Το παράδοξο της κρητικής γαστρονομίας: Τοπική κουζίνα χωρίς τοπικά κρασιά

«Η Κρήτη,υπογραμμίζει, έχει κατακτήσει εδώ και χρόνια τη φήμη ενός γαστρονομικού προορισμού με παγκόσμια απήχηση. Οι επισκέπτες αναζητούν την αυθεντική κρητική εμπειρία, η οποία ξεκινά από το ελαιόλαδο, τα παραδοσιακά τυριά, τα βότανα, τις συνταγές που μεταδίδονται από γενιά σε γενιά.

Όμως, μέσα σε αυτή την εικόνα αυθεντικότητας, υπάρχει μια εκκωφαντική απουσία, το κρητικό κρασί.

Δυστυχώς, σχεδόν σε όλα τα εστιατόρια του νησιού (και στα ξενοδοχεία) και ακόμη περισσότερο σε εκείνα που βρίσκονται σε οινοπαραγωγικές περιοχές όπως στις Αρχάνες, στα Πεζά, στην Μεσαρά, κλπ, σπάνια θα συναντήσει κανείς κρασιά τοπικών οινοποιών στον κατάλογο.

xr:d:DAFtynZVM3E:75,j:1029475208341932566,t:23091215

Αντίθετα οι κατάλογοι γεμίζουν με «γνωστές» ετικέτες εκτός Κρήτης ή ακόμη και φθηνά εισαγόμενα κρασιά ή χύμα «δικής μας» παραγωγής, συχνά άσχετα με τη γαστρονομική ταυτότητα του τόπου.
Αυτό το παράδοξο δεν αφορά μόνο την απώλεια μιας εμπορικής ευκαιρίας για τους τοπικούς παραγωγούς, αλλά και ένα βαθύτερο πολιτιστικό έλλειμμα, δηλαδή να στερούμε από τον επισκέπτη τη δυνατότητα να ζήσει το ολοκληρωμένο «πακέτο» της κρητικής φιλοξενίας. Το φαγητό και το κρασί είναι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος· δεν γίνεται να μιλάμε για «τοπική κουζίνα» και να παρακάμπτουμε το κρασί που γεννιέται δίπλα στο αμπέλι.»

Γιώργος Πελεκανάκης

Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι « η Κρήτη που κατέχει μερίδιο στη διεθνή τουριστική αγορά ως «νησί της αυθεντικότητας», κινδυνεύει να χάσει το πιο ισχυρό της όπλο, ήτοι τη σύνδεση γαστρονομίας και τοπικής παραγωγής.» Και καταλήγει: Η λύση δεν είναι περίπλοκη. Χρειάζεται συντονισμός ανάμεσα σε εστιάτορες, ξενοδοχεία, οινοποιούς και τοπικές αρχές με οργάνωση εκπαιδευτικών σεμιναρίων για το προσωπικό, προγράμματα προβολής τοπικών κρασιών, κινήσεις ενίσχυσης των οινοτουριστικών διαδρομών.

Γιατί, αν δεν μπορούμε να στηρίξουμε εμείς οι ίδιοι το κρασί του τόπου μας, πώς περιμένουμε να το αναγνωρίσει και να το αγαπήσει ο ξένος επισκέπτης;

Η «τρελή» ζήτηση του wine tasting

Τα τελευταία χρόνια η Κρήτη έχει αποκτήσει την εικόνα μιας δυναμικής περιοχής παραγωγής κρασιών ποιότητας, με την μοναδικότητα των ποικιλιών σταφυλιού που καλλιεργεί.

Αυτό αποτυπώνεται στην «τρελή» ζήτηση που έχουν, ειδικά το φθινόπωρο, οι εκδρομές «wine tasting», δηλαδή δοκιμής κρασιού, από τους τουρίστες.
«Η οινογνωσία έχει πραγματικά τεράστια ζήτηση», έχει επισημάνει μιλώντας στην «Π» η πρώην πρόεδρος Ξεναγών Κρήτης-Σαντορίνης Μαριλένα Μαμαλάκη.
Όπως σημειώνει η ξεναγός, οργανώνονται καθημερινά πάρα πολλές ιδιωτικές εκδρομές σε οινοποιεία που περιλαμβάνουν την παραλαβή των πελατών από τα ξενοδοχεία και την μεταφορά τους με βαν και οδηγό στον χώρο όπου θα ξεναγηθούν, θα ενημερωθούν για τον κρητικό αμπελώνα, θα δοκιμάσουν κρασιά και θα τα συνοδεύσουν συχνά με πλήρες μενού που έχουν επίκεντρο την τοπική κουζίνα.

Μαριλένα Μαμαλάκη

«Για παράδειγμα θα δοκιμάσουν 7 διαφορετικά κρασιά και θα φάνε σαλάτες, ντόπια τυριά, όσπρια, ντολμαδάκια, κρέας».

Ο τιμοκατάλογος αυτών των πακέτων διαφέρει ανάλογα με την περιοχή από όπου παραλαμβάνει ο οδηγός τον τουρίστα, με το πόσα άτομα θα συμμετέχουν, αν θα συνδυαστεί με επίσκεψη σε αρχαιολογικό χώρο όπως είναι η Κνωσός, αν θα συνοδεύονται από ξεναγό κ.ά.

Οινικός προορισμός υψηλής προστιθέμενης αξίας

Είναι σαφές, όπως αναφέρει το Wines of Cete, ότι η Κρήτη έχει ξεφύγει οριστικά από την εικόνα της περιοχής μαζικής παραγωγής κρασιού που εν πολλοίς την αδικούσε και κινείται προς την κατεύθυνση ενός οινικού προορισμού, υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Νέες ποικιλίες δοκιµάζονται, νέα αρώματα και γεύσεις αναδεικνύονται, προσφέροντας στον καταναλωτή εκλεκτά κρασιά που μπορούν να ικανοποιήσουν όλα τα γούστα και όλες τις απαιτήσεις.

Οι ξένοι επισκέπτες μαθαίνουν ή το γνωρίζουν ήδη, ότι η Κρήτη φιλοξενεί τον πιο ιστορικό αμπελώνα της Ευρώπης, αν όχι όλου του κόσμου. Και ότι παρουσία του και η ενεργός συμμετοχή του στην παραγωγική και κοινωνική ζωή του νησιού είναι συνεχής από τα πρώιμα μινωικά χρόνια έως σήμερα. Ενημερώνονται για τις τοπικές ποικιλίες και τις δοκιμάζουν με μεγάλο ενδιαφέρον.

Οι ποικιλίες του νησιού

Ποιες είναι αυτές:

Βηλάνα

Η κατ’ εξοχήν λευκή κρητική ποικιλία, με ιδιαίτερα αρωματικό χαρακτήρα και καλή οξύτητα. Αναζητήστε την και «περασμένη» από βαρέλι.

Βιδιανό

Η κρητική ποικιλία που θα συζητηθεί στο άμεσο μέλλον. Πολλοί τη χαρακτηρίζουν ως το Chardonnay της Κρήτης. Έχει δώσει εξαιρετικά αποτελέσματα σε λευκά μονοποικιλιακά κρασιά, αλλά και ως συνδυασμός με άλλες τοπικές ποικιλίες, όπως Πλυτό, Θραψαθήρι και Βηλάνα.

Πλυτό

Ποικιλία εξαιρετικά ισορροπημένη και αυτοδύναμη. Τη διακρίνει μέτρια ισορροπημένη οξύτητα και λεπτά, φρουτώδη αρώματα. ΔΑΦΝΙ Πήρε το όνομά του από τη συγγένεια των αρωμάτων του με το φυτό της δάφνης. Είναι συγγενική ποικιλία με το Μοσχοφίλερο. Αν και λευκό κρασί, επιδέχεται παλαίωση με εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Θραψαθήρι

Σπάνια ποικιλία, καλλιεργείται σε λίγα στρέμματα και έχει βασικά της χαρακτηριστικά τα ιδιαίτερα αρώματα, την καλή οξύτητα και τη σταθερότητα στο χρώμα.

Κοτσιφάλι

Σε συνδυασμό με το Μανδηλάρι αποτελεί την πρώτη ύλη για τα ερυθρά κρητικά κρασιά. Το Κοτσιφάλι έχει χαρακτηριστικό αρωματικό δυναμικό και ισχυρό αλκοολικό τίτλο. Συνδυάζεται με το Μανδηλάρι λόγω της έλλειψής του σε τανίνες και χρωστικές ουσίες, τις οποίες διαθέτει απλόχερα το Μανδηλάρι.

Μανδηλάρι

Και όχι Μανδηλαριά, όπως την ονομάζουν στην υπόλοιπη Ελλάδα, ο «βαφειάς» για τους ντόπιους. Η ποικιλία που χαρίζει βαθύ κόκκινο χρώμα στο κρασί, προσδίδει όγκο στο σώμα του, αλλά θέλει ιδιαίτερη καλλιεργητική προσπάθεια για να φτάσει τα απαραίτητα σάκχαρα και άρα την επιθυμητή αλκοόλη.