Τέσσερα χρόνια συμπληρώνονται από τον φονικό σεισμό της 27ης Σεπτεμβρίου 2021 που στοίχισε τη ζωή στον Ιάκωβο Τσαγκαράκη και σημάδεψε ανεξίτηλα το Δήμο Μινώα Πεδιάδας. Σε λίγα μόλις δευτερόλεπτα άλλαξε η ζωή χιλιάδων ανθρώπων, κατέρρευσαν σπίτια, επιχειρήσεις και υποδομές, ενώ εκατοντάδες οικογένειες «ξεριζώθηκαν» από τις εστίες και την καθημερινότητά τους.
Ο σεισμός που έπληξε το Δήμο Μινώα Πεδιάδας, έχει αφήσει τέσσερα χρόνια μετά, «πληγές» που δεν έχουν κλείσει καθώς η ανάκαμψη της περιοχής παραμένει ένας αργός και επίπονος αγώνας.
Ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει για πολλούς κατοίκους της περιοχής. Εκατόν εξήντα οικογένειες εξακολουθούν να ζουν στους οικισμούς προσωρινής διαβίωσης, και χιλιάδες παραμένουν σε ακατάλληλα για κατοίκηση, κίτρινα με τον κίνδυνο ατυχημάτων να είναι καθημερινός. Χωριά που άλλοτε έσφυζαν από ζωή θυμίζουν πια τοπία εγκατάλειψης ενώ οι πολίτες βιώνουν καθημερινά την αγωνία, την αβεβαιότητα και την αδικία, βλέποντας την επιστροφή στην κανονικότητα να καθυστερεί αδικαιολόγητα.
Με αφορμή αυτή τη θλιβερή επέτειο, ο Δήμαρχος Μινώα Πεδιάδας Βασίλης Κεγκέρογλου, τονίζει πως παρότι έχουν γίνει κάποια βήματα, αυτά δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες των σεισμόπληκτων και εξέφρασε την έντονη αγανάκτησή του για τους αργούς ρυθμούς αποκατάστασης. «Παρά τις υποσχέσεις, η πρόοδος στην ανοικοδόμηση είναι απογοητευτικά μικρή, με χιλιάδες φάκελους επισκευών να λιμνάζουν στις αρμόδιες υπηρεσίες. Είναι ενδεικτικό ότι από τις 3.300 αιτήσεις που κατατέθηκαν για επισκευές κίτρινων κτιρίων έχει εκδοθεί άδεια για 350! Αν διατηρηθεί αυτός ο ρυθμός, (150 άδειες τον χρόνο), , τότε θα χρειαστούν 20 χρόνια ακόμη. Πέραν όμως από τα ιδιωτικά κτίρια ο Δήμος έχει εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανασυγκρότησης των δημόσιων υποδομών, των δημοτικών κτιρίων και κυρίως της σχολικής στέγης. Για το Γυμνάσιο Αρκαλοχωρίου αναμένεται η παρουσίαση της μελέτης για το νέο κτίριο προκειμένου να γίνουν παρατηρήσεις ενώ για το 1ο Δημοτικό Σχολείο Αρκαλοχωρίου, αγοράστηκε το οικόπεδο και ανατέθηκε η μελέτη μέσω του Αναπτυξιακού Οργανισμού «Δαίδαλος Α.Ε.». Τέλος, σε ό,τι αφορά το Δημοτικό Σχολείο Θραψανού, ολοκληρώθηκε η προετοιμασία για την διακήρυξη του έργου αποκατάστασης και αναμένεται να αναδειχθεί ο ανάδοχος εντός του 2025. Οι κατεδαφίσεις επίσης είναι ένα μεγάλο «αγκάθι» και μεγάλο στοίχημα για το Δήμο μας καθώς συνδέεται με την αποκατάσταση και οικιστική ανοικοδόμηση των περιοχών που επλήγησαν από το σεισμό και όπως μας ανακοίνωσαν από το Υπουργείο Εσωτερικών και Κλιματικής Κρίσης θα χρηματοδοτηθεί ο Δήμος με 1 εκατομμύριο ευρώ προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία κατεδάφισης κόκκινων κτιρίων. Αυτό απαιτεί μεγαλύτερη προσπάθεια και γρήγορες αποφάσεις ώστε να επισπευσθούν οι διαδικασίες σε όλα τα επίπεδα. Είμαστε υπέρ των fast-track διαδικασιών και απαιτούμε από την Πολιτεία να αναλάβει τις ευθύνες της, επιταχύνοντας τους ρυθμούς αποκατάστασης, ώστε η περιοχή μας να ξανασταθεί στα πόδια της και οι κάτοικοι να επιστρέψουν με ασφάλεια και αξιοπρέπεια στα σπίτια τους. Δε γίνεται να χαθεί άλλος πολύτιμος χρόνος! Εμείς ως Δημοτική Αρχή θα συνεχίζουμε με κάθε τρόπο και μέσο να διεκδικούμε λύσεις για την πλήρη αποκατάσταση της περιοχής.
Επιπλέον, σύμφωνα με την ενημέρωση από τον Υφυπουργό κ. Κατσαφάδο, προωθείται μέσα στον Οκτώβριο η ρύθμιση για την εφάπαξ αποζημίωση των κίτρινων κτιρίων που δεν έχουν ζημία στον φέροντα οργανισμό.
Συγκεκριμένα, «όσα σεισμόπληκτα κτίρια έχουν χαρακτηριστεί κίτρινα και δεν έχουν ζημιές στον φέροντα οργανισμό, σύμφωνα με την επιτροπή αυτοψίας αλλά και βεβαίωση του ιδιώτη μηχανικού, μπορούν εφόσον θα αποζημιωθούν -με άμεσες διαδικασίες, βάσει των τετραγωνικών μέτρων- με ποσό που θα κυμαίνεται από 100-150 ευρώ, ανά τετραγωνικό μέτρο. Απαραίτητη προϋπόθεση να έχει κατατεθεί φάκελος εμπρόθεσμα.
Επίσης ο προϋπολογισμός για την αποκατάσταση των κτιρίων θα αυξηθεί κατά 10% επί των ισχυόντων, αφού οι άδειες που επίσης θα εκδοθούν από τώρα και στο εξής, θα ενταχθούν στην νησιωτικότητα, γεγονός που δίνει την δυνατότητα για την προσαύξηση.
Τέλος θετική είναι η εξέλιξη της τοποθέτησης νόμιμου προϊσταμένου στο ΤΑΕΦΚ Ηρακλείου, αλλά εκτιμούμε ότι δεν πρόκειται να αλλάξει και πολύ η κατάσταση αν δεν υπάρξει σοβαρή συνεχόμενη και άμεση εφαρμογή τη fast truck διαδικασίας για τα κίτρινα. Σε κάθε περίπτωση, ο Δήμος σε συνεργασία με το Σύλλογο «Ελπίδα» και τους τοπικούς φορείς θα συνεχίσει να διεκδικεί όσα δικαιούται και είναι αναγκαία για την ανασυγκρότηση της περιοχής και την ”επαναφορά” στην περιβόητη κανονικότητα».
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι πραγματοποιήθηκε συνάντηση του Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρου Αρναουτάκη με το Δήμαρχο Μινώα Πεδιάδας Βασίλη Κεγκέρογλου, παρουσία των μελών του Συλλόγου Σεισμοπλήκτων “Ελπίδα” Κώστα Γκαντάτσιου, Στέλιου Κανάκη και Μαρίας Βιολάκη, κατά την οποία ο Περιφερειάρχης ενημερώθηκε εκτενώς για την κατάσταση στο σεισμόπληκτο Δήμο δηλώνοντας χαρακτηριστικά:
«Ως Περιφέρεια Κρήτης, με ομόφωνη απόφαση του Περιφερειακού μας Συμβουλίου, επισημαίνουμε σταθερά στα αρμόδια Υπουργεία την ανάγκη για ένα ειδικό αναπτυξιακό σχέδιο για τις πληγείσες περιοχές από τον σεισμό. Διεκδικούμε αυτό το σχέδιο να χρηματοδοτηθεί από νέους, πρόσθετους πόρους και όχι από αναδιανομή των υφιστάμενων. Σε αυτό το πλαίσιο, συνεργαζόμαστε στενά με τους Δήμους, όπως και στη σημερινή μας συνάντηση με το Δήμαρχο Μινώα Πεδιάδας και το Προεδρείο του Συλλόγου “Ελπίδα”, για τον συντονισμό των κοινών μας δράσεων και διεκδικήσεων».
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος του Συλλόγου σεισμόπληκτων “ΕΛΠΙΔΑ” Κώστας Γκαντάτσιος ανέφερε: «Για μόλις το 10% από τις 3.300 αιτήσεις έχει εκδοθεί άδεια για επισκευή ή αποπεράτωση και κανένα σπίτι μέχρι σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί με τη διαδικασία της αρωγής Τριαντόπουλου. Οι λιγότεροι από 25 υπάλληλοι με 9 οκταμηνίτες προσπαθούν να φέρουν εις πέρας το εγχείρημα, ενώ 300 και πλέον σπίτια «στέκουν» επικίνδυνα πάνω από τα κεφάλια των παιδιών μας. Οι υποσχέσεις ξεθώριασαν, η υπομονή εξαντλήθηκε. Ακόμη να επιβληθεί στις τράπεζες το 20% του άτοκου δανείου, ακόμη να έρθει η πολλάκις εξαγγελθείσα απλοποίηση των διαδικασιών για 4.000 σπίτια, ακόμη να αναπροσαρμοστεί το τιμολόγιο επισκευών σε πραγματικές τιμές αγοράς. Δεν μπορεί να υπάρξει άλλη καθυστέρηση. Οι πολίτες δεν είναι αριθμοί. Αυτό που συμβαίνει είναι πλήγμα για την αξιοπρέπεια και την ασφάλεια τους».