Αντιμέτωποι με το «ηλεκτρονικό σφυρί» θα βρεθούν πλέουν σύντομα εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες ύστερα από το «πράσινο φως» που άναψε προχθες βράδυ η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου στους servicers προκειμένου να μπορούν πραγματοποιούν πλειστηριασμούς για λογαριασμό των funds.
Η δημοσίευση της απόφασης της Ολομέλειας το προσεχές χρονικό διάστημα αναμένεται να προκαλέσει κύμα πλειστηριασμών χιλιάδων κόκκινων οφειλετών. Ενδεικτικά, εκτιμάται ότι η απόφαση αφορούσε περίπου 600.000-700.000 περιπτώσεις. Σημειώνεται πως πέρυσι πραγματοποιήθηκαν συνολικά περισσότεροι από 38.000 πλειστηριασμοί –έναντι των περίπου 54.000 που είχαν αναρτηθεί στην ηλεκτρονική πλατφόρμα e-auction- ενώ εν τέλει «άλλαξαν χέρια» με τον τρόπο αυτό περίπου 9.000 ακίνητα.
Η απόφαση του Αρείου Πάγου έρχεται να δημιουργήσει νομολογιακή πυξίδα και για τα κατώτερα δικαστήρια, τα οποία στο χρονικό αυτό διάστημα που έχει ανακύψει το νομικό ζήτημα έχουν επίσης εκδώσει διαφορετικές κατά περίπτωση αποφάσεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την πλήρη Ολομέλεια του Αρείου Πάγου απασχόλησε η διαφωνία που έχει ανακύψει μεταξύ αφενός των funds και των τραπεζών και αφετέρου των δανειοληπτών κόκκινων δανείων για το ποιο νομοθετικό πλαίσιο πρέπει να εφαρμόζεται, δηλαδή αυτό του 2003 ή αυτό του 2015 για τις Εταιρείες Απαιτήσεων Δανείων (funds) και εάν τα τελευταία μπορούν να προβαίνουν σε κατασχέσεις και πλειστηριασμούς ακινήτων δανειοληπτών κόκκινων δανείων.
Ο εισαγγελέας της έδρας, αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Πάνος Παναγιωτόπουλος, στην πρότασή του υποστήριξε ότι μπορεί να γίνεται από τα “funds ταυτόχρονα η χρήση και των δύο νόμων, δηλαδή του 2003 και του 2015.
Τι σημαίνει η απόφαση για τους δανειολήπτες
Με την απόφαση αυτή, οι οφειλέτες χάνουν το νομικό τους επιχείρημα, βάσει του οποίου θα μπορούσαν να ανακόψουν τους πλειστηριασμούς. Ακόμη και εκείνοι που «κέρδισαν» στο Εφετείο κινδυνεύουν πλέον να βρεθούν εκ νέου αντιμέτωποι με το ηλεκτρονικό «σφυρί».
Κι αυτό γιατί οι servicers θα μπορούν είτε να συνεχίσουν, είτε να επανεκκινήσουν τις νομικές ενέργειες, έχοντας «στα χέρια τους» την οριστική απόφαση του Αρείου Πάγου.
Πώς μπορούν οι δανειολήπτες να σώσουν το σπίτι τους
Όσοι ανήκουν στην κατηγορία των ευάλωτων πολιτών, έχουν τις εξής επιλογές:
1) Να υποβάλλουν αίτηση για ρύθμιση των οφειλών τους.
Αυτό μπορούν να το κάνουν χρησιμοποιώντας είτε τον Κώδικα Δεοντολογίας για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια προς τράπεζες και διαχειριστές δανείων είτε τον εξωδικαστικό μηχανισμό.
2) Να ενταχθούν στο ενδιάμεσο πρόγραμμα.
Η πλατφόρμα για το ενδιάμεσο πρόγραμμα θα είναι ανοιχτή για αιτήσεις καθ’ όλη τη διάρκεια των 15 μηνών που είναι σε ισχύ το πρόγραμμα.
Όπως επισημαίνει η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ), όταν η επιβολή της κατάσχεσης ή η κήρυξη της πτώχευσης λάβει χώρα σε μεταγενέστερο χρόνο από την έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας το περιθώριο υποβολής της αίτησης είναι εντός 60 ημερολογιακών ημερών από την ημέρα αυτή.
Οι δανειολήπτες δικαιούνται:
Κρατική επιδότηση έως 80% της δόσης του στεγαστικού δανείου της κύριας κατοικίας, δηλαδή από 70 ευρώ έως 210 ευρώ μηνιαίως.
Αναστολή μέτρων των πιστωτών για την κύρια κατοικία (π.χ. κατασχέσεις, πλειστηριασμοί και εξώσεις).
3) Να λάβουν τη 2η Ευκαιρία, με ταυτόχρονη ρευστοποίηση της περιουσίας τους. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να διεκδικήσουν – στη συνέχεια – την επανάκτηση της κυριότητας του ακινήτου από τον Φορέα, ο οποίος θα τεθεί σε λειτουργία εντός του τρέχοντος έτους.
Πιο αναλυτικά, εάν ένας ευάλωτος οφειλέτης αδυνατεί να ρυθμίσει τις οφειλές του, τότε έχει τη δυνατότητα να προβεί στη διαδικασία της απαλλαγής οφειλών, ήτοι να διαγράψει όλες τις οφειλές του, με ταυτόχρονη ρευστοποίηση (δηλαδή απώλεια) της περιουσίας του.
Έτσι λαμβάνει τη 2η Ευκαιρία, ένας ιδιωτικός Φορέας αγοράζει την πρώτη κατοικία του και του την επαναμισθώνει (ενοικιάζει) για 12 έτη.
Ο οφειλέτης διατηρεί το δικαίωμα επαναγοράς της στο μέλλον, εφόσον ανακάμψει οικονομικά.
Ο ΣΥΡΙΖΑ
Η απόφαση έφερε αλληλοκατηγορίες ανάμεσα στην κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ. Ενώ προκάλεσε την έντονη αντίδραση των υπολοίπων κομμάτων της αντιπολίτευσης
‘’Επίκειται η μεγαλύτερη αναδιανομή πλούτου που έχει συμβεί ποτέ. Καλώ τον κ. Μητσοτάκη να αναστείλει τους πλειστηριασμούς ως τις εκλογές. Δεσμεύομαι ότι πρώτη νομοθετική πράξη της κυβέρνησής μας θα είναι η προστασία της α’ κατοικίας και η δυνατότητα ρύθμισης των χρεών για όλους’’ αναφέρει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ κ.Τσίπρας,
“Απόφαση σε βάρος της κοινωνίας συνολικά” χαρακτηρίζει το Τμήμα Δικαιωμάτων – Κινημάτων – Κοινωνικής Αλληλεγγύης της Νομαρχιακής Επιτροπής Ηρακλείου ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία την χθεσινή απόφαση του Αρείου Πάγου.
Σε σχετική ανακοίνωση, αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής «Μάλιστα η απόφαση αυτή πάρθηκε σε χρόνο ρεκόρ, κάτι το οποίο δημιουργεί επιπλέον ερωτηματικά. Συγκεκριμένα η δίκη για τα funds εγινε στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου στις 26-01-2023, ενώ η διάσκεψη η οποία επί της ουσίας έκρινε την υπόθεση πραγματοποιήθηκε στις 09-02-2023!!!! Η δικαιοσύνη κινείται ταχύτατα όταν διάδικος είναι οι τράπεζες.
Σε ένα ασφυκτικό πλαίσιο στο οποίο κάθε μήνα τα επιτόκια των στεγαστικών
δανείων ανεβαίνουν αλόγιστα, ήδη αυξήθηκαν πάνω από 100%, η κυβέρνηση μας εμπαίζει «ρίχνοντας μπινελίκια» στους τραπεζίτες για το θέμα, κατά την έκφραση του κ. Σταϊκούρα στις 14/12/22, ενώ επί της ουσίας αφήνει στο έλεος των funds τους δανειολήπτες.
Να σημειώσουμε ότι με κάθε πλειστηριασμό, η κυβέρνηση της ΝΔ δεν θα είναι υποχρεωμένη να εγγράψει στο χρέος της χώρας, την εγγύηση που απορρέει από το σχέδιο ΗΡΑΚΛΗΣ!
Να υπενθυμίσουμε ότι οι πλειστηριασμοί επιτράπηκαν βάσει νόμου της κυβέρνησης Σημίτη, του 2003, ενώ ο πτωχευτικός νόμος του Μητσοτάκη του 2020 κατάργησε κάθε προστασία στην πρώτη κατοικία, που προσέφερε ο νόμος του 2015 της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Καμία πρώτη κατοικία δεν πλειστηριάστηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Και ασφαλώς, είναι σαφής η δέσμευση ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ για την νομοθέτηση προστασίας της πρώτης κατοικίας και της δημιουργίας πλαισίου δυνατότητας ρύθμισης των χρεών των πολιτών τόσο προς το Δημόσιο όσο και προς τις τράπεζες».
Το ΥΠΟΙΚ
Στην απάντηση του το ΥΠΟΙΚ τονίζει μεταξύ άλλων «Απόφαση η οποία, όπως προκύπτει από τον Τύπο, δεν αλλάζει τίποτα σε σχέση με ό,τι ισχύει μέχρι σήμερα, αλλά αντιθέτως επιβεβαιώνει όσα προβλέπει η νομοθεσία που ψηφίστηκε επί Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ (Ν.4354/2015) σχετικά με τη νομιμοποίηση των εταιριών servicers να διενεργούν δικαστικές και εξώδικες ενέργειες επί των απαιτήσεων που τους μεταβιβάστηκαν, συμπεριλαμβανομένης και της διενέργειας πλειστηριασμού.
Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ η οποία νομοθέτησε την εφαρμογή των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών τον Μάιο του 2017, έφερε τροπολογία για αυτεπάγγελτη δίωξη και αυτόφωρη διαδικασία για όσους εμποδίζουν ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς τον Δεκέμβριο του 2017, κατήργησε – οριζόντια – την προστασία της 1 ης κατοικίας τον Φεβρουάριο του 2019, νομοθέτησε ένα αναποτελεσματικό πρόγραμμα παροχής κρατικής επιδότησης για την προστασία της 1 ης κατοικίας, χωρίς να έχει υποβληθεί καμία αίτηση, παρέδωσε στην Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας το ιδιωτικό χρέος σε ύψος που υπερέβαινε τα 238 δισ. ευρώ, παρέδωσε στην Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας τα «κόκκινα» δάνεια στο επίπεδο του Δεκεμβρίου του 2014, δηλαδή περίπου στο 43,5% του συνόλου των δανείων, μεταβίβασε τα δάνεια των τραπεζών στα funds.
Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση του Αρείου Πάγου δεν έχει δημοσιευθεί και κανείς δεν γνωρίζει το νομικό σκεπτικό της. Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αντιμετωπίζει με αίσθημα ευθύνης, ορθολογισμού και κοινωνικής ευαισθησίας το ζήτημα του ιδιωτικού χρέους. Υλοποιεί στοχευόμενες πρωτοβουλίες και αποτελεσματικές δράσεις ως προς το ζήτημα αυτό, λαμβάνοντας υπόψη τις διεθνείς δεσμεύσεις της χώρας και τους περιορισμούς των οδηγιών και κανονισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του κοινοτικού δικαίου.
Πρωτοβουλίες και δράσεις, όπως είναι η υλοποίηση του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών (Ν.4738/2020), μέσω του οποίου περισσότεροι από 3.320 οφειλέτες έχουν ρυθμίσει οφειλές προς το Δημόσιο και προς χρηματοδοτικούς φορείς, συνολικού ύψους 1,08 δισ. ευρώ, καθιστώντας το συγκεκριμένο εργαλείο το πιο επιτυχημένο των τελευταίων 12 ετών για την αντιμετώπιση του ζητήματος, μεταξύ αυτών που θέσπισαν διαδοχικές κυβερνήσεις. Συγκριτικά, στον προηγούμενο εξωδικαστικό μηχανισμό της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, μόλις 2.200 οφειλέτες ολοκλήρωσαν τη διαδικασία ρύθμισης οφειλών.
Παράλληλα, τράπεζες και διαχειριστές απαιτήσεων έχουν πραγματοποιήσει διμερείς ρυθμίσεις συνολικού ύψους 27 δισ. ευρώ για μη-εξυπηρετούμενα δάνεια πάνω από 590.000 δανειοληπτών. Συνεπώς, αποδεικνύεται έμπρακτα ότι η Κυβέρνηση χειρίζεται με συνέπεια, μεθοδικότητα και υπευθυνότητα τα κρίσιμα ζητήματα που ταλανίζουν την κοινωνία μας. Δεν καταφεύγει σε ανεδαφικές και ουτοπικές εξαγγελίες που ουδεμία λύση προσφέρουν στο κρίσιμο ζήτημα του ιδιωτικού χρέους».