραπάνω αποκαλύπτει ειδικό θέμα που υπάρχει στην έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), για τα δάνεια που αφορούν ακίνητα και είναι στεγαστικά ή επισκευαστικά ή άλλα δάνεια με εγγύηση ακινήτου.
Από την έρευνα αυτή προκύπτει ότι οι εκταμιεύσεις δανείων που αφορούν οικιστικό ακίνητο μεταξύ 2021-2024 παρέμειναν σε χαμηλό επίπεδο μεν, αλλά ακολούθησαν σταθερά ανοδική πορεία.
Τα στεγαστικά δάνεια
Αναλυτικότερα, οι εκταμιεύσεις δανείων που αφορούν οικιστικό ακίνητο την περίοδο 2021-2024 διαμορφώθηκαν σε 780 εκατ. ευρώ το 2021, σε περίπου 1 δισ. ευρώ το 2022 και το 2023, ενώ ανήλθαν σε 1,3 δισ. ευρώ το 2024, αυξημένες κατά 32,6% έναντι του 2023.
Για λόγους σύγκρισης, την περίοδο 2005-2008 είχαν ανέλθει σε περίπου 12 δισ. ευρώ το χρόνο.
Αποτελεί θετική εξέλιξη το γεγονός ότι το δ΄ τρίμηνο του 2024 καταγράφηκε το υψηλότερο ποσό εκταμιεύσεων (412 εκατ. ευρώ) και υψηλός ρυθμός αύξησης τόσο ως προς το προηγούμενο τρίμηνο (25,8%) όσο και ως προς το δ΄ τρίμηνο του 2023.
Οι μειώσεις των επιτοκίων
Οι πρόσφατες μειώσεις των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ, στο πλαίσιο ομαλοποίησης της νομισματικής πολιτικής (σωρευτικά κατά 175 μονάδες βάσης από την πρώτη μείωση που αποφάσισε το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ τον Ιούνιο του 2024), έχουν ήδη αρχίσει να αντανακλώνται στα επιτόκια των δανείων.
Συγκεκριμένα, το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα στεγαστικών δανείων με διάρκεια άνω των πέντε ετών μειώθηκε κατά 39 μονάδες βάσης (μ.β.) στο χρονικό διάστημα Ιουνίου 2024 – Μαρτίου 2025 (Μάρτιος 2025: 3,95%, Ιούνιος 2024: 4,34%), ενώ στα στεγαστικά δάνεια με διάρκεια από ένα έως πέντε έτη μειώθηκε κατά 12 μ. β. (Μάρτιος 2025: 5,33%, Ιούνιος 2024: 5,45%).
Οι τιμές στα ακίνητα
Όπως υπογραμμίζει η ΤτΕ, οι παραπάνω εξελίξεις στις τιμές των οικιστικών ακινήτων αναδεικνύουν την απαρχή συσσώρευσης κυκλικού συστημικού κινδύνου, αλλά δεν προκαλούν ανησυχία από πλευράς χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη το χαμηλό επίπεδο εκταμιεύσεων στεγαστικών δανείων.
Η αύξηση των τιμών των κατοικιών σε συνδυασμό με τη φορολογική επιβάρυνση των ακινήτων, αλλά και του αυξημένου λειτουργικού κόστους τους, συνέβαλαν τα τελευταία έτη στην όξυνση του στεγαστικού ζητήματος, το οποίο αντικατοπτρίζεται στο μερίδιο του κόστους στέγασης προς το διαθέσιμο εισόδημα.
Οι συνιστώσες που συμπεριλαμβάνονται στο κόστος στέγασης είναι η τακτική συντήρηση και επισκευή και το κόστος των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας (νερό, ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο και θέρμανση), και επιπλέον για τους μεν ιδιοκτήτες οι πληρωμές τόκων ενυπόθηκων δανείων, ασφάλιση και φόροι, για τους δε ενοικιαστές οι πληρωμές ενοικίου.
Οι τιμές στην ελληνική αγορά κατοικιών για το επόμενο διάστημα εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν να αυξάνονται, αλλά με ηπιότερους ρυθμούς, όσο η ζήτηση από το εσωτερικό και το εξωτερικό διατηρείται ισχυρή και το απόθεμα κατοικιών παραμένει περιορισμένο.
Η χαμηλή προσφορά σε σύγκριση με τη ζήτηση είναι απόρροια της εκτεταμένης επενδυτικής εκμετάλλευσης της κατοικίας, της απόσυρσης από την αγορά ακινήτων που εξασφαλίζουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια και προορίζονται για πλειστηριασμό και της υποτονικής δραστηριότητας στον κατασκευαστικό κλάδο για μακρά χρονική περίοδο, η οποία δεν έχει επιτρέψει την ομαλή αναπλήρωση του αποθέματος.
Πηγή: ot.gr