Πότε μπορούν να διαγραφούν οι δημοτικές κλήσεις
Σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, οι κλήσεις διαγράφονται σε δύο περιπτώσεις.
Συγκεκριμένα, διαγράφονται:
-οι κλήσεις που δεν έχουν βεβαιωθεί μέσα σε μία τριετία από την οικονομική υπηρεσία του δήμου.
-οι κλήσεις πριν από το 2018, για τις οποίες δεν έχει γίνει αποδεδειγμένα κάποια ενέργεια είσπραξης από τον Δήμο, όπως η ατομική ειδοποίηση, η δέσμευση ΑΦΜ ή αναγκαστικά μέτρα είσπραξης. Σε αυτή την περίπτωση, ο Δήμος δεν έχει κάποια αξίωση και είναι υποχρεωμένος να τις διαγράψει.
Η προσπάθεια εκκαθάρισης κλήσεων που δεν έχουν πληρωθεί συνεχίζεται, αν και σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Οικονομικών του Δήμου Θεσσαλονίκης, κ. Γιώργο Αρβανίτη, η διαδικασία είναι χρονοβόρα και παίρνει μεγάλο χρονικό διάστημα από τον Δήμο να ταυτοποιήσει τα στοιχεία του εκάστοτε παραβάτη και να βγάλει στη συνέχεια μία κλήση προς είσπραξη.
Στον αέρα οι κλήσεις των Δήμων σε Ι.Χ. πριν από το 2018
Το ζήτημα της επιβολής των προστίμων από την Τροχαία και τη Δημοτική Αστυνομία σε πολίτες που έχουν παραβιάσει τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας πριν από το 2018 εξελίσσεται σε «καταστροφή» για τα προϋπολογιζόμενα έσοδα των δήμων ολόκληρης της χώρας.
Τα περισσότερα προβλήματα αφορούν την περίοδο πριν από το 2018, καθώς μέχρι τότε οι αρμόδιες υπηρεσίες των δήμων δεν διέθεταν τα κατάλληλα εργαλεία και μέσα προκειμένου να καταφέρουν να διασταυρώσουν τα στοιχεία των οφειλετών (την πινακίδα και το ΑΦΜ του υπόχρεου). Για τον λόγο αυτόν συχνά οι ειδοποιήσεις πήγαιναν σε λάθος διευθύνσεις και με λάθος ονόματα, με αποτέλεσμα όσοι πολίτες προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη να δικαιωθούν.
Το πρόβλημα αυτό έχει μειωθεί σημαντικά καθώς μετά την περίοδο 2017-2018 η εφαρμογή govHUB τέθηκε σε πλήρη λειτουργία και οι δήμοι μπορούν να αντλούν τα αναγκαία στοιχεία (διεύθυνση, ονοματεπώνυμο κ.ά.) με ευκολία και να εκδίδουν άμεσα την ταμειακή βεβαίωση.
Οδηγίες ζητούν οι Δήμοι
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του «Ελεύθερου Τύπου», πολλοί δήμαρχοι ζητούν από το υπουργείο Εσωτερικών «σαφείς νομικές οδηγίες» προκειμένου να γνωρίζουν τα βήματα που απαιτούνται για να προβούν σε «ανάκληση διοικητικής πράξης». Όπως υποστηρίζουν, κανείς δεν τους έχει δώσει ξεκάθαρη κατεύθυνση για το πώς θα κάνουν την ανάκληση.
Η εγκύκλιος του υπουργείου Εσωτερικών
Το υπουργείο Εσωτερικών εξέδωσε νέα εγκύκλιο (Α.Π.: 38445/11-07-2025), η οποία υιοθετεί την πάγια νομολογία των δικαστηρίων και θέτει ως χρονολογική αφετηρία της τριετούς αποσβεστικής προθεσμίας για τα πρόστιμα την τέλεση της παράβασης. Στο τέλος της εγκυκλίου συνιστάται ότι «οι εκκρεμότητες και τυχόν διαφορές-διενέξεις σε σχέση με πρόστιμα ΚΟΚ τα οποία ιδίως κατά το παρελθόν (πριν το 2018) βεβαιώθηκαν πέραν της τριετίας και βρίσκονται ακόμα στο στάδιο (αναζήτησης) είσπραξής τους, στο πλαίσιο της διοικητικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ, που εγγυάται και την οικονομική τους αυτοτέλεια, πρέπει να εξετάζονται ως προς τον τρόπο αντιμετώπισής τους κατά περίπτωση και με βάση πραγματικά περιστατικά από τα αρμόδια όργανα των οικείων δήμων».
Έντονη δυσαρέσκεια από πολίτες
Η σχετική αναφορά για εξέταση ανά περίπτωση έχει προκαλέσει την έντονη δυσαρέσκεια πολλών πολιτών, οι οποίοι έχουν όλες τις προϋποθέσεις να διαγραφούν οι οφειλές τους, αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει αυτόματα. Απαιτείται να προβούν στη διατύπωση και κατάθεση αιτήματος στην οικονομική υπηρεσία του δήμου. Στη συνέχεια η ταμειακή υπηρεσία ζητεί θετική εισήγηση του νομικού συμβούλου του δήμου και φέρνει το θέμα στη Δημοτική Επιτροπή, όπου εξετάζεται το ζήτημα. Σε πολλές περιπτώσεις η απάντηση είναι αρνητική, καθώς οι διοικήσεις των δήμων φοβούνται ότι μια τέτοια υπόθεση μπορεί να οδηγήσει σε μαζικά αιτήματα. Ωστόσο υπάρχουν και περιπτώσεις δήμων που έχουν λάβει θετική απόφαση μαζικής διαγραφής.
Η ερμηνεία για διαγραφή και η νομολογία
Το ζήτημα μη διαγραφής οφειλών περιστρέφεται γύρω από την ερμηνεία του άρθρου 71 του ν. 542/1977, το οποίο ορίζει ότι η βεβαίωση φόρων, τελών, προστίμων κ.λπ. μπορεί να γίνει «ουχί πέραν των τριών ετών από της λήξεως του έτους εντός του οποίου εκτήθη ο τίτλος βεβαιώσεως». Η παλιά θέση του υπουργείου έως το 2018, με βάση το έγγραφο 29281/2007, υποστήριζε ότι η τριετής προθεσμία ξεκινούσε από τη στιγμή που ο δήμος απέκτησε τα πλήρη στοιχεία του τίτλου βεβαίωσης (όνομα, ΑΦΜ, διεύθυνση οφειλέτη), δηλαδή από τον «νόμιμο τίτλο». Επίσης, με αφορμή την ψήφιση του νόμου 5027/2023, για τις προθεσμίες βεβαίωσης και είσπραξης δημοτικών εσόδων, το υπουργείο με δύο εγκυκλίους του (Α.Π. 38880/2023 και 17729/2024) προσδιόρισε την 3ετία ως ακρότατο όριο για βεβαίωση των προστίμων ΚΟΚ.
Δεδομένων των δυσχερειών στην ανεύρεση στοιχείων κυρίως πριν από το 2018, αυτή η θέση επέτρεπε τη βεβαίωση παραβάσεων ακόμα και πολλά έτη μετά την τέλεσή τους, με τους πολίτες να λαμβάνουν γνώση ακόμα και είκοσι έτη αργότερα. Με τη νέα εγκύκλιο Α.Π.: 38445/11-07-2025, ως χρόνος έναρξης της τριετούς αποσβεστικής προθεσμίας ορίζεται η τέλεση της παράβασης ή ο χρόνος έκδοσης της έκθεσης βεβαίωσης παράβασης («κλήσης»), ακόμη κι αν αυτή δεν είχε όλα τα απαιτούμενα στοιχεία οφειλέτη (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση κ.λπ.). Αυτό σημαίνει ότι μία ταμειακή βεβαίωση που έγινε πέραν της τριετίας από την έκδοση της «κλήσης» θεωρείται μη νόμιμη.