Μοντέλο συστέγασης όλων των τραπεζών σε κοινόχρηστα ATM με κοινή επωνυμία (brand name) σε όλη τη χώρα εξετάζουν οι τράπεζες, σε μια προσπάθεια να αντεπεξέλθουν στο υψηλό κόστος ανάπτυξης και λειτουργίας ATM μετά τη νομοθετική ρύθμιση που καταργεί τη χρέωση για την ανάληψη μετρητών και καθιστά ασύμφορη την ανάπτυξη και επέκτασή τους.
Το μοντέλο έχει εφαρμοστεί με επιτυχία στην Πορτογαλία και λειτουργεί με την επωνυμία Multibanco και τη συμμετοχή 29 πορτογαλικών τραπεζών, ενώ με επιτυχία έχει εφαρμοστεί και σε άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων η Γερμανία, η Αυστρία και η Ολλανδία. Στην Πορτογαλία το κοινό διατραπεζικό δίκτυο λύσεων πληρωμών, το Multibanco, ανήκει στην SIBS (Sociedade Interbancaria de Serviços), τον αντίστοιχο ΔΙΑΣ και προσφέρει αναλήψεις μετρητών, αλλά και λύσεις πληρωμών για όλους τους Πορτογάλους πελάτες των τραπεζών που συμμετέχουν. Το μοντέλο βασίζεται στον επιμερισμό των εξόδων λειτουργίας και συντήρησής τους και τα οφέλη του είναι το μικρότερο κόστος ανάπτυξης και υποστήριξης της υποδομής των ATM. Με το cost sharing, δηλαδή τον επιμερισμό του κόστους, οι τράπεζες επιτυγχάνουν έτσι και καλύτερη γεωγραφική κάλυψη σε όλη τη χώρα, αφού τα έξοδα για την επέκταση του δικτύου των ATM δεν επιβαρύνουν μία τράπεζα, αλλά όλες τις συμμετέχουσες. Ο επιμερισμός των εσόδων που προκύπτει από τα συστεγασμένα ATM γίνεται με βάση τον αριθμό των συναλλαγών που κάνουν οι πελάτες κάθε τράπεζας, οι οποίοι πληρώνουν μικρή ή καμιά προμήθεια όταν χρησιμοποιούν την υπηρεσία της δικής τους τράπεζας, ανάλογα με το είδος της συναλλαγής, που μπορεί να είναι ανάληψη ή κατάθεση μετρητών, πληρωμή λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, νερού, τηλεφώνου ή άλλων λογαριασμών κοινής ωφελείας, μεταφορά χρημάτων μεταξύ διαφορετικών λογαριασμών εντός μιας τράπεζας, ενημέρωση για την κίνηση των χρημάτων, πληρωμή εισφορών σε υπηρεσίες κοινωνικής ασφάλισης, φόρων ή ακόμη και η αγορά εισιτηρίων.
Εξετάζουν μοντέλο συστέγασης στα μηχανήματα ανάληψης σε μια προσπάθεια να αντεπεξέλθουν στο υψηλό κόστος ανάπτυξης και λειτουργίας τους.
Ο νόμος που καταργεί τη χρέωση για ανάληψη μετρητών μεταξύ των τραπεζών και περιορίζει στο 1,5 ευρώ την προμήθεια όταν η ανάληψη γίνεται μέσω των μηχανημάτων της Euronet, της Cashflex ή άλλων παρόχων, τίθεται σε εφαρμογή στις 11 Αυγούστου και προβληματίζει τις τράπεζες.
Αυτό όχι γιατί καταργεί τη χρέωση για τους Ελληνες πολίτες, οι οποίοι άλλωστε σπανίως χρησιμοποιούν το ATM μιας άλλης τράπεζας για να κάνουν ανάληψη μετρητών. Προβληματίζει κυρίως γιατί καταργεί τη χρέωση και για όλους τους Ευρωπαίους τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα μας και θα θελήσουν να σηκώσουν χρήματα από κάποιο ATM ελληνικής τράπεζας. Αυτό τουλάχιστον επιτάσσει ο κανονισμός της Ε.Ε. για τις διασυνοριακές πληρωμές που δεν επιτρέπει τη διάκριση των χρεώσεων μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών. Στην άποψη αυτή καταλήγουν, σύμφωνα με πληροφορίες, οι νομικές υπηρεσίες των τραπεζών που εξετάζουν εξονυχιστικά τον νόμο ενόψει της εφαρμογής του και των προσαρμογών που θα πρέπει να κάνουν έως την 11η Αυγούστου. Με τον τρόπο αυτό οι τράπεζες δεν στερούνται μόνο τα έσοδα που εισέπρατταν μέχρι σήμερα όταν κάποιος π.χ. πελάτης της Πειραιώς έκανε ανάληψη από ATM της Alpha, της Εθνικής ή της Eurobank και τα οποία ήταν ούτως ή άλλως λίγα, αλλά χάνουν συνολικά το έσοδο από αυτή τη δραστηριότητα, καθώς μόνο οι χρήστες του ATM από τρίτες χώρες επιτρέπεται να επιβαρυνθούν.
Ενας δεύτερος και επίσης βασικός λόγος ανησυχίας των τραπεζών είναι ότι με τον τρόπο αυτό ανοίγει η κερκόπορτα για τη δωρεάν χρήση του δικτύου των ATM και από τράπεζες του εξωτερικού όπως η Revolut, η οποία ετοιμάζεται για την «εγκατάστασή» της στη χώρα μας μέσω του ευρωπαϊκού διαβατηρίου. Οπως εξηγούν αρμόδια τραπεζικά στελέχη, «τράπεζες όπως η Revolut, που δεν έχουν επωμιστεί καθόλου κόστος για την ανάπτυξη δικτύου ATM, θα έχουν δωρεάν πρόσβαση στο ελληνικό δίκτυο των ATM, το οποίο έχουν πληρώσει οι ελληνικές τράπεζες και το οποίο μάλιστα θα συνεχίσουν να πληρώνουν για τη συντήρηση και την ανάπτυξή του». Δεν είναι τυχαίο ότι σε δήλωσή του ο επικεφαλής ανάπτυξης της Revolut για τη Νότια Ευρώπη Ιγκνάσιο Ζουνζούνεγκι επικρότησε την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία, όπως είπε, «για ακόμη μία φορά τάσσεται υπέρ των καταναλωτών, εξαλείφοντας προμήθειες που συνιστούν περιττό οικονομικό βάρος».
Την ίδια μεταχείριση, δηλαδή της δωρεάν χρήσης των ATM, θα έχουν και οι πελάτες άλλων τραπεζών που δεν έχουν φυσική παρουσία με δίκτυο όπως η Viva, καθώς επίσης και μικρότερες τράπεζες όπως η Credia (πρώην Attica Bank), η Optima και οι Συνεταιριστικές Τράπεζες. Το πρόβλημα δεν είναι φυσικά η δωρεάν χρήση του δικτύου, αλλά το ότι αυτό μπορεί να αποτρέψει τις τέσσερις συστημικές τράπεζες που λειτουργούν τον κύριο όγκο των ATM από την περαιτέρω ανάπτυξη του δικτύου αυτού, που αποτελεί βασικό κανάλι για την πρόσβαση σε μετρητά αλλά και για την πραγματοποίηση και άλλων συναλλαγών, όπως η πληρωμή λογαριασμών, οι μεταφορές χρημάτων, ειδικά για μια μερίδα του πληθυσμού, όπως οι ηλικιωμένοι που δεν έχουν πρόσβαση σε internet και mobile banking.
πηγή: kathimerini.gr