Οι τιμές του αργού πετρελαίου υποχώρησαν τη Δευτέρα, καθώς οι επενδυτές εμφανίστηκαν καθησυχασμένοι απέναντι στον κίνδυνο διαταραχής του εφοδιασμού από τη Μέση Ανατολή, παρά την εκτόξευση ιρανικών πυραύλων εναντίον αμερικανικών βάσεων σε Κατάρ, Μπαχρέιν, Κουβέιτ και Ιράκ ως αντίποινα για τα χτυπήματα που δέχθηκε το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα το Σαββατοκύριακο.
Το αμερικανικό αργό (WTI) υποχώρησε κατά 3,88 δολάρια ή 5,25%, διαμορφούμενο στα 69,96 δολάρια το βαρέλι ενώ το διεθνές Brent κατέγραψε απώλειες 4,04 δολαρίων ή 5,25%, φτάνοντας στα 72,97 δολάρια.
Σύμφωνα με την ιρανική κρατική τηλεόραση, οι ιρανικές ένοπλες δυνάμεις εξαπέλυσαν επίθεση με πυραύλους στη βάση Al-Udeid του Κατάρ, όπου σταθμεύουν αμερικανικές δυνάμεις. Ο Λευκός Οίκος και το Πεντάγωνο παρακολουθούν στενά την κατάσταση, σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο του Λευκού Οίκου.
Οι τιμές είχαν εκτιναχθεί νωρίτερα μετά την επίθεση των ΗΠΑ σε τρεις βασικές πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν το Σαββατοκύριακο. Το Brent είχε σκαρφαλώσει πάνω από τα 81 δολάρια, σημειώνοντας άνοδο άνω του 5% το βράδυ της Κυριακής, προτού υποχωρήσει ξανά, ενώ το WTI κατέγραψε τα υψηλότερα επίπεδα από τον Ιανουάριο πριν πάρει την κατιούσα.
«Η αγορά προεξοφλεί ένα σενάριο σταδιακής αποκλιμάκωσης», δήλωσε στο CNBC ο Jorge Leon, επικεφαλής γεωπολιτικής ανάλυσης στη Rystad Energy. «Το ανησυχητικό είναι πως παραμένει υπαρκτό και το εναλλακτικό σενάριο κλιμάκωσης με κλείσιμο του Στενού του Ορμούζ — κάτι που θα μπορούσε να συμβεί πολύ γρήγορα.»
Νωρίτερα μέσα στη μέρα, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ κάλεσε «όλους» να συμβάλλουν στη διατήρηση χαμηλών τιμών στο πετρέλαιο, χωρίς να προσδιορίζει σε ποιους απευθύνεται, αν και πιθανότατα πίεσε την αμερικανική πετρελαϊκή βιομηχανία να αυξήσει την παραγωγή.
Ο κίνδυνος κλεισίματος του Στενού του Ορμούζ
Αναλυτές επισημαίνουν πως το πλέον δυσμενές σενάριο για την αγορά πετρελαίου θα ήταν μια προσπάθεια του Ιράν να κλείσει το Στενό του Ορμούζ, μέσω του οποίου διέρχονται περίπου 20 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, δηλαδή το 20% της παγκόσμιας κατανάλωσης, σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Ενεργειακής Πληροφόρησης (EIA).
Ιρανικά κρατικά μέσα ανέφεραν ότι το ιρανικό κοινοβούλιο τάχθηκε υπέρ του κλεισίματος του στενού, ωστόσο την τελική απόφαση έχει το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας του Ιράν.
Ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο προειδοποίησε ότι μια τέτοια κίνηση θα ήταν «οικονομική αυτοκτονία» για το Ιράν, δεδομένου ότι οι δικές του εξαγωγές διέρχονται από το ίδιο στενό.
«Διαθέτουμε επιλογές για να αντιμετωπίσουμε κάτι τέτοιο», δήλωσε ο Ρούμπιο στο Fox News. «Θα έβλαπτε πολύ περισσότερες οικονομίες από τη δική μας. Θα συνιστούσε μαζική κλιμάκωση που θα απαιτούσε αντίδραση, όχι μόνο από τις ΗΠΑ, αλλά και από άλλες χώρες.»
Οι εξαγωγές του Ιράν και ο ρόλος της Κίνας
Το Ιράν παρήγαγε 3,3 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα τον Μάιο, σύμφωνα με έκθεση του ΟΠΕΚ, ενώ οι εξαγωγές του έφτασαν τα 1,84 εκατ. βαρέλια ημερησίως, με τη συντριπτική πλειονότητα να καταλήγει στην Κίνα.
Ο Ρούμπιο κάλεσε το Πεκίνο να ασκήσει πιέσεις στην Τεχεράνη, επισημαίνοντας ότι περίπου το 50% των θαλάσσιων εισαγωγών πετρελαίου της Κίνας προέρχεται από τον Περσικό Κόλπο.
«Ενθαρρύνω την κινεζική κυβέρνηση να παρέμβει, διότι εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το Στενό του Ορμούζ για τον ενεργειακό τους εφοδιασμό», πρόσθεσε ο Αμερικανός Υπουργός.
Ο κίνδυνος εσωτερικής αποσταθεροποίησης του Ιράν
Τέλος, οι επενδυτές παρακολουθούν και το ενδεχόμενο περαιτέρω αποσταθεροποίησης του ιρανικού καθεστώτος ως απόρροια της αντιπαράθεσης με ΗΠΑ και Ισραήλ, έχοντας κατά νου το παράδειγμα της Λιβύης μετά την ανατροπή του Μουαμάρ Καντάφι το 2011, που επηρέασε την παγκόσμια προσφορά πετρελαίου για πολλά χρόνια.