Η ιστορία και οι ιστορικές γνώσεις με το ερώτημα «Αξίζει να μαθαίνουμε για αυτούς τους νεκρούς. Αξίζει να γνωρίζουμε τι έκαναν, πώς σκέφτονταν, πώς ζούσαν» ήταν το θέμα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας χθες, στο οποίο εξετάστηκαν οι υποψήφιοι των Γενικών Λυκείων.
Στη Λογοτεχνία «έπεσαν» τρία πεζά κείμενα: του Ραϋμόνδου Αλβανού (Ο ελληνικός εμφύλιος. Μνήμες σε πόλεμο και σύγχρονες πολιτικές ταυτότητες), απόσπασμα από ομιλία της Κικής Δημουλά (από το βιβλίο Εκλήθην ομιλήτρια) και του Θανάση Βαλτινού (Επείγουσα ανάγκη ελέου. Διηγήματα).
Στην Κρήτη, σύμφωνα με τις διευθύνσεις εκπαίδευσης, δεν υπήρξε κάποιο πρόβλημα, τα θέματα δόθηκαν στις επιτροπές στις 8.32 το πρωί.
Σε επίπεδο Ηρακλείου, συνολικά 2111 μαθητές εξετάστηκαν γραπτά ενώ απείχαν 235 υποψήφιοι από όσους είχαν δηλώσει ότι θα λάβουν μέρος στις εξετάσεις. Όσο αφορά σε όσους εξετάζονταν προφορικά, 57 ήταν οι παρόντες στο ένα εξεταστικό κέντρο και 14 οι απόντες και στο δεύτερο εξεταστικό κέντρο ήταν 60 παρόντες και έντεκα απόντες.
Στο Ρέθυμνο, η αποχή έφτασε το 8,68 και στα Χανιά το 9%.
Σήμερα, εξεταζόμενο μάθημα για τους υποψηφίους των ΕΠΑΛ είναι τα Μαθηματικά (Άλγεβρα), ενώ επόμενη εξέταση για τους υποψηφίους των ΓΕΛ είναι την ερχόμενη Δευτέρα, 6 Ιουνίου, με Αρχαία Ελληνικά, Μαθηματικά και Βιολογία.
Χωρίς εκπλήξεις και ενδιαφέροντα τα θέματα
Ο υπεύθυνος τμήματος Ανθρωπιστικών Σπουδών του φροντιστηρίου «Ιδιαίτερον», κ. Αντώνης Φοδελιανάκης PhD c., MEd, αναφέρει πως η εξέταση της Νεοελληνικής Γλώσσας αποτέλεσε μια ευχάριστη έκπληξη για την εκπαιδευτική κοινότητα. Το ίδιο το θέμα, όπως και τα κείμενα που δόθηκαν προς εξέταση, συνιστούν μία προσπάθεια της επιτροπής να αναδείξει την αξία της ιστορικής μνήμης συνδυάζοντας τον λόγο και την έκφραση της εποχής μας.
Συγκεκριμένα, το απόσπασμα του Ραϋμόνδου Αλβανού, από το βιβλίο του «Ο Ελληνικός Εμφύλιος» που πραγματεύεται θέματα της σύγχρονης ιστορίας, προσεγγίζει, με μία ψύχραιμη ματιά, την αξία της ιστορικής μνήμης. Με λόγο και περιεχόμενο που αφορά τη νέα γενιά γίνεται πιο εύκολα αντιληπτός, ενώ ταυτόχρονα δίδεται η ουσιώδης διάσταση της αξίας του παρελθόντος στο σήμερα. Το επόμενο απόσπασμα, από ομιλία της Κικής Δημουλά, δίνει με μία πιο λογοτεχνίζουσα ματιά την αξία της σημασίας της επετείου, ζήτημα πάντως που αποτελεί αμφιλεγόμενο θέμα λόγω της σύνδεσης του στο παρελθόν με… «πατριωτικές» αναζητήσεις. Τέλος, το τρίτο απόσπασμα, «Οικογενειακή Ιστορία» του αγαπημένου στο φροντιστήριο «Ιδιαίτερον» Θανάση Βαλτινού, συμπλήρωσε την προσπάθεια προσπέλασης της μνήμης σε ένα πιο στενό πλαίσιο, σε αυτό της οικογενειακής ιστορίας.
Τα ερωτήματα που τέθηκαν ήταν βατά και αναμενόμενα. Η πύκνωση λόγου (Α1), όπως και η άσκηση Σωστού-Λάθους (Β1) δεν έκρυβαν καμία δυσάρεστη έκπληξη (α. Λάθος, β. Λάθος, γ,δ και ε: Σωστό). Το Β2α αναφερόταν στον επικοινωνιακό ρόλο που διαδραμάτισε ο τίτλος (εύστοχος, ευσύνοπτος, προκαλεί ενδιαφέρον, ανοίγει έναν άτυπο διάλογο με τον αναγνώστη), ενώ το Β2β με χρήση του ευθέος λόγου στην 1η παράγραφο, ως στοιχείο συνοχής, αληθοφάνειας, εμπειρίας και «σύλληψης της εύνοιας», επιτυγχάνει τη δημιουργία της αίσθησης ενός άτυπου διαλόγου, προφορικότητας και ζωντάνιας.
Το Β3 ζητούσε τρεις γλωσσικές επιλογές με τις οποίες η Δημουλά ευαισθητοποιεί τον αναγνώστη. Μπορούσε ο μαθητής να αναφέρει την επανάληψη (γενέθλια γενέθλια γενέθλια), το ασύνδετο σχήμα, το α΄ και β΄ ενικό, τη μεταφορική χρήση της γλώσσας, τα αποσιωπητικά, το φορτισμένο λεξιλόγιο, την προσωποποίηση ή τη μεταφορά. Στο θέμα Γ1., το «ταγάρι» αντιπροσωπεύει το ιστορικό παρελθόν της οικογένειας, ως μέσο σύνδεσης των προηγούμενων γενεών με τις επόμενες. Ο μαθητής μπορούσε να εντάξει στην απάντηση του τρεις από τους εξής κειμενικούς δείκτες: πρωτοπρόσωπη αφήγηση, αναδρομή στο παρελθόν, συναισθηματικά φορτισμένο λεξιλόγιο, περιγραφή του κειμηλίου, χρήση ευθέος λόγου κ.ά.
Τέλος, τα ερωτήματα για τη παραγωγή κειμένου (Δ1) ήταν διατυπωμένα με σαφήνεια, έδιναν ξεκάθαρα τη κατεύθυνση για την δημιουργία των αντίστοιχων ευρυτέρων νοηματικών ενοτήτων, χωρίς σύγχυση ή φόβο για αλληλεπικαλυπτόμενες απαντήσεις. Παρόλα αυτά, το β ερώτημα (βιωματικοί τρόποι καλλιέργειας του ενδιαφέροντος για το ιστορικό παρελθόν), δημιούργησε κάποιες δυσκολίες στους εξεταζόμενους χωρίς όμως να δημιουργεί συνθήκες ανησυχίας.
Οι κ.κ. Κατερίνα Μπορμπουδάκη, Μανόλης Χριστοφάκης και Ειρήνη Σεμερτζάκη, από το ΘΕΤΙΚΟ Φροντιστήριο, αναφέρουν πως στην πρεμιέρα των πανελλαδικών εξετάσεων για τους μαθητές των Γενικών Λυκείων με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας το θέμα αφορούσε την αξία της ιστορικής γνώσης και τους βιωματικούς τρόπους που οι νέοι την προσεγγίζουν.
Τα δύο κείμενα (Ρ. Αλβανού και Κ. Δημουλά) αναφέρονταν στην αξία της ιστορικής γνώσης και στη διατήρηση της μνήμης αντίστοιχα, και το λογοτεχνικό κείμενο αφορούσε διήγημα του Θ. Βαλτινού.
Ήταν για μαθητές που είχαν προετοιμαστεί συστηματικά καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς.
Τα ερωτήματα είναι ξεκάθαρα διατυπωμένα και απαιτούσαν εφαρμογή της θεωρίας. Το θέμα της παραγωγής του λόγου αφορούσε την αξία της ιστορικής γνώσης και οι υποψήφιοι καλούνταν να προτείνουν βιωματικούς τρόπους, ώστε να καλλιεργηθεί το ενδιαφέρον για το ιστορικό παρελθόν.
Η εξέταση ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και για ακόμα άλλη μια χρονιά αποδεικνύεται η ευρύτητα του μαθήματος.