Η μετάβαση στην 32ωρη εργάσιμη εβδομάδα, ωφελεί σημαντικά την ψυχική υγεία αλλά και την παραγωγικότητα. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει νέα έρευνα του Mental Health Foundation, μη κερδοσκοπικού οργανισμού με έδρα τη Βρετανία.
Ενώ στην Ελλάδα η κυβέρνηση ετοιμάζεται να νομοθετήσει την 13ωρη ημερήσια εργασία, άλλες χώρες της Ευρώπη κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση.
Το Mental Health Foundation εισήγαγε πιλοτικά για έναν χρόνο πρόγραμμα μείωσης της εργάσιμης εβδομάδας, στις 32 ώρες, χωρίς μείωση του μισθού. Ήδη ο οργανισμός εφάρμοζε το 35ωρο, άρα η μείωση ήταν μόλις 3 ώρες την εβδομάδα. Πάνω από 230 επιχειρήσεις εκατοντάδες επιχειρήσεις και οργανισμοί έχουν υιοθετήσει αντίστοιχα προγράμματα, συμμετέχοντας στην πρωτοβουλία του οργανισμού 4 Day Week Foundation, για την καθιέρωση της τετραήμερης εργασίας.
Το νέο πιλοτικό πρόγραμμα εφαρμόστηκε από τον Απρίλιο του 2024 ως τον Απρίλιο του 2025, και τα αποτελέσματά του δημοσιεύθηκαν στα μέσα Αυγούστου.
Διαπιστώθηκε ότι η πλειονότητα των εργαζομένων ανέφερε καλύτερη ψυχική υγεία, λιγότερο στρες και μεγαλύτερη ικανοποίηση τόσο στην επαγγελματική όσο και στην προσωπική τους ζωή. Με βάση τα ευρήματα, ο οργανισμός έχει πλέον καθιερώσει τη 32ωρη εβδομάδα.
Στη μελέτη συμμετείχαν όλοι οι εργαζόμενοι που εργάζονταν με μειωμένο ωράριο χωρίς αλλαγή μισθού. Σε αντίθεση με τα άκαμπτα μοντέλα τετραήμερης εβδομάδας, οι υπάλληλοι είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν οι ίδιο τον τρόπο οργάνωσης του ωραρίου τους. Αυτή η ευελιξία ήταν ιδιαίτερα ευεργετική για τους φροντιστές, τους γονείς και όσους αντιμετωπίζουν μακροχρόνιες παθήσεις ή αναπηρίες.
Λιγότερες ώρες δουλειά, λιγότερα προβλήματα
Τα στοιχεία είναι σαφή. Σχεδόν επτά στους δέκα υπαλλήλους (69%) δήλωσαν ότι βίωσαν σημαντικά λιγότερο άγχος που σχετίζεται με την εργασία. Πάνω από τα δύο τρίτα (68%) ανέφεραν βελτίωση της ψυχικής τους ευεξίας και σχεδόν οκτώ στους δέκα (79%) δήλωσαν ότι είχαν καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Πάνω απο έξι στους δέκα (64%) αισθάνθηκαν πιο ικανοποιημένοι με τη ζωή τους συνολικά.
Η Nάταλι Φρεντ, Διευθύντρια Ανθρώπινου Δυναμικού στο Mental Health Foundation περιέγραψε πώς το νέο μοντέλο εργασίας την βοήθησε ως μητέρα μονογονεϊκής οικογένειας. «Τώρα εργάζομαι τέσσερις ημέρες την εβδομάδα και βλέπω μεγάλη διαφορά στην καθημερινότητά μου. Τελειώνω τη δουλειά μου την Πέμπτη και δεν βάζω ξυπνητήρι για την επόμενη μέρα. Αξιοποιώ τον ελεύθερο χρόνο για να πάω για κολύμπι και γυμναστική ή απλά για να χαλαρώσω. Πρόκειται για μια πρωτόγνωρη συνθήκη για μένα, ως ανύπαντρη μητέρα δύο παιδιών, που έχω περάσει τα τελευταία δέκα χρόνια μόνη μου. Μου έχει δώσει περισσότερο »χώρο» για να φέρω εις πέρα άλλα αναγκαία καθήκοντα και έχει απελευθερώσει το Σαββατοκύριακό μου».
Οι συνάδελφοι της Νάταλι χρησιμοποίησαν τον επιπλέον χρόνο τους με διάφορους τρόπους, από την ανατροφή των παιδιών έως την άσκηση, τα δημιουργικά χόμπι και ακόμη και την παρασκευή τυριού. Η αλλαγή έδωσε στο προσωπικό όχι μόνο ξεκούραση, αλλά και μεγαλύτερο έλεγχο στον τρόπο με τον οποίο ξοδεύουν την ενέργειά τους.
Μειώνονται οι ανισότητες
Η αξιολόγηση του πιλοτικού προγράμματος δείχνει επίσης πώς οι λιγότερες ώρες εργασίας μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση των ανισοτήτων. Το προσωπικό μερικής απασχόλησης παρουσίασε ακόμη μεγαλύτερη μείωση του στρες σε σύγκριση με τους εργαζόμενους απασχόλησης. Οι εργαζόμενοι με πρόσθετες ανάγκες — συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι νευροδιαφορετικοί, άτομα με αναπηρία ή έχουν ευθύνες φροντίδας, περιέγραψαν το πιλοτικό πρόγραμμα ως «μεταμορφωτική αλλαγή». Με τη μείωση της πίεσης του χρόνου, το πρόγραμμα έκανε την εργασία να φαίνεται πιο διαχειρίσιμη και βιώσιμη.
Πλεονεκτήματα στην προσέλκυση και διατήρηση προσωπικού
Παράλληλα με τα οφέλη για την υγεία και την ευεξία, η φιλανθρωπική οργάνωση είδε απτά πλεονεκτήματα για την πρόσληψη και τη διατήρηση του προσωπικού. Οι αιτήσεις για θέσεις εργασίας σχεδόν διπλασιάστηκαν κατά τη διάρκεια της δοκιμής, με το 28% των υποψηφίων να αναφέρουν την 32ωρη εβδομάδα ως βασικό λόγο για την υποβολή της αίτησής τους. Οι προθέσεις αποχώρησης του προσωπικού μειώθηκαν επίσης κατά το ήμισυ. Το 100% του προσωπικού δήλωσε ότι επιθυμεί τη συνέχιση του μέτρου της 32ωρης εργασίας.
Καλύτερη υγεία, βελτιωμένη παραγωγικότητα
Κρίσιμο για τους εργοδότες ήταν το γεγονός ότι η παραγωγικότητα δεν επηρεάστηκε. Στην πραγματικότητα, το 55% του προσωπικού ανέφερε ότι ήταν πιο παραγωγικό και σε καλύτερη θέση να διαχειρίζεται τον φόρτο εργασίας. Ορισμένες ομάδες βελτίωσαν την απόδοσή τους, δουλεύοντας πιο αποτελεσματικά.
«Είναι σημαντικό ότι η παραγωγικότητα παρέμεινε σταθερή ή βελτιώθηκε κατά τη διάρκεια του πιλοτικού προγράμματος και ότι σε πολλές περιπτώσεις η ποιότητα της εργασίας μας αναβαθμίστηκε, χάρη στην καλύτερη ιεράρχηση των προτεραιοτήτων και των μεθόδων εργασίας», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος του οργανισμού Μαρκ Ρόουλαντ.
«Τα αποτελέσματα του πιλοτικού προγράμματος ήταν ακόμη καλύτερα από τα αναμενόμενα, γι’ αυτό και το κάναμε μόνιμο. Από τη σκοπιά της ηγεσίας, είμαστε πολύ χαρούμενοι που αυτό είχε τόσο θετικό αντίκτυπο τόσο στη δουλειά μας όσο και στο προσωπικό μας», καταλήγει.
Από το 8ωρο πενθήμερο, στο 7ωρο τετραήμερο
Η αλλαγή έρχεται σε μια περίοδο που όλο και περισσότεροι εργοδότες και οργανισμοί στο Ηνωμένο Βασίλειο διερευνούν τα οφέλη της συντομότερης εβδομάδας εργασίας.
«Η μετάβαση στην τετραήμερη εβδομάδα δίνει στους εργαζόμενους την ελευθερία να ζήσουν μια πιο ισορροπημένη, σταθερή και καλύτερη ζωή. Όπως έχουν ήδη αποδείξει εκατοντάδες βρετανικές εταιρείες και ένα τοπικό συμβούλιο, η εφαρμογή της μπορεί να είναι επωφελής τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους εργοδότες», δηλώνει ο Σαμ Χαντ, συντονιστής του επιχειρηματικού δικτύου της 4 Day Week Foundation.
«Η εργάσιμη εβδομάδα των πέντε ημερών, με δουλειά 9.00-17.00, εφευρέθηκε πριν από 100 χρόνια και δεν ανταποκρίνεται πλέον στις πραγματικότητες της σύγχρονης ζωής. Έχουμε καθυστερήσει πολύ να την αναπροσαρμόσουμε», καταλήγει.