Για έναν ΒΟΑΚ που σχεδιάστηκε για μας χωρίς εμάς με σοβαρότατα λάθη, τσιγκουνιές και τεχνικές ανορθογραφίες μίλησαν η αυτοδιοίκηση και οι επιστημονικοί και παραγωγικοί φορείς του τόπου μας, στη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής στο πλαίσιο της κύρωσης της σύμβασης της κατασκευής του ΒΟΑΚ στο τμήμα “Ηράκλειο-Χανιά”.
«Στην Κρήτη, τον ΒΟΑΚ τον λέμε και βόα» τόνισαν δήμαρχοι, σχολιάζοντας καυστικά ότι τα «καταπίνει όλα», ενώ έβαλαν στο τραπέζι και δύο κομβικά θέματα. Το ένα, είναι να συμπεριληφθεί και η Σητεία στο έργο της κατασκευής του ΒΟΑΚ και το δεύτερο είναι το ζήτημα των διοδίων που επίσης προκαλεί θύελλα αντιδράσεων σε όλο το νησί.
Οικονομικό ξεκαθάρισμα
Οικονομικό ξεκαθάρισμα σε σχέση με τα χρήματα που θα διαθέσει ο ανάδοχος του έργου και αυτά που θα διαθέσει το ελληνικό δημόσιο αλλά και τις εισπράξεις του παραχωρησιούχου, ζήτησε ο πρόεδρος του ΤΕΕ ΤΑΚ, Γ. Ταβερναράκης, ενώ ο πρόεδρος του ΤΕΕ ΤΔΚ, Β. Κοντεζάκης, αναφέρθηκε στα διόδια, στην απουσία των παραρτημάτων, και στα οικονομικά δεδομένα.
Ο πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Οικονομικού Επιμελητηρίου – Τμήμα Ανατολικής Κρήτης, Β. Γκλάκας, πρότεινε τη σύσταση επιτροπής παρακολούθησης και υλοποίησης του οικονομικού αντικειμένου του έργου, ενώ εξέφρασε την απαισιοδοξία του ότι μπορεί να αλλάξει κάτι στη σύμβαση, δεδομένου ότι η σύμβαση έχει ήδη υπογραφεί.
Ο κ. Γκλάκας πρότεινε την εκπόνηση οικονομοτεχνικής μελέτης για τα διόδια με βάση τα ιδιαίτερα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της Κρήτης και υπογράμμισε την ανάγκη στο προτεινόμενο σχέδιο να προστεθεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα διέλευσης ως εναλλακτική διαδρομή, «όπως γίνεται παντού».
Από το Οικονομικό Επιμελητήριο Δυτικής Κρήτης ο πρόεδρος, κ. Π. Πετσετάκης, σημείωσε ότι δεν υπάρχει οικονομοτεχνική μελέτη για την απόδοση του έργου και υπογράμμισε την ανάγκη τα διόδια να έχουν μια αναλογικότητα, η οποία δεν προκύπτει από τη σύμβαση.
Ο ίδιος πρότεινε πριν την επικύρωση της σύμβασης να προηγηθεί μια συνεργασία με τοπικούς οικονομολόγους και φορείς για να αποσαφηνιστούν όλα αυτά τα ζητήματα. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ηρακλείου, Βαγγέλης Καρκανάκης, ζήτησε την απαλλαγή των αστικών μετακινήσεων από διόδια, χωρίς εξαιρέσεις – με ρητή αναφορά στο χρόνο κατασκευής.
Επίσης, ζήτησε την εγκατάσταση του Εθνικού Συστήματος Αναλογικής Χρέωσης (ΕΣΧΗΔ) πριν από οποιαδήποτε επιβολή τελών, για δίκαιη κατανομή επιβάρυνσης, και ολοκληρωμένη κυκλοφοριακή μελέτη στους βασικούς κόμβους του Ηρακλείου. Ακόμα ζήτησε να υπάρξει πρόβλεψη για τις επιχειρηματικές και στρατηγικές περιοχές, όπως η ΒΙ.ΠΕ. Ηρακλείου, τα Λινοπεράματα και το νέο Αεροδρόμιο Καστελλίου.
«Τσιγκουνιά και ευτέλεια στον σχεδιασμό»
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΠΕΔ Κρήτης και δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργης Μαρινάκης, καυτηρίασε πολιτικά το γεγονός ότι, με την επίφαση «να μην χάνουμε χρόνο», ο ΒΟΑΚ «σχεδιάστηκε για εμάς, χωρίς εμάς». Όπως είπε, είναι πάρα πολύ σοβαρό αν και εξαιρετικά υποτιμημένο το γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία προετοιμασία με τις απαλλοτριώσεις, ενώ σχολίασε σκωπτικά ότι σε επίπεδο σχεδιασμού δρομολογήθηκε «ό,τι φθηνότερο, ευτελέστερο μπορούσε να σχεδιαστεί για το Ρέθυμνο» σε μια πόλη που αναπτύσσεται ταχύτατα πληθυσμιακά και τουριστικά.
Ο ίδιος ανέδειξε την απουσία υδραυλικών έργων παρά τις συνθήκες που ευνοούν τα πλημμυρικά φαινόμενα, την απουσία λωρίδων έκτακτης ανάγκης, αφού ακολουθήθηκε η παλιά χάραξη. Έγινε το πιο τσιγκούνικο στο σχεδιασμό του ΒΟΑΚ που κάποιοι τον λένε και βόα διότι «καταπίνει» τα πάντα.
Ο δήμαρχος Πλατανιά, Γ. Μαλανδράκης, σημείωσε ότι δεν μπορούν να πληρώνουν διόδια οι μόνιμοι κάτοικοι και οι εργαζόμενοι οι οποίοι θα πρέπει να τυγχάνουν απαλλαγής, ενώ χαρακτήρισε αδιανόητο να πληρώνουμε διόδια πριν γίνει ο δρόμος.
Ο δρόμος προς τη Σητεία είναι το χειρότερο τμήμα οδικού δικτύου που υπάρχει σε όλη την Ελλάδα, τόνισε ο δήμαρχος Σητείας, Γιώργος Ζερβάκης, ο οποίος περιέγραψε ότι ο αποκλεισμός της περιοχής από τον ΒΟΑΚ θα έχει ολέθριες συνέπειες στο μέλλον του τόπου δημογραφικά, και αναπτυξιακά. «Είναι δυνατόν να έχουμε μια Κρήτη δύο ταχυτήτων», τόνισε χαρακτηριστικά.
«Αληθεύει ότι θα μπουν διόδια σε δρόμους που δεν έχουν κατασκευαστεί; Θα πρωτοτυπήσουμε διεθνώς και θα γίνουμε για τους τουρίστες βιντεάκια στο tiktok, στο facebook και στο instagram για πληρωμή διοδίων σε ακατασκεύαστους δρόμους;», αυτό σχολίασε σκωπτικά ο πρόεδρος των Τουριστικών Πρακτόρων Κρήτης, Μιχάλης Βλατάκης.
Πρόσθεσε ακόμα ότι, εάν παραδοθεί ο δρόμος στον κατασκευαστή του ΒΟΑΚ, όπως έγινε με το τμήμα “Χερσόνησος-Άγιος Νικόλαος”, που πλέον χρειάζονται 2 ώρες για να περάσει κάποιος, στο τμήμα “Ηράκλειο-Χανιά” ο χρόνος διέλευσης θα πολλαπλασιαστεί, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι θα υπάρχει τεράστιο πλήγμα στον τουρισμό τα επόμενα 5-6 χρόνια.
Αντίστοιχα, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ιδιοκτητών Τουριστικών Λεωφορείων Κρήτης, Στράτος Μαγκουσάκης, υπογράμμισε ότι η Κρήτη δεν επαιτεί και απαιτεί ΒΟΑΚ από την Κίσσαμο ως τη Σητεία και πρόσθεσε ότι το Σύνταγμα της χώρας εξαιρεί τις νησιωτικές περιοχές από τα διόδια.
Υπογράμμισε ότι τα προσωρινά διόδια είναι παγκόσμια αρνητική πρωτοτυπία, και τόνισε ότι με την κατασκευή του ΒΟΑΚ, για τα τουριστικά λεωφορεία, το κέρδος του καυσίμου λόγω της ταχύτερης μετακίνησης θα εξανεμίζεται με τα διόδια.
Σ. ΑΡΝΑΟΥΤΑΚΗΣ:Έργο ισόρροπης ανάπτυξης και κοινωνικής δικαιοσύνης
«Το έργο του ΒΟΑΚ δεν μπορεί να είναι αποσπασματικό ή τμηματικό, αλλά οφείλει να καλύψει το σύνολο του νησιού, από την Κίσσαμο έως τη Σητεία, με όρους ισόρροπης ανάπτυξης και κοινωνικής δικαιοσύνης». Αυτό τόνισε μεταξύ άλλων ο περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, κατά την παρέμβασή του στη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής.
Ο περιφερειάρχης Κρήτης παραβρέθηκε στην Επιτροπή, στο πλαίσιο της συζήτησης, για την κύρωση της Σύμβασης Παραχώρησης του έργου του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), στο τμήμα “Χανιά–Ηράκλειο”. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά ο Σταύρος Αρναουτάκης: «δεν μπορεί η Κρήτη να παραμείνει διαιρεμένη και ο ΒΟΑΚ πρέπει να είναι ενιαίος και να καλύπτει όλο το νησί.
Για εμάς, ΒΟΑΚ σημαίνει από την Κίσσαμο έως τη Σητεία». Στο πλαίσιο αυτό ζήτησε την άμεση δρομολόγηση της μελέτης για την υλοποίηση του έργου μέχρι τη Σητεία και την υλοποίηση των ώριμων μελετών που υπάρχουν έως την Παχειά Άμμο.
Σε ό,τι αφορά τα κομβικά σημεία σύνδεσης του ΒΟΑΚ και την διόρθωση του σχεδιασμού στο μεγάλο τμήμα του ΒΟΑΚ από τα Χανιά έως το Ηράκλειο, ο περιφερειάρχης Κρήτης τόνισε πως πρέπει να υλοποιηθεί για τα Χανιά η απαραίτητη η σύνδεση του ΒΟΑΚ με το αεροδρόμιο και τη Σούδα.
Για το Ρέθυμνο, επισήμανε το σοβαρό πρόβλημα με τις υφιστάμενες μελέτες και ζήτησε να ληφθούν υπόψη οι ομόφωνες αποφάσεις των θεσμικών οργάνων, ενώ υπογράμμισε πως για το Δήμο Μαλεβιζίου υπάρχει ανάγκη για βελτίωση της πρόσβασης και λύση στα κυκλοφοριακά προβλήματα.
Για το Ηράκλειο τόνισε την ανάγκη για αναβάθμιση της πρόσβασης σε κατοικημένες περιοχές με έντονη κυκλοφορία. Ζήτησε την άμεση ενεργοποίηση του τούνελ στην περιοχή του Κακού Όρους, όπως είχε ομόφωνα προτείνει το Περιφερειακό Συμβούλιο, έργο κρίσιμο για το περιβάλλον και την αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας.
Για τα διόδια, ο περιφερειάρχης εξέφρασε την αντίθεσή του στην εφαρμογή διοδίων για τις καθημερινές μετακινήσεις των πολιτών, χωρίς εναλλακτικές διαδρομές και ζήτησε απαλλαγή ή σημαντικές εκπτώσεις για τους μόνιμους κατοίκους στις πόλεις. Κλείνοντας την παρέμβασή του, ο περιφερειάρχης υπογράμμισε την ενότητα όλων των θεσμικών εκπροσώπων της Κρήτης, ανεξαρτήτως πολιτικής προέλευσης, στη διεκδίκηση του μεγάλου αναπτυξιακού έργου του ΒΟΑΚ.
«Η Περιφέρεια Κρήτης βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της διεκδίκησης. Είμαστε όλοι μαζί, περιφερειακοί σύμβουλοι, δήμαρχοι, βουλευτές όλων των κομμάτων, ενωμένοι, για να γίνει πράξη το μεγαλύτερο αναπτυξιακό έργο της Κρήτης, για εμάς και τα παιδιά μας», υπογράμμισε ο Σταύρος Αρναουτάκης.
Α. Καλοκαιρινός: Ζήτησε πραγματική νότια παράκαμψη και σύνδεση με το Αεροδρόμιο Καστελλίου
Διπλή πολιτική δέσμευση για πραγματική νότια παράκαμψη και εναλλακτική οδική σύνδεση Ηρακλείου – Αεροδρομίου Καστελλίου, ζήτησε ο δήμαρχος Ηρακλείου, Α. Καλοκαιρινός, από την Κυβέρνηση, στο πλαίσιο των εργασιών της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, όπου επεσήμανε την ανάγκη μη επιβολής διοδίων και μάλιστα από τον κόμβο του υφιστάμενου αεροδρομίου και επέκταση του ΒΟΑΚ στην ανατολική Κρήτη.
Ο ίδιος έθεσε ζήτημα συνολικής κυκλοφοριακής μελέτης για την πόλη και άφησε ανοιχτή την μερική υπογειοποίηση στα όρια του αστικού ιστού. Στην τοποθέτησή του, ο δήμαρχος Ηρακλείου εξέφρασε την επιφύλαξή του για το έργο, τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι «ως δήμαρχος Ηρακλείου, της μεγαλύτερης και κεντρικότερης πόλης της Κρήτης, θα έπρεπε σήμερα, προσκεκλημένος στη Βουλή των Ελλήνων στη συζήτηση για τη σύμβαση παραχώρησης που προβλέπει την αναβάθμιση του μεγαλύτερου μήκους του ΒΟΑΚ σε αυτοκινητόδρομο, να είμαι ευτυχής. Δυστυχώς, διατηρώ σοβαρές επιφυλάξεις».
Ο Αλέξης Καλοκαιρινός τόνισε ότι ο ΒΟΑΚ διέρχεται από τον αστικό ιστό του Ηρακλείου, διχοτομεί την πόλη σε ένα μήκος επτά χιλιομέτρων και σήμερα δεν υπάρχει καμιά «παράκαμψη Ηρακλείου», ούτε και πρόκειται να υπάρξει όπως δημοπρατήθηκε το έργο, επισημαίνοντας: «Την μεγαλύτερη παραχώρηση καλείται να κάνει το Ηράκλειο. Άνευ ανταλλάγματος;
Το αντάλλαγμα για το άμεσο μέλλον θα είναι η κατά το δυνατόν θεραπεία, όπως θα δείξουμε παρακάτω. Ωστόσο, ο Δήμος Ηρακλείου, δεν παραιτείται από το αίτημα της πραγματικής νότιας παράκαμψης της πόλης σε εύλογο χρόνο και ζητούμε μια πολιτική δέσμευση για την άμεση έναρξη των σχετικών μελετών».
Ο δήμαρχος Ηρακλείου παρουσίασε μια προς μια όλες τις αναγκαίες παρεμβάσεις της «παράκαμψης Ηρακλείου», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο και της μερικής υπογειοποίησης τμημάτων του ΒΟΑΚ στα όρια του αστικού ιστού. Επεσήμανε την ανάγκη να αναβαθμιστεί η κυκλοφοριακή λειτουργία του συστήματος αυτοκινητόδρομος – τοπικό οδικό δίκτυο – πόλη – λιμάνι, ώστε να αποφευχθούν χαοτικές καταστάσεις σε ώρες αιχμής και σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, λέγοντας ότι «πρόκειται για θέματα ζωτικής σημασίας για το μέλλον του Ηρακλείου και την καθημερινότητα των πολιτών και των επισκεπτών του, από τα οποία δεν δικαιούμαστε να αποστούμε ούτε κατ’ ελάχιστον».
Επίσης, επεσήμανε την ανάγκη μη επιβολής διοδίων για τις αστικές μετακινήσεις στην περιοχή που θα συμπεριλαμβάνει και τον κόμβο του υφιστάμενου Αεροδρομίου «Νίκος Καζαντζάκης», ζήτησε επιτακτικά πολιτική δέσμευση και για εναλλακτική οδική σύνδεση του Ηρακλείου με το νέο Αεροδρόμιο στο Καστέλλι, καθώς και την επέκταση του ΒΟΑΚ στην ανατολική Κρήτη.
Ζ. Δοξαστάκης: Απαλλαγή των Κρητικών από τα διόδια
«Οι Κρητικοί δικαιούνται απαλλαγή από τα διόδια», ξεκαθάρισε στην ομιλία του ο δήμαρχος Χερσονήσου, Ζαχαρίας Δοξαστάκης, τεκμηριώνοντας ότι σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες οι πολίτες δεν πληρώνουν διόδια. Η Γερμανία έχει διόδια μόνο για τα φορτηγά.
Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ματέους Μοραβιέτσκι, πρόσφατα δήλωσε: «Χτίζουμε αυτοκινητόδρομους κυρίως για να εξυπηρετούμε τους ανθρώπους, όχι για να είμαστε εισπρακτική μηχανή». Όπως είπε, «οι κάτοικοι της Κρήτης δικαιούνται την απαλλαγή από τα διόδια, λόγω των ειδικών χαρακτηριστικών, ελλείψεων υποδομών σε βασικά έργα υποδομής, αλλά και λόγω της συνεισφοράς της Κρήτης στην εθνική οικονομία.
Οι υποχρεώσεις του κράτους για το έργο αυτό να καλυφθούν είτε με τη ρήτρα διαθεσιμότητας είτε με τη συνεισφορά άλλων έργων παραχώρησης που έχουν θετικό ισοζύγιο (Εγνατία, Αττική Οδός). Παράλληλα επικαλέστηκε στο άρθρο 21 παρ. 6 του ν. 2539/1997 «Σχέδιο Ι. Καποδίστριας», στο οποίο υπάρχει ρητή πρόβλεψη απαλλαγής από τα διόδια των μόνιμων κατοίκων νησιωτικών περιοχών και η προστασία της νησιωτικότητας επιβάλλεται και από το Σύνταγμα της Ελλάδος.
Το άρθρο 101 παρ. 4 του Συντάγματος σημειώνει πως «ο κοινός νομοθέτης και η διοίκηση, όταν δρουν κανονιστικά, υποχρεούνται να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες των ορεινών και νησιωτικών περιοχών, μεριμνώντας για την ανάπτυξή τους».
Σύμφωνα με τον κ. Δοξαστάκη, ο χρήστης που διανύει ολόκληρη τη ζώνη χρέωσης δεν αδικείται. Το πρόβλημα αφορά στους χρήστες που διανύουν μικρότερη απόσταση από τη ζώνη χρέωσης. Αφορά στους πολίτες που διαμένουν πλησίον των ΜΣΔ. Επιβάλλεται η χορήγηση καρτών ελεύθερης διέλευσης ή αναστολή προσωρινής διέλευσης. Η πρόβλεψη από το ν/σ για εγκατάσταση και λειτουργία προσωρινών ΜΣΔ κατά τη διάρκεια κατασκευής του έργου κρίνεται υπερβολική».
Ο δήμαρχος Χερσονήσου τόνισε ότι «τα διόδια ξεκινούν από 0,053 € ανά χλμ, αλλά δεν είναι σταθερό ποσό. Αναπροσαρμόζονται με βάση τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή που καταγράφει η ΕΛΣΤΑΤ. Επιπλέον με την οδηγία 2022/362 της Ε.Ε. τίθενται και άλλοι παράμετροι οι οποίοι προσαυξάνουν τα διόδια, όπως οι εκπομπές CO2, η μόλυνση του αέρα και η ηχορύπανση.
Να συμπεριληφθούν στα οχήματα που δεν πληρώνουν διόδια και τα οχήματα των Δήμων: Ι.Χ., απορριμματοφόρα οχήματα, οχήματα καθαριότητας (σάρωθρα, ηλεκτρικά αμαξίδια και οχήματα καθαρισμού οδικού δικτύου, των οποίων η αρμοδιότητα έχει μεταφερθεί με νόμο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, υδροφόρες Πολιτικής Προστασίας κ.ά. Σε περίπτωση που οι εργασίες καθαριότητας έχουν ανατεθεί από το Δήμο σε ανάδοχο, τότε να απαλλάσσονται και τα οχήματα που χρησιμοποιεί ο εργολάβος για τον τομέα της καθαριότητας».
Ο δήμαρχος έθεσε μια σειρά από κομβικά ζητήματα σε σχέση με τη συντήρηση του υφιστάμενου ΒΟΑΚ στον ενδιάμεσο χρόνο, μέχρι την παράδοση του έργου, ζητώντας απαντήσεις για το ποιος φορέας αναλαμβάνει την ευθύνη (Περιφέρεια, Δήμος, ΟΑΚ ΑΕ, κτλ.) και με ποια πίστωση.
Μ. Μποκέας: Ζήτησε απαλλαγή των δημοτών του από τα διόδια
Την απαλλαγή των δημοτών του Μαλεβιζίου από την καταβολή διοδίων κατά την κυκλοφορία τους στον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), εντός των ορίων του Δήμου και του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Ηρακλείου – Γαζίου, ζήτησε ο δήμαρχος Μαλεβιζίου, Μενέλαος Μποκέας, στο πλαίσιο της τοποθέτησής του στη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, για την κύρωση της σύμβασης παραχώρησης του τμήματος Χανιά – Ηράκλειο του ΒΟΑΚ.
Ο δήμαρχος υπογράμμισε με έμφαση ότι «ο Δήμος Μαλεβιζίου έχει σηκώσει και εξακολουθεί να σηκώνει δυσανάλογα βάρη, φιλοξενώντας επί δεκαετίες οχλούσες εγκαταστάσεις στην περιοχή των Λινοπεραμάτων – το εργοστάσιο της ΔΕΗ, τον μεγαλύτερο ΧΥΤΑ της Κρήτης και το κομβικό έργο της Μεγάλης Ενεργειακής Διασύνδεσης. Αυτό που ζητάμε είναι σεβασμός και δικαιοσύνη».
Στην έναρξη της τοποθέτησής του, ο Μενέλαος Μποκέας ξεκαθάρισε ότι ο νέος ΒΟΑΚ είναι ένα εμβληματικό έργο, που η Κρήτη έχει απόλυτη ανάγκη. Ωστόσο, σημείωσε ότι «τα ευεργετικά του αποτελέσματα, όπως προβλέπονται σήμερα, δεν αφορούν το Μαλεβίζι» και υπενθύμισε πως ο Δήμος έχει προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας, διεκδικώντας τροποποιήσεις στα κρίσιμα σημεία της μελέτης.
Ο δήμαρχος Μαλεβιζίου, κατά την τοποθέτησή του, υποστήριξε πως ο νέος ΒΟΑΚ θα πρέπει να απελευθερώσει τον Πολεοδομικό Σχεδιασμό του Δήμου και όχι να τον συρρικνώσει, επιτρέποντας την απρόσκοπτη κίνηση οχημάτων και πεζών από το βόρειο προς το νότιο τμήμα της πόλης του Γαζίου.
Ολοκληρώνοντας την παρέμβασή του, ο Μενέλαος Μποκέας εξήρε τη συνεργασία με τον υφυπουργό Υποδομών, Νίκο Ταχιάο, επισημαίνοντας ότι η προσφυγή στο ΣτΕ θα αποσυρθεί μόνο εφόσον υιοθετηθούν τα αιτήματα του Δήμου Μαλεβιζίου, που σχετίζονται άμεσα με τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ασφάλεια των κατοίκων.